Προσπάθεια για τη βελτίωση και χρονική επέκταση της συμφωνίας για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών, η οποία εκπνέει στις 19 Νοεμβρίου, καταβάλλει το τελευταίο διάστημα ο ΟΗΕ, με αξιωματούχους του Οργανισμού να επισημαίνουν πως στόχος αποτελεί η αποφυγή σοβαρών διατροφικών κρίσεων στις φτωχότερες χώρες του πλανήτη.
Ανησυχία στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών προκαλεί και το «μποτιλιάρισμα» πάνω από 120 φορτηγών πλοίων, τα οποία είναι φορτωμένα με ουκρανικό σιτάρι και σχηματίζουν ουρές στη Θάλασσα του Μαρμαρά. Χαρακτηριστικό στατιστικό αποτελούν οι χρόνοι που τα πλοία πρέπει να περιμένουν για επιθεωρήσεις στην Κωνσταντινούπολη, από τους εκπροσώπους των τεσσάρων μερών, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μεταφέρουν όπλα. Ο χρόνος καθυστέρησης έχει καταγράψει αύξηση από 5 έως 6 ημέρες που ήταν τον περασμένο μήνα, σε 10 έως 15 ημέρες.
Για την εκτόνωση της κρίσης ζητούνται άμεσα περισσότεροι επιθεωρητές από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, όμως η Ρωσία φέρεται απρόθυμη να στείλει περισσότερο εξειδικευμένο προσωπικό για να βοηθήσει στην εκκαθάριση της καθυστέρησης, αυξάνοντας την ένταση με τις ουκρανικές Αρχές.
Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές του ναυλομεσιτικού οίκου Xclusiv Shipbrokers, «η αύξηση του αριθμού των πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου έχει δημιουργήσει ένα ανεκτέλεστο υπόλοιπο περίπου 120 πλοίων, που περιμένουν να αποπλεύσουν από ή προς τα ουκρανικά λιμάνια».
«Η συσσώρευση που δημιουργήθηκε αποτελεί απόδειξη της επιτυχίας της εμπορικής συμφωνίας, καθώς περισσότεροι από 6,5 εκατομμύρια τόνοι γεωργικών προϊόντων μεταφέρθηκαν και το θαλάσσιο εμπόριο στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας διατηρήθηκε ζωντανό», τονίζεται στην έκθεση της Xclusiv Shipbrokers.
Η επόμενη συγκομιδή
Ο επικεφαλής της ανθρωπιστικής υπηρεσίας του ΟΗΕ Μάρτιν Γκρίφιθς ανέφερε ότι με βάση το ισχύον πλαίσιο που προέκυψε μετά από έναν δύσκολο γύρο διαπραγματεύσεων, κάθε 120 ημέρες η συμφωνία πρέπει να ανανεώνεται. Ωστόσο, ο ίδιος πρόσθεσε ότι πρέπει να ανανεωθεί πέραν του κύκλου τεσσάρων μηνών.
«Οφείλουμε να τη δούμε να ανανεώνεται για έναν χρόνο. Οφείλουμε να τη δούμε να ανανεώνεται ως την επόμενη συγκομιδή», σημείωσε.
Δύο συμφωνίες υπεγράφησαν στις 22 Ιουλίου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ: η πρώτη που ονομάστηκε «Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά» επιτρέπει τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών που είχαν αποκλειστεί από τον πόλεμο, ενώ η δεύτερη αποσκοπεί στη διευκόλυνση των εξαγωγών ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων, παρά τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις δυτικές χώρες στη Ρωσία. Ομως, η Μόσχα διαμαρτύρεται ότι δεν μπορεί να πουλήσει, παρά τη συμφωνία αυτή, την παραγωγή και τα λιπάσματά της λόγω των κυρώσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γκρίφιθς τόνισε ότι «η εξαγωγή των λιπασμάτων και των σιτηρών από τη Ρωσία είναι εξαιρετικά σημαντική για να αποφασίσουν οι αγρότες αν θα σπείρουν ή όχι».
Σημειώνεται πως η αρχική συμφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά ανέφερε ότι οι εξαγωγές μπορεί να ξαναρχίσουν από τρία λιμάνια, αυτά της Οδησσού, του Πιβντένι και του Τσορνομόρσκ, όμως ο αξιωματούχος του ΟΗΕ εξέφρασε την ελπίδα για επέκταση των εξαγωγών και από άλλα λιμάνια.
Σύμφωνα με ναυλομεσιτικούς οίκους, τα πλοία που χρησιμοποιούν αυτόν τον διάδρομο είναι σε μεγάλο βαθμό ελληνικά, καθώς η Ελλάδα – όπως τονίζεται – διαθέτει από τους μεγαλύτερους στόλους παγκοσμίως.
Επιπλέον, φέρεται πως έπεσε ξανά στο τραπέζι το ζήτημα να καταστούν κόμβοι στη μεταφορά των ουκρανικών σιτηρών και ελληνικά λιμάνια, όπως η Θεσσαλονίκη και η Αλεξανδρούπολη, όμως επίσημα τόσο από την πλευρά του ΟΛΘ όσο και από την πλευρά του ΟΛΑ δεν υπάρχει τοποθέτηση για την άμεση εμπλοκή τους σε αυτή την εξίσωση.
