Σε μπαράζ πολιτικών επαφών και «ανοιγμάτων» επιδόθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη χθεσινή του παρουσία στη Σόφια. Εν μέσω της αυξημένης τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της Αθήνας και στο περιθώριο της συμμετοχής του στα εγκαίνια της έναρξης της εμπορικής λειτουργίας του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), ο Πρωθυπουργός πραγματοποίησε διμερείς συναντήσεις, εκ των οποίων ξεχωρίζουν αυτές με τους Προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) και του Αζερμπαϊτζάν (χώρα που τροφοδοτεί τον IGB), Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και Ιλχάμ Αλίγιεφ, αντίστοιχα. Όσον αφορά στον αγωγό, η Αθήνα δίδει ιδιαίτερη σημασία στην έναρξη της λειτουργίας του, τόσο γιατί εκτιμά ότι μέσω αυτού διευρύνεται ο ρόλος και ο λόγος της στην ευρύτερη περιοχή όσο και γιατί συντείνει -σε κάποιο βαθμό- στην διαφοροποίηση από το φυσικό αέριο.
Υπεράσπιση και στήριξη
Την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να υπερασπιστεί την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα απέναντι στην Τουρκία, υπογράμμισε ο κ. Μητσοτάκης στη συνάντησή του με την κυρία Φον ντερ Λάιεν. Παράλληλα, ζήτησε από την ΕΕ «αποφασιστική στήριξη» απέναντι «στην επιθετικότητα και τον αναθεωρητισμό» της Άγκυρας, ενώ επανέλαβε την προσήλωση σε έναν διάλογο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Eπανάκαμψη
Ιδιαίτερη πολιτική σημασία είχε η συνάντηση Μητσοτάκη – Αλίγιεφ. Πέραν του ότι είναι η πρώτη συνάντηση σε επίπεδο ηγετών μετά τον Σεπτέμβριο του 2014 (τότε είχε συναντηθεί ο Αντώνης Σαμαράς με τον Αζέρο Πρόεδρο στο Μπακού), ουσιαστικά σηματοδοτείται η αποκατάσταση των διμερών σχέσεων. «Οι δύο ηγέτες προέβησαν σε μία συνολική επισκόπηση των διμερών σχέσεων και ανέλυσαν τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, με έμφαση τον τομέα της ενέργειας» σημείωσαν κυβερνητικές πηγές.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η πρωτοβουλία της συνάντησης ανήκει στην ελληνική πλευρά. Συγκεκριμένα, η συνάντηση κλείστηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου, κατόπιν επικοινωνίας του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού με την ελληνική πρεσβεία στο Μπακού. Όταν οι αζέροι έγιναν κοινωνοί του αιτήματος, το αποδέχθηκαν άμεσα.
«Η ενέργεια της Αθήνας αποτελεί ένα άνοιγμα. Υπάρχει αμφοτέρω πολύ καλή διάθεση και βούληση για βελτίωση των σχέσεων. Ενδιαφέρουσα και σε καλή συγκυρία η διμερής συνάντηση» σχολίαζαν στο «Βήμα» ανώτεροι κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
Δεν είναι μυστικό ότι το Μπακού διατηρεί πολύ στενές πολιτικές και οικονομικές σχέσεις με την Άγκυρα. Ωστόσο, στην Αθήνα υπάρχουν «φωνές» που υποστηρίζουν την ανάγκη για ουσιαστική -όχι λεκτική- πολυδιάστατη διπλωματία. Η αποστροφή «καμία χώρα δεν πρέπει να αφήνεται στην Τουρκία» είναι ενδεικτική της αντίληψης. Άλλο, σχετικό παράδειγμα, είναι η «σφήνα» που επιδιώκει η Αθήνα προσεγγίζοντας το Κατάρ (που επίσης διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με την Άγκυρα).
Στοχευμένη αναφορά
Το δεύτερο «άνοιγμα» αφορά στην Βουλγαρία, όπου πραγματοποιούνται σήμερα οι τέταρτες βουλευτικές εκλογές σε διάστημα μικρότερο του ενάμιση χρόνου. Κατά την ομιλία του στα εγκαίνια, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στους βούλγαρους ομολόγους του με τους οποίους έχει συνεργαστεί για τον αγωγό. Πέραν των υπηρεσιακών κυβερνήσεων και του τέως Πρωθυπουργού, Κίριλ Πέτκοφ, αναφέρθηκε και στον Μπόικο Μπορίσοφ. Ο τελευταίος, ο οποίος διετέλεσε Πρωθυπουργός επί πολλά έτη, αναμένεται -βάσει των δημοσκοπήσεων- να αναλάβει εκ νέου τη διακυβέρνηση. Ως εκ τούτου, η αναφορά μόνο τυχαία δεν μπορεί να θεωρηθεί.
«Άριστες σχέσεις», αμοιβαία καχυποψία
Επιπλέον, ο έλληνας Πρωθυπουργός συναντήθηκε με τους Προέδρους Βουλγαρίας και Σερβίας, Ρούμεν Ράντεφ και Αλεξάνταρ Βούτσιτς, αλλά και με τον ρουμάνο Πρωθυπουργό, Νικόλαε Τσιούκα. Σχετικά με τη συνάντηση Μητσοτάκη – Βούτσιτς, κυβερνητικές πηγές υπογράμμιζαν ότι «διαπιστώθηκαν οι άριστες διμερείς σχέσεις» ενώ «εκδηλώθηκε κοινή βούληση για περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας στον οικονομικό, εμπορικό, τουριστικό και ενεργειακό τομέα».
Το τελευταίο διάστημα στο Βελιγράδι επικρατεί ανησυχία ότι η Αθήνα πρόκειται να αναγνωρίσει άμεσα την ανεξαρτησία του Κοσόβου. Αυτή η ανησυχία εκφράστηκε στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Δένδια, κατά το πρόσφατο ταξίδι του στο Βελιγράδι, ενώ, και σε κλειστές συζητήσεις, οι σέρβοι αξιωματούχοι παραδέχονται ότι το θέμα τους απασχολεί.
Και η Αθήνα, με τη σειρά της, παρακολουθεί διάφορα θέματα, όπως οι σχέσεις Βελιγραδίου – Άγκυρας. Και αν το στοιχείο της πληθωρικότητας στις σερβοτουρκικές σχέσεις σχετίζεται (και) με την επικοινωνία (όπως στην πρόσφατη επίσκεψη Ερντογάν στη βαλκανική χώρα), οι δείκτες της αυξανόμενης οικονομικής και πολιτιστικής τουρκικής επιρροής στη Σερβία είναι κάτι που δεν διαφεύγει της προσοχής των Αθηνών.
«Τα γεωτρύπανα πάνε παντού»
Παρών στα εγκαίνια του IGB ήταν και ο τούρκος αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ο οποίος συνοδευόταν από ολιγομελή αποστολή. Τουρκικές πηγές, ερωτηθείσες από το «Βήμα», δεν απάντησαν εάν προτίθενται να μειώσουν τη ρητορική τους εναντίον της Ελλάδας, ενώ υποστήριξαν ότι τα τουρκικά γεωτρύπανα «μπορεί να πάνε οπουδήποτε».
