Ο πρόεδρος Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, έδωσε στον πρώην αξιωματικό των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Έντουαρντ Σνόουντεν τη ρωσική υπηκοότητα, όπως επιβεβαιώνει σχετικό έγγραφο που δημοσιεύθηκε σε επίσημη ιστοσελίδα του κράτους.
«Σύμφωνα με την παράγραφο «α» του άρθρου 89 του Συντάγματος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αποφασίζω: να αποδεχθώ την ιθαγένεια της Ρωσικής Ομοσπονδίας των ακόλουθων προσώπων: Έντουαρντ Τζόζεφ Σνόουντεν, που γεννήθηκε στις 21 Ιουνίου 1983 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής» αναφέρει το διάταγμα που φέρει την υπογραφή του Ρώσου προέδρου.
Ο 39χρονος Σνόουντεν είναι Αμερικανός τεχνικός (διαχειριστής συστημάτων) που εργαζόταν, βάσει συμβολαίου, για την NSA (Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ) και την CIA.
Έβγαλε στη φόρα τα «άπλυτα» της NSA
Το 2013, ο Σνόουντεν διοχέτευσε στον Τύπο απόρρητες πληροφορίες από τη NSA σχετικά με τα πρoγράμματα μαζικής παρακολούθησης που εφαρμόζουν οι αμερικανικές και βρετανικές κυβερνήσεις. Οι πληροφορίες αποκαλύπτουν τα προγράμματα παρακολούθησης που τρέχει η NSA με τη συνεργασία εταιριών τηλεπικοινωνιών και Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.
Ο Σνόουντεν έλαβε άδεια μόνιμης διαμονής στη Ρωσία, όπως δήλωσε ο δικηγόρος του, Ανατόλι Κουτσερένα στις 22/10/2020. Από τότε, μάλιστα, είχε αιτηθεί και τη ρωσική υπηκοότητα.
Στις ΗΠΑ ο Σνόουντεν κατηγορείται για παραβίαση δύο άρθρων της νομοθεσίας περί κατασκοπείας. Η παραβίαση του κάθε άρθρου επισύρει ποινή κάθειρξης έως δέκα έτη. Οι αμερικανικές αρχές έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι θεωρούν τον Σνόουντεν προδότη και δεν προτίθενται να τον συγχωρέσουν, καθώς έχει βλάψει τα συμφέροντα εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ.
Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016 ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, είχε χαρακτηρίσει τον Σνόουντεν «κατάσκοπο» και είχε ζητήσει από την Ρωσία την έκδοση του.
Το 2016, ο Σνόουντεν είχε δηλώσει ότι είναι έτοιμος να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον όρο «μια δίκαιης δίκης» ζητώντας από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα να του αποδοθεί χάρη.
Η αποκάλυψη του σκανδάλου
Όπως είχε αποκαλύψει ο Έντουαρντ Σνόουντεν, η αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας (NSA) παραβίασε τις διατάξεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων και υπερέβη τις νόμιμες αρμοδιότητές της σε χιλιάδες περιπτώσεις από το 2008.
Ανάμεσα στις φερόμενες παραβιάσεις ήταν η παρακολούθηση της επικοινωνίας αμερικανικών και ξένων υπηκόων αλλά και η ελλιπής ενημέρωση της δικαστικής αρχής που επέβλεπε τη λειτουργία της υπηρεσίας.
Το έγγραφο που είχε δει το φως της δημοσιότητας αποτελούσε πόρισμα εσωτερικού ελέγχου της NSA και διαπίστωνε παραβιάσεις, εσκεμμένες ή ακόμη και λόγω λαθών, με ημερομηνία Μαΐου του 2012 και αντικείμενο το δωδεκάμηνο που είχε προηγηθεί.
Ως μία από τις παραβιάσεις, αναφερόταν ενδεικτικά η λανθασμένη «ανάγνωση» του τηλεφωνικού κωδικού +20 για την Αίγυπτο ως ο εσωτερικός κωδικό κλήσης 202 για την Ουάσινγκτον– έτσι παρακολουθούσαν στοιχεία των επικοινωνιών στην αμερικανική πρωτεύουσα χωρίς έγκριση.
Σε μία άλλη περίπτωση, το δικαστήριο που επιτηρούσε την NSA, το FISA, δεν είχε λάβει γνώση για μία νέα μέθοδο παρακολούθησης παρά μόνο αφού αυτή είχε τεθεί για αρκετούς μήνες σε εφαρμογή.
