Έντονες είναι οι παρασκηνιακές διεργασίες στην Ε.Ε. ενόψει της συνόδου των 27 ηγετών στις 20 Οκτωβρίου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, και παραμένει αβέβαιη η επίτευξη συμφωνίας για την επιβολή ανώτατου ορίου στις τιμές του φυσικού αερίου. Οι ηγέτες της ΕΕ θα συναντηθούν για να συζητήσουν τρόπους περιορισμού της άνευ προηγουμένου ενεργειακής κρίσης που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό και απειλεί να βυθίσει την οικονομία σε ύφεση.

Εντός της ημέρας και μετά τη συνεδρίαση του σώματος των επιτρόπων στο Στρασβούργο, αναμένεται η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα σύνολο μέτρων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Το δυναμικό πλαφόν

Η Ευρωπαϊκή επιτροπή παρουσιάζει νέο πακέτο προτάσεων για την αντιμετώπιση της εκτόξευσης των τιμών της ενέργειας, επαναλαμβάνοντας τα μέτρα που έχουν δημιουργήσει συναίνεση μεταξύ των κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψιν τις διαφωνίες τους ως προς το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στις τιμές.

Ειδικότερα, η Κομισιόν, προσανατολίζεται στον καθορισμό «δυναμικού πλαφόν» στις τιμές του φυσικού αερίου προκειμένου να αποτρέψει την ακραία εκτίναξή τους στο TTF στην Ολλανδία και να αντιμετωπίσει την ενεργειακή κρίση. Όπως έγραψε το Bloomberg, ο προσωρινός αυτός μηχανισμός θα επιβάλει όριο τιμών στις συναλλαγές στο ολλανδικό TTF όπου η τιμή του φυσικού αερίου αποτελεί σημείο αναφοράς για όλο το φυσικό αέριο που διακινείται στην Ευρώπη.

Διαβάστε επίσης: Gazprom απειλεί Ευρώπη; – «Ολόκληρες πόλεις θα βυθιστούν στο ψύχος»

«Αυτό θα βοηθήσει να αποφευχθεί η ακραία αστάθεια και οι αυξήσεις των τιμών, καθώς και η κερδοσκοπία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσκολίες στην προμήθεια φυσικού αερίου σε ορισμένα κράτη μέλη», αναφέρει η επιτροπή στο προσχέδιο του εγγράφου που επικαλείται το Bloomberg ενόψει των σημερινών ανακοινώσεων, που, όμως δεν αποκλείεται να έχει αλλαγές στην τελική του μορφή.

Ο μηχανισμός

Το πακέτο μέτρων θα περιλαμβάνει έναν προσωρινό μηχανισμό ανώτατου ορίου τιμών εντός της ημέρας για να αποφευχθούν οι έντονες διακυμάνσεις, με στόχο να «διασφαλιστεί πιο υγιής μηχανισμός διαμόρφωσης τιμών», προστατεύοντας τις ενεργειακές εταιρείες από τις πολύ υψηλές τιμές ώστε να είναι σε θέση να εξασφαλίσουν τον εφοδιασμό μεσοπρόθεσμα.

Το πλαφόν θα τεθεί σε εφαρμογή ενώ παράλληλα η ΕΕ εργάζεται για την υιοθέτηση ενός νέου σημείο αναφοράς για το υγροποιημένο φυσικό αέριο, σύμφωνα με το προσχέδιο της Επιτροπής. Ο νέος δείκτης θα ξεκινήσει στα τέλη του 2022, με το σημείο αναφοράς να αναμένεται να είναι διαθέσιμο εγκαίρως για την επόμενη περίοδο πλήρωσης αποθήκευσης αερίου στις αρχές του 2023.

Η πρόταση των «5»

Υπενθυμίζεται ότι σε κοινή επιστολή της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πολωνίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας, καθώς και άλλων χωρών που δεν κατονομάζονται, την περασμένη Πέμπτη, έγονε αναφορά σε έναν «διάδρομο τιμών» για την αγορά χονδρικής, με την σημείωση ότι υπάρχει διάσταση απόψεων για την δυνατότητα εφαρμογής του, την οικονομική του αποτελεσματικότητα και τον κίνδυνο διατάραξης της προσφοράς.

Στο ίδιο κείμενο αναφέρεται ότι μία εναλλακτική λύση θα μπορούσε να είναι η τροποποίηση της αναφοράς στην TTF σε όλα τα υπάρχοντα συμβόλαια.

Η συμμαχία

Οι δύο ειδήσεις που προκύπτουν από το περιεχόμενο της επιστολής των πέντε υπουργών είναι:

1. Αφενός η επαναφορά της ελληνικής πρότασης για την επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά της Ε.Ε.. Αν και στο κείμενο της επιστολής σημειώνεται η διχογνωμία μεταξύ των χωρών.

2. Η προσχώρηση της Ολλανδίας στο μπλοκ των κρατών που στηρίζουν την επιβολή ανώτατης τιμής και ουσιαστικά η απομόνωση της Γερμανίας. Σημειώνεται ότι το Άμστερνταμ και το Βερολίνο τάσσονταν κατά της επιλογής του πλαφόν. Ωστόσο, από τους συνυπογράφοντες της επιστολής προκύπτει ότι ο σκληρός πυρήνας των τεσσάρων εκ των 15 χωρών που θέλουν την εφαρμογή ενός τέτοιου μέτρου, διευρύνθηκε με τη συμμετοχή της Ολλανδίας.

Κοινές προμήθειες

Στη μάχη για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και προκειμένου να ενισχύσει τη θέση της απέναντι στους εναλλακτικούς προμηθευτές φυσικού αερίου, η Επιτροπή θα επιδιώξει να ενισχύσει τις κοινές αγορές αερίου με στόχο την πλήρωση των αποθεμάτων για τον επόμενο χειμώνα. Εάν τα αποθέματα εξαντληθούν στο τέλος αυτού του χειμώνα, η επίτευξη του στόχου πλήρωσης 90% έως τον Νοέμβριο του 2023 μπορεί να είναι πιο δύσκολη από ό,τι για αυτόν τον χειμώνα, σύμφωνα με το προσχέδιο.

Το σχέδιο προβλέπει την από κοινού προμήθεια φυσικού αερίου για τα κράτη μέλη και να επιτραπεί στις εταιρείες να σχηματίσουν μια ευρωπαϊκή κοινοπραξία. Οι ρωσικές πηγές εφοδιασμού θα αποκλείονται από τη συμμετοχή.

Όχι στον διαχωρισμό της τιμής ηλεκτρισμού – φυσικού αερίου

Όσον αφορά την πρόταση για αποσύνδεση της τιμής φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, που προτείνεται και από την Ελλάδα, η πρόταση της Κομισιόν κρατάει αποστάσεις και δεν φαίνεται να το υιοθετεί επισημαίνοντας στο εν λόγω έγγραφο, ότι ενώ ένα τέτοιο μοντέλο έχει μειώσει τις τιμές στην Ισπανία και την Πορτογαλία, ενέχει ορισμένους κινδύνους εάν εισαχθεί σε ολόκληρη την ΕΕ.