Λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση του πρώτου, ιστορικού πειράματος πλανητικής προστασίας, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τις τελευταίες εικόνες που μετέδωσε το σκάφος DART πριν συντριβεί με αστρονομική ταχύτητα στον αστεροειδή Δίμορφο.

Η δοκιμή κοσμικού μπιλιάρδου θα δείξει στη NASA αν είναι εφικτό να εκτραπεί αρκετά από την πορεία του ένας αστεροειδής που θα τύχει βρεθεί σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη στο μέλλον.

Θα περάσουν πάντως εβδομάδες μέχρι να διαπιστωθεί αν το πείραμα πέτυχε: επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια θα πρέπει να εξετάσουν αν η τροχιά του Δίμορφου άλλαξε σύμφωνα με τους υπολογισμούς.

Το θετικό πάντως είναι ότι το DART έπεσε μόλις 17 μέτρα από το κέντρο του Δίμορφου, μιας μάζας από βράχους και πέτρα με μήκος περίπου 160 μέτρα.

«Δεν μου έχει ξανατύχει να ενθουσιαστώ με το που βλέπω το σήμα ενός σκάφους να χάνεται και την εικόνα να σταματάει» δήλωσε κατά τη ζωντανή μετάδοση της NASA ο Ραλφ Σέμελ, διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς», το οποίο διαχειρίστηκε την αποστολή των 330 εκατ. δολαρίων.

«Κανονικά, η απώλεια του σήματος είναι πολύ άσχημη εξέλιξη, όμως σε αυτή την περίπτωση ήταν η ιδανική έκβαση» είπε.


Τα τελευταία 5,5 λεπτά πριν από την πρόσκρουση. Το βίντεο έχει ταχύτητα 10 φορές μεγαλύτερη από την πραγματικότητα, εκτός από τα τελευταία έξι καρέ που εμφανίζονται σε πραγματικό χρόνο. Στην αρχή, ο Δίμορφος εμφανίζεται με τον μεγαλύτερο γείτονά του Δίδυμο, τελικά όμβως καταλαμβάνει το πλάνο. Το σκάφος συνετρίβη την ώρα που μετέδισε την τελευταία εικόνα, η οποία δεν είναι πλήρης (Πηγή: NASA/Johns Hopkins APL)

Η πρόσκρουση καταγράφηκε ωστόσο και από επίγεια τηλεσκόπια στη Χαβάη και τη Νότια Αφρική:


Καμικάζι

Το σκάφος εκτοξεύτηκε το περασμένο φθινόπωρο με προορισμό ένα ζευγάρι αστεροειδών που κινούνται σε τροχιά ο ένας γύρω από τον άλλο: τον Δίδυμο, με διάμετρο 780 μέτρων, και τον μικρότερο Δίμορφος, με πλάτος γύρω στα 160 μέτρα.

Στις 02.14 ώρα Ελλάδας, το DART προσέκρουσε στον Δίμορφο με ταχύτητα 6,6 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο, περίπου 20 φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα του ήχου στη γήινη ατμόσφαιρα. Βρισκόταν εκείνη την ώρα περίπου 11 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.

Η NASA ελπίζει ότι το χτύπημα θα αλλάξει την ταχύτητα του Δίμορφου κατά λιγότερο από ένα χιλιοστό ανά δευτερόλεπτο και θα επηρεάσει ανεπαίσθητα την τροχιά του βράχου γύρω από τον μεγαλύτερο Δίμορφο, μειώνοντας την περίοδο περιφοράς κατά περίπου 10 λεπτά της ώρας.

Μια μικρή συσκευή ιταλικής κατασκευής, με την ονομασία LiciaCube, είχε απελευθερωθεί από το σκάφος μερικές ημέρες νωρίτερα για να καταγράψει την πρόσκρουση και τις συνέπειές της.

Η NASA επέλεξε τον Δίδυμο και τον Δίμορφο επειδή το δυαδικό αυτό σύστημα προσφέρει ιδανικές συνθήκες για τη μέτρηση της μεταβολής της ταχύτητας –αν ο Δίμορφος περιφερόταν μόνος του γύρω από τον Ηλιο, η αλλαγή θα ήταν τόσο μικρή ώστε θα ήταν δύσκολο να μετρηθεί από τη Γη.

Στην περίπτωση του δυαδικού συστήματος, το αποτέλεσμα του πειράματος θα είναι δυνατό να καταγραφεί από επίγεια τηλεσκόπια σε διάστημα μερικών εβδομάδων.

Ο Δίδυμος και ο Δίμορφος είναι πολύ μικρότεροι από το αντικείμενο των 10 χιλιομέτρων που προσέκρουσε στο Μεξικό πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια και προκάλεσε την εξαφάνιση των δεινόσαυρων.

Ακόμα και ο σχετικά μικρός Δίμορφος πάντως θα μπορούσε να καταστρέψει μια ολόκληρη χώρα σε περίπτωση που έπεφτε στη Γη. Ο δε Δίδυμος θα προκαλούσε καταστροφές σε επίπεδο ηπείρου.

Ο κίνδυνος πρόσκρουσης θεωρείται μικρός αλλά υπαρκτός, καθώς η NASA έχει καταγράψει μέχρι σήμερα μόλις το 40% των κοντινών στη Γη αντικειμένων.

To δε σύνολο των γνωστών αστεροειδών που ανά διαστήματα διασταυρώνονται με την τροχιά της Γης πλησιάζει τα 30.000.