Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν έχει εμπλακεί πιο ενεργά στον σχεδιασμό του πολέμου στην Ουκρανία τις τελευταίες εβδομάδες, απορρίπτοντας μεταξύ άλλων τα αιτήματα των διοικητών του στο πεδίο της μάχης να τους επιτραπεί να υποχωρήσουν από τη ζωτικής σημασίας νότια πόλη Χερσώνα. Αυτό δηλώνουν Αμερικανοί αξιωματούχοι στους New York Times, που αναφέρουν ακόμα ότι το σχέδιο του Πούτιν είναι η νίκη με κάθε κόστος, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει μεγάλες απώλειες και πτώση του ηθικού των ρώσων στρατιωτών.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα μια απόσυρση από τη Χερσώνα θα επέτρεπε στον ρωσικό στρατό να αποχωρήσει κατά μήκος του ποταμού Ντνίπρο με συντεταγμένο τρόπο, διατηρώντας τον εξοπλισμό του και σώζοντας τις ζωές των στρατιωτών. Αλλά μια τέτοια υποχώρηση θα ήταν άλλη μια ταπεινωτική δημόσια αναγνώριση της αποτυχίας του κ. Πούτιν στον πόλεμο και θα έδινε μια δεύτερη σημαντική νίκη στην Ουκρανία μέσα σε ένα μήνα.
Η σημασία της Χερσώνας για Ρωσία και Ουκρανία
Η Χερσώνα εξάλλου ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη που πέρασε στους Ρώσους κατά την αρχική εισβολή και παραμένει η μόνη περιφερειακή πρωτεύουσα υπό τον έλεγχο της Μόσχας. Η ανακατάληψή της θα αποτελούσε σημαντικό επίτευγμα για τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Εξάλλου η ανακοίνωση της μερικής επιστράτευσης από τον Πούτιν μετά τις επιτυχίες της ουκρανικής αντεπίθεσης, απέδειξε ότι ο ρωσικός στρατός αντιμετωπίζει προβλήματα.
Αμερικανοί αξιωματούχοι που ενημερώνονται για άκρως ευαίσθητες πληροφορίες δήλωσαν ότι παρασκηνιακά ο κ. Πούτιν αναλαμβάνει ακόμη πιο σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό του πολέμου, λέγοντας μεταξύ άλλων στους διοικητές ότι οι στρατηγικές αποφάσεις στο πεδίο της μάχης είναι δικές του. Αν και ο κ. Πούτιν έχει αποδεχθεί ορισμένες συστάσεις από τους στρατιωτικούς διοικητές, συμπεριλαμβανομένης της επιστράτευσης, η συμμετοχή του έχει δημιουργήσει εντάσεις, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές.
Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η άρνηση του κ. Πούτιν για στρατιωτική υποχώρηση από τη Χερσώνα έχει επίσης οδηγήσει σε πτώση του ηθικού των ρωσικών στρατευμάτων, που έχουν αποκοπεί σε μεγάλο βαθμό από τις γραμμές ανεφοδιασμού τους. Ο φόβος ότι θα μπορούσαν να μείνουν ξεκρέμαστοι απέναντι στις ουκρανικές δυνάμεις είναι επίσης υπαρκτός.
Η στρατηγική πρωτοβουλία στους Ουκρανούς
«Η κατάσταση στην Ουκρανία είναι σαφώς δυναμική», δήλωσε ο στρατηγός Mark A. Milley, πρόεδρος του Γενικού Επιτελείου Στρατού, σε συνέντευξή του την Παρασκευή. «Είναι πολύ νωρίς για μια πλήρη αξιολόγηση, αλλά είναι σαφές για μένα ότι η στρατηγική πρωτοβουλία έχει μετατοπιστεί στους Ουκρανούς». Προειδοποίησε όμως ότι παραμένει «μακρύς ο δρόμος μπροστά μας».
Οι διαφωνίες του κ. Πούτιν σχετικά με τις γραμμές μάχης στη Χερσώνα καταδεικνύουν πόσο κρίσιμος είναι ο πόλεμος στο νότιο τμήμα της Ουκρανίας και για τις δύο πλευρές, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι. Παρά τις πρόσφατες προόδους της Ουκρανίας στα βορειοανατολικά, η περιοχή γύρω από τη Χερσώνα είναι ένα κρίσιμο θέατρο στον πόλεμο, με βαθιές στρατηγικές επιπτώσεις για το Κίεβο και τη Μόσχα.
Ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Ουκρανία βρισκόταν σε καλό δρόμο για να επαναλάβει στον Νότο τα κέρδη που είχαν καταφέρει οι δυνάμεις της κατά τη διάρκεια μιας αστραπιαίας επίθεσης στα βορειοανατολικά νωρίτερα αυτό το μήνα. Εάν η Ουκρανία απωθήσει τις ρωσικές δυνάμεις πιο πίσω, η σκληρά διεκδικούμενη χερσαία γέφυρα του κ. Πούτιν προς την Κριμαία, το έδαφος που κατέλαβε από την Ουκρανία και προσάρτησε το 2014, θα μπορούσε τελικά να απειληθεί, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Οι διαφωνίες με το επιτελείο
Οι διαφωνίες σχετικά με τη Χερσώνα δεν είναι οι πρώτες διαφωνίες μεταξύ του κ. Πούτιν και των κορυφαίων διοικητών του. Ανώτεροι Ρώσοι αξιωματικοί αμφισβήτησαν επανειλημμένα τα πρώιμα σχέδια για τον πόλεμο, ιδιαίτερα ένα αρχικό στάδιο που προέβλεπε ένα γρήγορο χτύπημα στο Κίεβο. Οι Ρώσοι αξιωματικοί πίστευαν ότι ο κ. Πούτιν πήγαινε στον πόλεμο με ανεπαρκή στρατεύματα και οπλισμό, σύμφωνα με τους αμερικανούς αξιωματούχους.
Στη συνέχεια φαίνεται πως ο ρώσος πρόεδρος άφησε την πρωτοβουλία των κινήσεων στους στρατηγούς του που επικεντρώθηκαν στην κατάληψη των ανατολικών περιοχών της χώρας με επιδρομές του πυροβολικού. Η νέα στρατηγική ήταν ουσιαστικά ένας εξοντωτικός πόλεμος φθοράς που έπαιξε με τη δύναμη του ρωσικού στρατού και κατάφερε να ωθήσει τον στρατό προς τα εμπρός στην ανατολική Ουκρανία.
Κίνδυνος να εγκλωβιστούν οι ρώσοι στρατιώτες στη Χερσώνα
Τα ουκρανικά πλήγματα έχουν ανατινάξει τα περάσματα του ποταμού Dnipro, γεγονός που έχει αποκόψει σε μεγάλο βαθμό τα ρωσικά στρατεύματα από τις γραμμές ανεφοδιασμού τους στην άλλη πλευρά. Οι Ρώσοι αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν γέφυρες για να διασχίσουν τον ποταμό, μόνο και μόνο για να τις δουν να πλήττονται από ουκρανικά πυρά, δήλωσαν Ουκρανοί αξιωματούχοι. «Έχουν μονάδες εκεί μέσα που, αν οι Ουκρανοί διασπάσουν τις γραμμές, θα αποκοπούν και θα περικυκλωθούν», δήλωσε ο Seth G. Jones, ανώτερος αντιπρόεδρος του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Δεν μπορώ να περιγράψω πόσο επικίνδυνη είναι η κατάσταση γι’ αυτούς».
Η οπισθοχώρηση μετά τον ποταμό Ντνίπρο θα επέτρεπε πιθανώς στους Ρώσους διοικητές να κρατήσουν τη γραμμή στο νότο με λιγότερα στρατεύματα. Αυτό θα τους έδινε μεγαλύτερη ευχέρεια να αναδιατάξουν δυνάμεις από τη Χερσώνα σε άλλες περιοχές, είτε πιέζοντας την αντεπίθεση του Χάρκοβο στα βορειοανατολικά, είτε στερεώνοντας τις αμυντικές γραμμές στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, είτε ανοίγοντας ένα νέο μέτωπο στο νότο.
Αλλά ο Πούτιν έχει πει στους διοικητές ότι αυτός θα καθορίσει τη στρατηγική. «Σε αυτόν τον πόλεμο υπήρξε μια συνεχής αναντιστοιχία μεταξύ των πολιτικών στόχων του Πούτιν και των στρατιωτικών μέσων για την επίτευξή τους», δήλωσε ο Michael Kofman, διευθυντής ρωσικών μελετών στο CNA, ένα ινστιτούτο αμυντικών ερευνών στο Άρλινγκτον της Βενεζουέλας. «Σε σημαντικά σημεία λήψης αποφάσεων ο Πούτιν κωλυσιεργούσε, αρνούμενος να αναγνωρίσει την πραγματικότητα, μέχρι που οι επιλογές πήγαν από το κακό στο χειρότερο».
Καμία υποχώρηση
Η απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων πίσω από τον ποταμό Ντνίπρο θα αποτελούσε επίσης μια σκληρή διάψευση όσων προσπαθεί να πετύχει η Ρωσία μέσω του δημοψηφίσματος για την ένταξή του στη Ρωσική Ομοσπονδία. Η παρεμπόδισή των δημοψηφισμάτων παραμένει μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες του Κιέβου.
Με τη διαφωνία να αυξάνεται στη Ρωσία και τους άνδρες στρατιωτικής ηλικίας να προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη χώρα για να αποφύγουν την επιστράτευση, Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι ο Πούτιν πιστεύει ότι μια ακόμη ουκρανική νίκη θα υπονομεύσει περαιτέρω τη δημοτικότητα του πολέμου, κάτι που δεν μπορεί να διακινδυνεύσει.
Ακόμη και καθώς ο Πούτιν απαιτεί μια στρατηγική χωρίς περαιτέρω υποχωρήσεις, Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ίδιοι οι Ρώσοι αξιωματικοί είναι διχασμένοι σχετικά με το πώς να απαντήσουν στις ουκρανικές αντεπιθέσεις. Ορισμένοι αξιωματικοί πιστεύουν ότι πρέπει να αντιδράσουν σκληρά στις οδηγίες του Πούτιν πριν οι Ουκρανοί διασπάσουν τις γραμμές τους. Άλλοι πιστεύουν ότι μπορούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες του κ. Πούτιν.
Η Ρωσία συνεχίζει να επικεντρώνεται στον Νότο, παρά την ουκρανική πρόοδο ανατολικά του Χάρκοβο. Ενώ η Μόσχα έχει στείλει κάποιες ενισχύσεις στις βορειοανατολικές θέσεις, οι περισσότεροι από τους δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες που έστειλε η Ρωσία νότια στην περιοχή της Χερσώνας – συμπεριλαμβανομένων μερικών από τις καλύτερες μάχιμες δυνάμεις της – παραμένουν στη θέση τους.
