«Μην περιμένετε να έρθει να μιλήσει ο πρόεδρος. Θα είναι πάλι στο… Facebook» έλεγε χαμογελώντας Βούλγαρος δημοσιογράφος σε συνάδελφους του χθες βράδυ έξω από τα γραφεία του GERB, του κόμματος του Μπόικο Μπορίσοφ. Πράγματι, ο μεγάλος νικητής των χθεσινών εκλογών δεν προέβη σε δηλώσεις. Ίσως γιατί θα ήταν απασχολημένος με την… μετεκλογική αριθμητική.
Ο Μπορίσοφ κυβέρνησε την Βουλγαρία από το 2009 έως το 2021. Η χθεσινή του επικράτηση στις εκλογές -τις τέταρτες από τον Απρίλιο του 2021, φαίνεται ότι σηματοδοτεί την επιστροφή του στην εξουσία. Για να ξανά γίνει πρωθυπουργός, ο Μπορίσοφ χρειάζεται την υποστήριξη δύο κομμάτων, καθώς απαιτούνται 121 βουλευτές για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Δηλώσεις του Tonislav Donchev, επιφανούς στελέχους του GERB, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων
Το GERB έλαβε 25,4% (66 έδρες), το Συνεχίζουμε την Αλλαγή, κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Κίριλ Πέτκοφ, πήρε 20,2% (54 έδρες), το τουρκικό μειονοτικό Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών (MRF) αναδείχθηκε τρίτο με 13,6% (37%), ενώ τέταρτο βγήκε το φιλορωσικό και ακροδεξιό Vazhrazdane με 10,20% (26 έδρες).
Πέμπτο δύναμη είναι το Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (9,3%, 24 έδρες), ακολουθεί η Δημοκρατική Βουλγαρία (7,5%, 19 έδρες) ενώ είσοδο στη Βουλή πέτυχε η Βουλγαρική Άνοδος (4,7%, 14 έδρες), επικεφαλής της οποίας είναι ο πρώην πρωθυπουργός Στέφαν Γιάνεφ. Το «Υπάρχει τέτοιος λαός», το κόμμα του Σλάβι Τριφόνοβ, που αποχωρώντας τον περασμένο Ιούνιο από τον μεγάλο συνασπισμό οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης Πέτκοφ, απέτυχε οριακά να εισέλθει στη Βουλή (3,8%). «Τελικά, δεν υπάρχει τέτοιος λαός» έγραψε σαρκαστικά ο διπλωμάτης Στεφάν Ταφρόβ.
Σενάρια
Η συνεργασία που είχαν GERB και MRF στο παρελθόν εκτιμάται από τους Βούλγαρους πολιτικούς αναλυτές ότι θα επαναληφθεί. Όμως αυτή δεν αρκεί, καθώς τα δύο κόμματα αθροίζουν 103 έδρες. Έτσι, ο Μπορίσοφ θα πρέπει να επιδιώξει ευρύτερες συνεργασίες, ακόμα και με κόμματα όπως το Vazhrazdane.
Εάν ο Μπορίσοφ αποτύχει να σχηματίσει κυβέρνηση, ο Πέτκοφ θα λάβει τη δεύτερη διερευνητική εντολή. Το μόνο κόμμα με το οποίο φαίνεται ότι μπορεί να συνεργαστεί είναι η Δημοκρατική Βουλγαρία. Ωστόσο, οι μετεκλογικοί αριθμοί δεν τους βγαίνουν.
Εάν τα δύο πρώτα κόμματα δεν καταφέρουν να σχηματίσουν κυβέρνηση, το σύνταγμα δίνει τη δυνατότητα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας -εν προκειμένω στον Ρούμεν Ράντεφ, να διορίσει υποψήφιο πρωθυπουργό της επιλογής του. Έτσι, με τον διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης (την οποία ο Πρόεδρος θα έχει υπό στενό έλεγχο), η Βουλγαρία θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές το 2023.
Απόγευμα Κυριακής, σε μια από τις κεντρικές πλατείες της Σόφιας
Πώς κινήθηκαν οι δύο μονομάχοι
Προ ημερών, ο Πέτκοφ κατηγόρησε τον Μπορίσοφ ότι κρύβεται και αποφεύγει τα ντιμπέιτ. «Πού είναι ο Μπορίσοφ και γιατί δεν βρίσκεται πουθενά; Οι Βούλγαροι πρέπει να γνωρίζουν ποιος θα τους κυβερνήσει μετά τις 2 Οκτωβρίου και οι ηγέτες θα πρέπει να δείξουν κάποια ευθύνη» διερωτήθηκε ο τέως πρωθυπουργός. «Ο ανόητος πρέπει να σκοτωθεί με τη σιωπή» απάντησε την επομένη ο Μπορίσοφ μέσω του αγαπημένου του μέσου, του Facebook.
Προεκλογικά, οι δύο μονομάχοι κινήθηκαν εντελώς διαφορετικά. Ο μεν Πέτκοφ εστίασε την εκστρατεία του στη Σόφια και έδωσε πολλές συνεντεύξεις.
Στον αντίποδα, ο Μπορίσοφ απέφυγε τις συνεντεύξεις, τις δημόσιες συζητήσεις και τα ντιμπέιτ. Ωστόσο, επισκέπτονταν την βουλγαρική επαρχία, πηγαίνοντας σε μικρές πόλεις και χωριά για να δείξει την εγγύτητά του στον απλό κόσμο και… έκανε αναρτήσεις στο Facebook. «Ο Μπορίσοφ πήγαινε σε χωριά για τα οποία δεν έχω ακούσει ποτέ. Η παρακολούθηση της εκστρατείας του ήταν σαν μάθημα γεωγραφίας» δήλωσε στο «Βήμα» Βούλγαρος πολιτικός αναλυτής.
Μια απλή Κυριακή
Η Βουλγαρία μαστίζεται από πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ενώ έχει μεγάλο πρόβλημα με την φυγή των μορφωμένων νέων της στο εξωτερικό. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την πολιτική αστάθεια (και ζητήματα που εμπίπτουν αυτής όπως η ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα αλλά και ο γεωπολιτικός προσανατολισμός της χώρας) έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα αποστροφής των πολιτών προς τα πολιτικά πράγματα του τόπου τους.
Αυτό, αποτυπώνεται τόσο από τη μικρή συμμετοχή στις εκλογές όσο και από το κλίμα που επικρατούσε χθες στη Σόφια. Οι πολίτες απόλαυσαν τον καλό καιρό, συμμετείχαν στην τοπική γιορτή μπύρας (Octoberfirst), έπαιζαν πετάνκε (Petangue) -ένα παιχνίδι που μοιάζει με μπόουλινγκ- στις πλατείες. Τίποτα δεν θύμιζε εκλογές. Ακόμα και τα κατά τόπους γραφεία του GERB δεν έσφυζαν από κόσμο.
Τοπικά κομματικά γραφεία του GERB, Σόφια
