Τους όρους που περιόριζαν την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία κατήργησε η έκδοση της Γερουσίας του νομοσχεδίου περί Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ (NDAA) του 2023, όπως ισχυρίζονται τουλάχιστον ΜΜΕ της γειτονικής χώρας.
Οι δύο όροι ήταν ότι η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα μαχητικά F-16 για να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο και ότι η πώληση θα είναι προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ.
Προς το παρόν, τα τουρκικά ΜΜΕ δεν υπεισέρχονται σε λεπτομέρειες της εξέλιξης αυτής, ενώ σιγή ιχθύος τηρούν τα αμερικανικά πρακτορεία ειδήσεων, με πληροφορίες πάντως να θέλουν το τελικό κείμενο να αποφασίζεται κατόπιν διαπραγματεύσεων Βουλής και Γερουσίας.
Βρήκαν αντίκρισμα οι «εκκλήσεις» Ερντογάν;
Υπενθυμίζεται ότι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει ότι έχει λάβει «θετικά μηνύματα» από δύο αμερικανούς γερουσιαστές σχετικά με την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών τύπου F-16, με πληροφορίες διεθνών ΜΜΕ να αναφέρουν ότι είχε πρόσφατα συναντηθεί με τον Ρεπουμπλικανό Γερουσιαστή, Λίντσεϊ Γκράχαμ, και τον Δημοκρατικό Γερουσιαστή, Κρις Κουνς.
Eπιεπλέον, την περασμένη εβδομάδα, ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου, Ιμπραχίμ Καλίν, συναντήθηκε με σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, στην Κωνσταντινούπολη, όπου συζήτησαν το θέμα των F-16.
Όπως ανέφεραν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, στη συνάντηση «τονίστηκε ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας για τα F-16 θα εξυπηρετούσε τα στρατηγικά συμφέροντα των δύο χωρών», ενώ ο Καλίν είπε στον Αμερικανό αξιωματούχο ότι «η Τουρκία δεν θα διστάσει να προστατεύσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της σε Αιγαίο και Μεσόγειο» και ότι «οι επιθετικές ενέργειες της Ελλάδας είναι απαράδεκτες».
Η τροπολογία Μενέντεζ
Σύμφωνα με την τροπολογία του αμερικανού γερουσιαστή και προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, ζητείται από τον αμερικανό πρόεδρο να πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι τα F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν για υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά.
Όπως σημειώνεται στην τροπολογία, «ο πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16, ή τεχνολογία αναβάθμισης, ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 σε οποιαδήποτε αρχή, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου περί Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών, στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Τουρκίας, εκτός και εάν ο πρόεδρος πιστοποιήσει στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων και στις Επιτροπές Αμυνας του Κογκρέσου ότι μια τέτοια πώληση είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ, περιλαμβάνεται λεπτομερής περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοια F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για τις επαναλαμβανόμενες μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα και εναντίον στρατιωτικών επιχειρήσεων κατά συμμάχων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου του SDF για την εκστρατεία κατά του ISIS, καθώς και καμία εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 δεν δύναται να πραγματοποιηθεί πριν από την ημερομηνία που η Τουρκία επικυρώσει την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ».
Σημειώνεται ότι η τροπολογία δεν περιορίζεται μόνο στο θέμα των τουρκικών υπερπτήσεων πάνω από τα νησιά του Αιγαίου, αλλά θέτει ευρύτερες προϋποθέσεις.
Ειδικότερα, ζητά να επικυρωθεί το πρωτόκολλο της ένταξης της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ και να διασφαλιστεί ότι τα αμερικανικά μαχητικά δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον των Κούρδων στη Συρία.
