Αντιγράφω για το Vima.gr το «συμπέρασμα» του Giorgio Agamben από το άρθρο του με τίτλο «Ο πυρηνικός πόλεμος και το τέλος της ανθρωπότητας» που δημοσιεύτηκε στο Quodlibet στις 4 Οκτωβρίου του 2022. Προς γνώσιν, αλλά προφανώς όχι προς συμμόρφωσιν.
«…Αυτό που η ορθά σκεπτόμενη λογική δεν έχει το θάρρος να δεχτεί είναι ότι το τέλος της ευρωπαϊκής ανθρωπότητας ή της ίδιας της ανθρωπότητας, που παραδίδεται σε ανόδυνες και μάταιες προσδοκίες που αφήνουν ανέπαφη την αρχή που είναι υπεύθυνη γι’ αυτό, καταλήγει να αντιστρέφεται, όπως είχε διαισθανθεί ο Blanchot, σε «ένα απλό γεγονός για το οποίο δεν υπάρχει τίποτα να πούμε, εκτός από το ότι είναι η ίδια η απουσία νοήματος, κάτι που δεν αξίζει ούτε έξαρση, ούτε απόγνωση, και ίσως ούτε καν προσοχή». Κανένα ιστορικό γεγονός – ούτε ο πυρηνικός πόλεμος (ή, για τον Husserl, ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος), ούτε η εξόντωση των Εβραίων, κι ακόμη λιγότερο βέβαια η πανδημία – δεν μπορεί να υποστασιοποιηθεί σε ένα συγκυριακό γεγονός, αν δεν θέλουμε να καταντήσει ένα ακατανόητο και κενό idolum historiae, το οποίο δεν μπορεί κανείς πλέον να σκεφτεί ή να διαχειριστεί.
Το επιχείρημα του Jaspers, που προβλέπει την αδυναμία της δυτικής λογικής να σκεφτεί το πρόβλημα ενός τέλους που η ίδια δημιούργησε, τον οποίο όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση σε θέση να ελέγξει, πρέπει επομένως να απορριφθεί χωρίς επιφύλαξη. Αντιμέτωπη με την πραγματικότητα του τέλους της, προσπαθεί να κερδίσει χρόνο μετατρέποντας αυτή την πραγματικότητα σε μια πιθανότητα μελλοντικής πραγματοποίησης, σε έναν πυρηνικό πόλεμο που η λογική μπορεί ακόμη να αποτρέψει. Θα ήταν ίσως πιο συνεπές να υποθέσουμε ότι μια ανθρωπότητα που έχει παράγει τη βόμβα είναι ήδη πνευματικά νεκρή και ότι πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας και όχι τη δυνατότητα αυτού του θανάτου. Αν η σκέψη δεν μπορεί λογικά να θέσει το πρόβλημα του τέλους του κόσμου, αυτό συμβαίνει επειδή η σκέψη βρίσκεται πάντα στο τέλος, βιώνει πάντα την πραγματικότητα και όχι τη δυνατότητα του τέλους. Ο πόλεμος που φοβόμαστε είναι πάντα σε εξελιξη και δεν τελειώνει ποτέ, όπως η βόμβα που έπεσε κάποτε στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν σταμάτησε ποτέ να ρίχνεται. Μόνο αν ξεκινήσουμε από τη συνειδητοποίηση αυτή, το τέλος της ανθρωπότητας, ο πυρηνικός πόλεμος και οι κλιματικές καταστροφές θα πάψουν να είναι φαντάσματα που τρομοκρατούν και παραλύουν μια λογική ανίκανη να τα αντιμετωπίσει, και αντίθετα θα εμφανίζονται ως αυτό που είναι: πολιτικά φαινόμενα που είναι ήδη παρόντα μέσα στην τυχαιότητα και τον παραλογισμό τους, τα οποία ακριβώς γι’ αυτό το λόγο δεν χρειάζεται πλέον να φοβόμαστε ως μια μοιραία προοπτική χωρίς εναλλακτική λύση, αλλά μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε κάθε φορά ανάλογα με τις συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου εμφανίζονται και τις δυνάμεις που έχουμε στη διάθεσή μας για να τα αντιμετωπίσουμε ή να τα αποφύγουμε. Αυτά μάθαμε στα δύο χρόνια που μόλις πέρασαν και, απέναντι σε κυβερνώντες που αποδεικνύονται όλο και πιο ανίκανοι να διαχειριστούν την έκτακτη ανάγκη που οι ίδιοι δημιούργησαν, σκοπεύουμε να τα αξιοποιήσουμε στο έπακρο.»
