Εντεκα νέοι τίτλοι και όπως όλοι γνωρίζουμε, η εβδομάδα έχει μόνον επτά ημέρες. Υπερπληθώρα και πάλι στις αίθουσες, όχι πάντα καλό αυτό. Τα έχουμε ξαναπεί αμέτρητες φορές, μια απλή επισήμανση (που κανείς φυσικά δεν θα ακούσει). Όπως και να’ χει, η ελληνική ταινία «Εκεί που ζούμε» είναι που ξεχωρίζει.
«Εκεί που ζούμε» (Ελλάδα, 2022)
Αναζωγονητική πάντως η επιστροφή του Σωτήρη Γκορίτσα στο σινεμά 12 χρόνια μετά την προτελευταία ταινία του, «Απ’τα κόκαλα βγαλμένα». Εδώ, ο σκηνοθέτης μεταφέρει στον κινηματογράφο το ομότιτλο μυθιστόρημα του Χρίστου Κυθρεώτη καταγράφοντας ένα 24ωρο από την ζωή ενός νέου ανθρώπου (Προμηθέας Αλειφερόπουλος), ο οποίος κατά την διάρκεια αυτής της μιας ημέρας, θα λάβει μέρος σε πολλές μάχες – η σημαντικότερη με τον ίδιο τον εαυτό του.
Τα οικονομικά προβλήματά του, π.χ. το νοίκι του σπιτιού του, ή με τις ερωτικές σχέσεις του, είναι ψίχουλα μπροστά στην υπόθεση της μητέρας ενός φίλου του (Χριστίνα Τσάφου, Μάκης Παπαδημητρίου) την οποία υπερασπίζεται στα δικαστήρια και κυρίως τους ανοιχτούς λογαριασμούς που έχει με τον πατέρα του (ένας έξοχος Στέλιος Μάϊνας σε έναν ρόλο για τον οποίο αξίζει βραβείο). Οσο η ώρα περνά, τόσο ο κλοιός σφίγγει όμως ο Γκορίτσας είναι άνθρωπος με χιούμορ και ξέρει καλά πως να το ανακατέψει στο δράμα οπότε η ταινία δεν σε αφήνει σε ησυχία.
Eίναι γνωστό ότι στο σινεμά του Γκορίτσα («Απ’το χιόνι», «Βαλκανιζατέρ», «Μπραζιλέρο») η αρχική ιδέα, πα΄ση θυσία θα καταλήξει στην ολοκλήρωση – χωρίς εκκρεμότητες, χωρίς κενά, χωρίς σπαζοκεφαλιές. Ξεκάθαρα πράγματα. Είναι ένα απλό αλλά συγχρόνως γενναίο μα και αναγκαίο ελληνικό σινεμά ,τεχνικά άρτιο, με σωστή τοποθέτηση της κάμερας (αχ πόσο μου έχει λείψει αυτό στην ανεξάρτητη ελληνική παραγωγή!), με καθαρή αναγνώσιμη φωτογραφία (κι αυτό μου έχει λείψει), χωρίς κόλπα (φτάνουν πια τα κόλπα!), με στακάτο μοντάζ και με κρυστάλλινο ήχο.
Την ίδια ώρα το «Εκεί που ζούμε» έχει και δραματουργία και ρυθμό και συναισθηματικούς χυμούς και αναγνωρίσιμους ήρωες • όλα δηλαδή τα συστατικά που χρειάζονται ώστε η ταινία να αποκτήσει την εικόνα μιας ευπρεπέστατης, σύγχρονης παραγωγής που πετυχαίνει τον στόχο της ακτινογραφώντας με ακρίβεια (και ευγένεια) την ζωή πολλών ανθρώπων ίσως, στην Αθήνα του σήμερα. Μια εικόνα διατυπωμένη με σοβαρότητα και συγχρόνως κάπως ανάλαφρα. Τόσο – όσο.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: TOWN CINEMA – VILLAGE ΡΕΝΤΗ – WEST CITY CINEMAS – ΑΕΛΛΩ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑ – ΔΑΝΑΟΣ – ΕΛΛΗ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΟΝΑΡ – ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ – ΦΟΙΒΟΣ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: GROUPER MAKEDONIA – VILLAGE COSMOS – ΒΑΚΟΥΡΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ κ.α.
————————————————-
«Η παγίδα» (Hudas salon, διεθνής συμπαραγωγή, 2021)
Η κακοποίηση της γυναίκας στην σημερινή Παλαιστίνη βρίσκεται στην καρδιά της ταινίας του Χάνι Αμπου Ασαντ και την ίδια ώρα, ο πανέξυπνος αυτός auteur (οι ταινίες του «Παράδεισος τώρα» και «Ομάρ» υπήρξαν υποψήφιες για το Οσκαρ διεθνούς ταινίας), ασκεί έντονη κριτική στο ίδιο το καθεστώς της πατρίδας του παρουσιάζοντας μια μικρή χώρα στην οποία οι καταδόσεις και οι παρακολουθήσεις βρίσκονται στην ατζέντα της καθημερινότητας καταστρέφοντας αμείλικτα ζωές αθώων. Ο εκβιασμός μιας απλής γυναίκας (Μάισα Αμπντ Ελχαντί), μητέρας νηπίου, από μια πράκτορα (Μανάλ Αγουάντ) που παριστάνει την κομμώτρια και θέλει έτσι να την στρατολογήσει επίσης ως μυστική πράκτορα, οδηγεί την πρώτη στην παράνοια και το απόλυτο αδιέξοδο. Συγχρόνως, με τη σύλληψη της κομμώτριας και την ανάκριση που ακολουθεί ο Χανι Αμπου Ασαντ θέλει να βάλει στο τραπέζι όλες τις πλευρές του ζητήματος που είναι, βεβαια, πολυσύνθετο. Στρέφοντας αυτή τη φορά το βλέμμα του στις γυναίκες, ο σκηνοθέτης μιλά για την διπλή καταπίεση των συμπατριωτισσών του: εξαιτίας της υπηκοότητας αλλά και εξαιτίας του φύλου τους. Και το περίεργο είναι ότι ενώ στην «Παγίδα» βλέπουμε να συμβαίνουν πολλά που αφορούν την προστασία ενός έθνους (δεν ξέρω αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη λέξη κράτος), δεν βλέπουμε ποτέ τον πραγματικό «εχθρό». Αντιθέτως βλέπουμε μια κοινή κοινωνία εχθρών μεταξύ τους. Και αυτό είναι πέρα για πέρα απογοητευτικό.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΙΝΤΕΑΛ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΑΔΑΣ – MIΚΡΟΚΟΣΜΟΣ – ΤΡΙΑΝΟΝ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ – ΕΛΙΖΕ – ΑΙΓΛΗ (Χαλάνδρι) -ΒΑΡΚΙΖΑ – ONEIΡΟ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ (εκτός Τετάρτης) –
ΒΑΚΟΥΡΑ – ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ
————————————————-
«Αγνωστος» (The stranger, Αυστραλία, 2022)
Φιλμική έκπληξη όμως είναι και ο «Αγνωστος» του Τόμας Ράιτ, που ενώ θυμίζει θρίλερ, δύσκολα μπορείς να το αποκαλέσεις έτσι. Στην ουσία πρόκειται για το κτίσιμο μιας ανθρώπινης σχέσης ριζωμένης στα σάπια θεμέλια της προδοσίας και ενταγμένης σε μια ατμόσφαιρα που παρά την τρομερή ησυχία της, σου δίνει την αίσθηση καζανιού που βράζει και ανά πάσα στιγμή θα σκάσει. Ισως να παίζει ρόλο και η κατασκότεινη φωτογραφία του Σαμ Τσίπλιν που σου δίνει την εντύπωση ότι το φως είναι εξαφανισμένο. Οι πληροφορίες που δεχόμαστε για τον Χένρι (Σον Χάρις) που γίνεται φίλος του Μαρκ (Τζόελ Ετζερτον), μας δίδονται πολύ αργά, κυριολεκτικά με το σταγονόμετρο από την στιγμή που ο πρώτος, μια ασκητική μορφή που θυμίζει κάτι ανάμεσα σε κλοσάρ και καλόγερο, βρίσκει στον δεύτερο την παρέα που νιώθεις ότι ανέκαθεν αναζητούσε. Όμως κανένας από τους δύο άντρες δεν είναι αυτό που δείχνει και ο σκηνοθέτης Τόμας Ράιτ πατά σταθερά σε αυτή την ιδέα αναπτύσσοντας με αργούς αλλά υποβλητικούς ρυθμούς την σχέση τους μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου. Ασκηση ύφους, σαφέστατα αλλά και μια ταινία που στηρίζεται πολύ στις ερμηνείες, ιδίως σ’ εκείνη του Σον Χάρις που θεωρείται ένας από τους πιο αξιοσέβαστους ηθοποιούς της Αυστραλίας παρότι δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός εδώ.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΝΙΡΒΑΝΑ – ΚΗΦΙΣΙΑ – VILLAGE MALL – ΑΕΛΛΩ – NANA – CINERAMA – CINEAK – ΒΑΡΚΙΖΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ – GROUPER – VILLAGE COSMOS κ.α.
————————————————-
Τρία ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη
Τρία υπέροχα ντοκιμαντέρ του Σταύρου Ψυλλάκη τα οποία συνθέτουν μια «άτυπη τριλογία» με γενικό τίτλο «Ωδές στην ύπαρξη» προβάλλονται 28, 29 και 30 Οκτωβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος παρουσία του σκηνοθέτη (με εισηγήσεις ειδικών και συζητήσεις με το κοινό). Το ένα είναι ο «Αποχαιρετισμός η μνήμη του τόπου» (αθηναϊκή πρεμιέρα) που αφορά τον αντάρτη Γιάννη Λιονάκη ο οποίος διωκόμενος και επικηρυγμένος αφηγείται μια απίστευτη προσπάθεια επιβίωσης 14 χρόνων (1948-1962), που ξεκινάει με το τέλος του Εμφυλίου στην Κρήτη. Το δεύτερο είναι το «Για χωρίς λόγους συναντήσεις με τον Γιώργο Μανιάτη» που πραγματεύεται την ζωή του λεγεωνάριου, συγγραφέα και μουσικού Γιώργο Μανιάτη και έχει προβληθεί στο παρελθόν. Και το τρίτο είναι η «Οφειλή», μια φιλμική επιστολή αγάπης και αποχαιρετισμού του Ψυλλάκη προς τον φίλο του Αλέκο Ζούκα που έφυγε από την ζωή εξαιτίας της επάρατου νόσου. «Κάθε ταινία εστιάζει σ’ ένα μόνο πρόσωπο – όχι ως βιογραφία ή πορτρέτο – και ουσιαστικά είναι ένα ταξίδι στη γεωγραφία της ψυχής του «ήρωά” της» λέει ο Σταύρος Ψυλλάκης. «Σιγά, σιγά μέσα μου τις ένιωθα σαν μια τριλογία, με τρία τελείως διαφορετικά πρόσωπα, που όμως το καθένα τους ήταν μια ωδή στην ύπαρξη.»
Βαθμολογία: 3 (και στις τρεις ταινίες)
————————————————-
«Φρανς» (France, Γαλλία, 2021)
Η περσινή χρονιά ήταν μια από τις πιο δημιουργικές της ηθοποιού Λεά Σεϊντού και μια από τις πολλές ταινίες της που ένα χρόνο μετά την πρώτη προβολή της στο φεστιβάλ Καννών προβάλλεται από σήμερα στις αίθουσες, είναι η «Φρανς» του Μπρούνο Ντιμόν. Παίζοντας την διάσημη τηλεπερσόνα με το όνομα του τίτλου η οποία δεν βρίσκεται ποτέ σε ησυχία λογω της φήμης και της λατρείας που έχει για αυτήν ο κόσμος, η Σεϊντού καταφέρνει να κρατήσει πάνω της όλη την ταινία που δεν είναι η πρώτη, ούτε και η καλύτερη επί του συγκεκριμένου θέματος. Η ίδια η άλλοτε ηλεκτρισμένη και άλλοτε «παθητική» ερμηνεία της ηθοποιού είναι που μαγνητίζει μέσα σε κάδρα εύστοχου μεν αλλά και κάπως αναμενόμενου (αν όχι λαϊκίστκου) καυτηριασμού της χυδαιότητας που χαρακτηρίζει τα ΜΜΕ και κυρίως την διαχείριση της «έκτακτης επικαιρότητας». Αν είναι να την δείτε, δείτε την για την ενέργεια της Σεϊντού και για τίποτ’ άλλο. Γιατί όλα τα άλλα είναι πάνω -κάτω γνωστά και αναπαράγονται με μια σχετική σεναριακή ευκολία.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: AΣΤΟΡ – ΑΝΔΟΡΑ – ΤΡΙΑΝΟΝ κ.α.
————————————————-
«Ληστής με στιλ» «Bandit» (Καναδάς, 2022)
Το ανορθόδοξα cool στιλ του κεντρικού ήρωα της ταινίας «Bandit» (Καναδάς, 2022) που διόλου τυχαία αποδόθηκε στα ελληνικά ως «Ληστής με στιλ», υποτίθεται ότι θα πρέπει να είναι και το αβαντάζ της. Ομως κάτι στο γενικότερο παρουσιαστικό του Τζος Ντουαμέλ ποτέ δεν πείθει απολύτως, αυτή η απεριόριστη άνεσή του – είτε όταν κάνει τις ληστείες, είτε όταν έρχεται σε επαφή με σκληρά αντράκια του υποκόσμου όπως ο Μέλ Γκίμπσον, είτε όταν αφηγείται την ζωή του κοιτώντας στην κάμερα – πρώτον, δεν είναι αρκετή για να ελκύσει το ενδιαφέρον και δεύτερον γίνεται εκνευριστική. Ωστόσο, από μόνη της η ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά περιστατικά που συνέβησαν στην Αμερική και τον Καναδά την δεκαετία του 1980 και του 1990 με τον ήρωα του Ντουαμέλ να γίνεται ο ν. 1 καταζητούμενος ύστερα από δεκάδες ληστείες τραπεζών με τον πιο γελοίο τρόπο, έχει τις στιγμές της και έτσι η ταινία βλέπεται, για όσους τουλάχιστον θέλουν να «σκοτώσουν» την ώρα τους.
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL – WEST CITY – NANA κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ κ.α.
————————————————-
ΠΡΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΕΠΙΣΗΣ :η τουρκική ταινία «Καλημέρα γλυκιά πατρίδα» («Merhaba Güzel Vatanim», 2019) του Τσενγκίζ Οζκαραμπεκίρ με θέμα την ζωή του εμβληματικού Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ (1902-1963) σε συνάρτηση όμως με το πως επηρέασε εκείνη του σεναριογράφου της ταινίας και επίσης συγγραφέα, Αχμέτ Ουμίτ, τα κινούμενα σχέδια των Άντερς Μάθεσεν, Θορμπιόρν Κριστόφερσεν «Κάρο Νίντζα Επικίνδυνη αποστολή» (Checkered Ninja 2, Δανία/ ΗΠΑ, 2022) και η ταινία τρόμου του Ντάνιελ Σταμ «Το φως του διαβόλου» (Prey for the devil, ΗΠΑ, 2022) στην οποία μια νεαρή καλόγρια (Τζάκλιν Μπάιερς) αποφασίζει να σπάσει το ταμπού που δεν επιτρέπει στις γυναίκες τον εξορκισμό και αναλαμβάνει την πραγμάτωση μιας τέτοιας πράξης από την οποία θα προκύψει το χάος. Κυρίως το σεναριακό… Μα καλά δεν έχουν δει τον κλασικό «Εξορκιστή» (1973); Εκεί ειπώθηκαν όλα…
