Διεθνής ομάδα ερευνητών δημιούργησε τον πρώτο άτλαντα που αναλύει 35 διαφορετικές μορφές καρκίνου και τους μύκητες που συνδέονται μαζί τους, σύμφωνα με δημοσίευση στην επιθεώρηση «Cell».

Μακρά και στενή σχέση καρκινικών κυττάρων και μικροβίων

Τα καρκινικά κύτταρα και τα μικρόβια έχουν μια μακρά και στενή σχέση. Αμφότερα εξελίχθηκαν ταυτοχρόνως στα οικοσυστήματα του ανθρώπινου σώματος, συχνά βασιζόμενα στις ίδιες πηγές για να επιβιώσουν. Μάλιστα ο ανταγωνισμός για αυτές τις πηγές συχνά επηρεάζει τον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση τόσο των καρκινικών κυττάρων όσο και των μικροβίων αλλά και του ανθρώπου-ξενιστή τους.

Ζουμ στο μικροβίωμα

Η σύνδεση μεταξύ καρκίνου και μεμονωμένων μικροβίων έχει μελετηθεί επί μακρόν, ωστόσο προσφάτως οι επιστήμονες επικεντρώνονται σε ολόκληρο το ανθρώπινο μικροβίωμα, κυρίως στο μικροβίωμα του εντέρου που φιλοξενεί τις περισσότερες – και πιο ποικιλόμορφες – κοινότητες βακτηρίων, ιών και μυκήτων σε ολόκληρο τον οργανισμό.

Η πολυπλοκότητα των μυκήτων

Ο ρόλος που παίζουν οι μύκητες στην ανάπτυξη του καρκίνου παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστος. Οι μύκητες είναι πιο πολύπλοκοι οργανισμοί σε σχέση με τους ιούς και τα βακτήρια. Πρόκειται για ευκαρυωτικούς οργανισμούς – οργανισμούς δηλαδή με κύτταρα που διαθέτουν πυρήνα.  Τα κύτταρά τους μοιάζουν πολύ περισσότερο με εκείνα των ζώων παρά με τα βακτήρια ή τους ιούς.

Αναπάντεχη αλλά και αναμενόμενη η ύπαρξη μυκήτων στους όγκους

«Η ύπαρξη μυκήτων στους περισσότερους ανθρώπινους καρκίνους αποτελεί τόσο έκπληξη όσο και κάτι αναμενόμενο» ανέφερε ο Ρομπ Νάιτ, καθηγητής στα Τμήματα Παιδιατρικής και Εμβιομηχανικής και Επιστήμης των Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, εκ των κύριων συγγραφέων της νέας μελέτης και συνιδρυτής της εταιρείας Micronoma με έδρα το Σαν Ντιέγκο η οποία αναπτύσσει μικροβιακούς βιοδείκτες στο αίμα και σε ιστούς για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και εξήγησε: «Από τη μία προκαλεί έκπληξη η ύπαρξη μυκήτων σε πλήθος καρκίνων καθώς δεν γνωρίζουμε πώς οι μύκητες μπορούν να διεισδύσουν στους όγκους. Από την άλλη είναι αναμενόμενος ο εντοπισμός τους στους καρκινικούς όγκους καθώς τα βακτήρια και οι μύκητες αλληλεπιδρούν ως μέρη μιας πολύπλοκης κοινότητας στα μικροβιώματα διαφορετικών συστημάτων του οργανισμού συμπεριλαμβανομένων του εντέρου, του στόματος και του δέρματος».

Ανάλυση μυκήτων σε 35 μορφές καρκίνου

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης οι ερευνητές χαρακτήρισαν το μυκητοβίωμα – τους μύκητες που συνδέονται με καρκίνους – σε 17.401 δείγματα ιστών, αίματος και πλάσματος ασθενών με 35 διαφορετικές μορφές καρκίνου. Ανακάλυψαν μυκητιακό DNA και κύτταρα σε πολλές κοινές μορφές καρκίνου – ωστόσο εμφανίζονταν διαφορές στη σύνθεση των κοινοτήτων των μυκήτων ανάλογα με την εκάστοτε μορφή καρκίνου.

Διαφορές ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου

Για παράδειγμα ένα είδος μύκητα εντοπίστηκε σε αφθονία σε όγκους του μαστού ασθενών άνω των 50 ετών ενώ ένα άλλο είδος μύκητα κατεγράφη σε αφθονία μόνο σε όγκους του πνεύμονα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές υπήρχε σημαντική συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων μυκήτων και της ηλικίας, των διαφορετικών υποτύπων όγκων, του αν οι ασθενείς ήταν καπνιστές ή όχι, του πώς αποκρίνονταν στην ανοσοθεραπεία αλλά και της διάρκειας επιβίωσής τους. Το αν οι μύκητες απλώς συνδέονται με τον καρκίνο ή έχουν αιτιώδη σχέση μαζί του μένει να προσδιοριστεί.

Επανεξέταση υπό ένα «μικροβιακό πρίσμα»

«Το εύρημα ότι οι μύκητες είναι συχνά παρόντες στους ανθρώπινους όγκους πρέπει να μας οδηγήσει σε εξερεύνηση της πιθανής επίδρασής τους στον καρκίνο και σε μια συνολική επανεξέταση σχετικά με τον καρκίνο μέσα από ένα ‘μικροβιακό πρίσμα’» ανέφερε ο Ραβίντ Στράουσμαν, κύριος ερευνητής στο Ινστιτούτο Επιστήμης Weizmann, επίσης εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης.

«Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι το μυκητοβίωμα αλλά και το μικροβίωμα στο σύνολό του αποτελούν ‘κλειδιά’ σε ό,τι αφορά τη βιολογία του καρκίνου» σημείωσε ο Γκρέγκορι Σέπιτς-Πουρ, συνιδρυτής της Micronoma και κατέληξε τονίζοντας ότι «μπορεί να ανοίξουν νέους δρόμους όχι μόνο στην ανίχνευση του καρκίνου αλλά και σε εφαρμογές που σχετίζονται με την ανάπτυξη φαρμάκων, την εξέλιξη και την υποτροπή του καρκίνου αλλά και τα διαγνωστικά εργαλεία που τον αφορούν».