Γραμμή 3 του Μετρό: Οι άθλοι που ένωσαν το Λιμάνι του Πειραιά με το Αεροδρόμιο Αθηνών

Με τον τουρισμό να παραμένει η «βαριά βιομηχανία» της χώρας, λίγες συγκοινωνιακές συνδέσεις είναι τόσο κρίσιμες όσο εκείνη του λιμανιού του Πειραιά – του μεγαλύτερου της χώρας – με τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». Με την πρόσφατη παράδοση και των τελευταίων τμημάτων της πρόσφατης επέκτασης της Γραμμής 3 του Μετρό στο κοινό, οι δυο κρίσιμες αρτηρίες της Αττικής συνδέονται απευθείας για πρώτη φορά, ανοίγοντας τον δρόμο για τη σημαντική αναβάθμιση της εμπειρίας εκατομμυρίων τουριστών που επιλέγουν κάθε χρόνο την Ελλάδα για τις διακοπές τους.

Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει το έργο για τους μόνιμους κατοίκους της περιοχής του Πειραιά, που έρχονταν μέχρι τώρα αντιμέτωποι καθημερινά με την κυκλοφοριακή συμφόρηση, και οι οποίοι πλέον θα μπορούν να μετακινηθούν με ευκολία προς το κέντρο της Αθήνας, αφήνοντας τα κλειδιά του αυτοκινήτου στο σπίτι.

Όμως, όπως συμβαίνει συνήθως με τα έργα πνοής που έχουν ως αποτέλεσμα τη διευκόλυνση της καθημερινότητας χιλιάδων ανθρώπων, η ίδια η κατασκευή των τριών νέων σταθμών από την Κοινοπραξία ΑΒΑΞ-GHELLA-ALSTOM υπήρξε κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση, παρουσιάζοντας μια σειρά από σημαντικές προκλήσεις που μπόρεσαν να ξεπεραστούν μόνο χάρη στην μακροχρόνια εμπειρία των μηχανικών του Ομίλου ΑΒΑΞ.

Επικεφαλής της Κοινοπραξίας, ο Όμιλος λειτούργησε για ακόμη μια φορά ως εγγυήτρια δύναμη ολοκλήρωσης του έργου, το οποίο αναμένεται να συμπληρωθεί και με τη δημιουργία ενός συγκοινωνιακού κέντρου κομβικής σημασίας, που θα συνενώσει λειτουργικά τις Γραμμές 1 και 3 του Μετρό, το λιμάνι, τον προαστικό σιδηρόδρομο και την επέκταση του τραμ προς τον Πειραιά, επιτρέποντας την εύκολη μετεπιβίβαση των πολιτών μεταξύ όλων των διαθέσιμων μέσων μαζικής μεταφοράς της Αττικής.

Προκειμένου, όμως, να φτάσει μέχρι την παράδοση των νέων σταθμών «Μανιάτικα», «Πειραιάς» και «Δημοτικό Θέατρο», ο ΑΒΑΞ χρειάστηκε να υπερπηδήσει σημαντικά εμπόδια και να δώσει λύση σε απρόβλεπτα προβλήματα, εισάγοντας καινοτομίες που θα λειτουργήσουν ως παρακαταθήκη τόσο για την ίδια την εταιρεία, όσο και για τους έλληνες μηχανικούς γενικότερα.

«Πειραιάς»: Ο πρώτος υποθαλάσσιος σταθμός της Ελλάδας

Ίσως το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα να είναι ο σταθμός «Πειραιάς», όπου διασταυρώθηκαν πολλές διαφορετικές προκλήσεις, απαιτώντας προσεκτική διαχείριση και πρωτοποριακή σκέψη.

Πρώτα από όλα, ο νέος σταθμός, που βρίσκεται επί της Ακτής Καλλιμασιώτη, δίπλα ακριβώς από το λιμάνι, συμβαίνει να είναι και ο πρώτος υποθαλάσσιος σταθμός της χώρας μας – και ένα κατασκευαστικό επίτευγμα που δεν θυμίζει κανένα άλλο εντός των ελληνικών συνόρων. Αν και βρίσκεται στη στεριά, η κατασκευή του πραγματοποιήθηκε κυριολεκτικά κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ως εκ τούτου, οι έμπειροι μηχανική του Ομίλου ΑΒΑΞ χρειάστηκε να λάβουν μέτρα για την αποτροπή της εισροής υπογείων υδάτων στο σκάμμα, αλλά και για την αντιμετώπιση της άνωσης που ασκούσαν τα τελευταία στον πυθμένα του.

Ταυτόχρονα, χρειάστηκαν πέντε χρόνια συστηματικής μελέτης για την επίλυση των προβλημάτων που προέκυπταν από τη γειτνίαση του εργοταξίου του συγκεκριμένου σταθμού με το διατηρητέο κτίριο του ΗΣΑΠ (κατασκευής 1928-29), το οποίο εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες επιβάτες, αλλά και από τη διέλευση μέσα από το έργο του κεντρικού αγωγού αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ.

Τέλος, άξιο αναφοράς είναι και το γεγονός ότι ο σταθμός «μετακινήθηκε» κατά 7,5 μέτρα σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό εξαιτίας… υπόγειου ποταμού που ρέει κάτω από την οδό Κόνωνος. Ωστόσο (και) η συγκεκριμένη αναστάτωση θα έχει καλή κατάληξη, καθώς πλέον ο σταθμός βρίσκεται σχεδόν κάτω από τον σημερινό σταθμό της Γραμμής 1 (Πειραιάς-Κηφισιά), συντελώντας έτσι στη δημιουργία του μεγαλύτερου συγκοινωνιακού σταθμού της Αττικής, που θα αποτελείται από 2 σταθμούς Μετρό και θα εξασφαλίζει πρόσβαση σε προαστικό, λεωφορεία, τρόλεϊ και τραμ.

«Δημοτικό Θέατρο»: Μετροπόντικας και αρχαιολογική σκαπάνη

Ακριβώς απέναντι από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στην ομώνυμη ιστορική πλατεία και δίπλα στο Δημαρχείο της πόλης, βρίσκεται πλέον ο νέος τερματικός σταθμός της Γραμμής 3, που μελλοντικά θα συνδέεται με το τραμ και σημαντικό αριθμό γραμμών λεωφορείων και τρόλεϊ.

Στη μόνιμη θεματική έκθεση που βρίσκεται στο εσωτερικό του, οι περαστικοί έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν μια σειρά από πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, που τον καθιστούν εκτός των άλλων μια ακόμη εστία πολιτισμού για τον Πειραιά και ταυτόχρονα υπενθυμίζουν τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της κατασκευής του.

Σε όλη τη διάρκεια των εργασιών για τον σταθμό «Δημοτικό Θέατρο», μαζί με τους μηχανικούς εργάζονταν και οι αρχαιολόγοι, πραγματοποιώντας έρευνες σε παλαιά πηγάδια, σήραγγες και δεξαμενές, και αποκαλύπτοντας σταδιακά τμήματα των δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης του Ιπποδάμειου ρυμοτομικού συστήματος.

Πέραν του αυτονόητου σεβασμού προς τον αρχαιολογικό πλούτο του πειραιώτικου υπεδάφους, το έργο εξελίχθηκε λαμβάνοντας υπόψη και τη σημασία της ίδιας της πλατείας του Δημοτικού Θεάτρου, τα μαρμάρινα στοιχεία της οποίας αποκολλήθηκαν, αποθηκεύτηκαν και επανατοποθετήθηκαν απολύτως εναρμονισμένα με τα νέα υλικά, συνδέοντας το παρελθόν της με τη νέα εποχή.

«Μανιάτικα»: Απαιτητικός και απαραίτητος

Περνώντας από την είσοδο του σταθμού «Μανιάτικα» και ατενίζοντας το άγαλμα της Ηρωίδας Μανιάτισσας, δύσκολα μπορεί κανείς να φανταστεί το απαιτητικό εργοτάξιο των προηγούμενων ετών. Το βραχώδες υπέδαφος της περιοχής χρειάστηκε πολύ προσεκτική διαχείριση ως προς τη διάνοιξη του ορύγματος – γεγονός, που εκτός των άλλων, συντέλεσε στο ότι πρόκειται για έναν από τους δυο σταθμούς Μετρό της Αττικής που έχει μια είσοδο/έξοδο για το κοινό.

Ωστόσο, ήταν κρίσιμο οι δυσκολίες αυτές να ξεπεραστούν: η ιστορική συνοικία «Μανιάτικα», μια ανάσα από το Κερατσίνι, εκτός των άλλων είναι και από τις πολυπληθέστερες του Πειραιά. Γι’ αυτό και η δημιουργία του σταθμού αναμένεται να λειτουργήσει καταλυτικά προς την αποσυμφόρηση του κυκλοφοριακού χάους που μαστίζει το κέντρο της πόλης, δίνοντας σε χιλιάδες πολίτες τη δυνατότητα να κυκλοφορήσουν με το Μετρό.

Τρέχοντας μέσα σε έναν κόσμο σε παύση

Προφανώς, οι απρόβλεπτες συνθήκες της πανδημίας επηρέασαν επίσης σημαντικά την εξέλιξη του έργου και προκάλεσαν καθυστέρηση στην ολοκλήρωσή του – αντιμετωπίστηκαν, όμως, και αυτές με αποφασιστικότητα, οδηγώντας στην τελική επιτυχή του παράδοση.

Μεταξύ άλλων, η Κοινοπραξία χρειάστηκε να προσπελάσει αστάθμητους παράγοντες όπως η αύξηση των τιμών των υλικών κατασκευής, η δυσκολία εξασφάλισης των πρώτων υλών, αλλά και οι περιορισμοί στις μετακινήσεις. Προβλήματα που τελικά ξεπεράστηκαν, πάντα σε εναρμόνιση με τους κατά καιρούς κανονισμούς που έθετε η κυβέρνηση και τηρώντας όλα τα πρωτόκολλα για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων.

Μέσα σε δυο περίπου έτη, οι εργασίες από το στάδιο των θεμελίων ολοκληρώθηκαν με συνέπεια, δίνοντας λύση στα προβλήματα που επηρέασαν την εύρυθμη πορεία τους, με τον Όμιλο να επιτυγχάνει τη διατήρηση της επιχειρησιακής συνέχεις και το απαιτούμενο επίπεδο λειτουργίας των έργων.

Αυτού του είδους οι μικροί και μεγαλύτεροι άθλοι ήταν που οδήγησαν και στη ακόλουθη δήλωση του πρωθυπουργού κατά την τελετή των εγκαινίων, σε σχέση με την Κοινοπραξία: «κάποιοι υπερέβαλαν εαυτόν και εξάντλησαν όλη τους την τεχνική ευρηματικότητα προκειμένου το έργο αυτό να μπορέσει να κατασκευαστεί και να παραδοθεί σήμερα στους Πειραιώτες».

Ένα βήμα μπροστά

Η ολοκλήρωση της επέκτασης της Γραμμής 3 δεν είναι παρά ένας ενδιάμεσος σταθμός του σημαντικού έργου του Ομίλου ΑΒΑΞ. Ήδη, ένα ακόμη σημαντικό project, η ανάπτυξη της νέας Γραμμής 4, έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά, για να εξυπηρετήσει την συγκοινωνιακή καθημερινότητα της πρωτεύουσας και των περιχώρων.

Από τη θέση του πρωτοπόρου στα έργα σταθερής τροχιάς, ο ΑΒΑΞ συνεχίζει να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και να στοχεύει στον συνδυασμό εμπρόθεσμης και ποιοτικής εκτέλεσης των εργασιών με τη μικρότερη δυνατή όχληση των πολιτών. Η ίδια πετυχημένη ομάδα συνεχίζει να εργάζεται άοκνα και για το νέο έργο, που είναι και το μεγαλύτερο που πραγματοποιείται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.