Την ώρα που ξεκινούσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ο Βλάντιμιρ Πούτιν είχε στο τραπέζι προκαταρκτική ειρηνευτική συμφωνία που ικανοποιούσε την απαίτησή του να μείνει η χώρα εκτός NATO, αποκαλύπτει την Τετάρτη το Reuters επικαλούμενο πηγές που γνωρίζουν τις εξελίξεις στο Κρεμλίνο. Τελικά όμως ο ρώσος πρόεδρος απέρριψε την πρόταση και προχώρησε στη στρατιωτική επιχείρηση που αλλάζει τις ισορροπίες στην Ευρώπη.
Η πρόταση φέρεται να υποβλήθηκε στον Πούτιν από τον Ντίτρι Κόζακ, απεσταλμένο της Ρωσίας στην Ουκρανία ο οποίος μεσολάβησε στις διαπραγματεύσεις με το Κίεβο. Ο Κόζακ είπε στον ρώσο πρόεδρο ότι η συμφωνία που είχε πετύχει καθιστούσε περιττή μια μεγάλη επιχείρηση κατάληψη της Ουκρανίας, ανέφεραν τρεις πηγές που δεν κατονομάζονται.
Πριν από τον Πόλεμο ο Πούτιν είχε επανειλημμένα καταγγείλει ότι το NATO πλησίαζε απειλητικά τα ρωσικά σύνορα εντάσσοντας ως μέλη χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κάτι που σχεδιαζόταν να γίνει και με την Ουκρανία. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε υπαρξιακή απειλή για τη Ρωσία και έπρεπε να απαντηθεί, δήλωνε.
Όμως, παρόλο που είχε δώσει εντολή για διαπραγματεύσεις με την ουκρανική ηγεσία, ο Πούτιν θεώρησε ότι η πρόταση δεν ήταν επαρκής και ότι ο νέος σχεδιασμός προέβλεπε προσάρτηση ουκρανικών εκτάσεων.
Απαντώντας σε ερώτηση του Reuters για το ρεπορτάζ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πέσκοφ υποστήριξε ότι οι αναφορές των πηγών «δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ουδέποτε συνέβη κάτι τέτοιο. Οι πληροφορίες είναι απολύτως αναληθελις».
Ο ίδιος ο Κόζακ δεν απάντησε στο αίτημα για σχόλιο που του διαβιβάστηκε από το Κρεμλίνο.
«Ο Πούτιν απλά άλλαξε σχέδιο»
Δύο από τις τρεις πηγές του Reuters δήλωσαν ότι ο Κόζακ ενημέρωσε τη Μόσχα ότι οι Ουκρανοί είχαν αποδεχτεί τις βασικές απαιτήσεις της τις πρώτες ημέρες μετά την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου.
«Μετά τις 24 Φεβρουαρίου δόθηκε στον Κόζακ λευκή επιταγή. Του έδωσαν το πράσινο φως και εξασφάλισε τη συμφωνία. Την έφερε πίσω [στη Μόσχα] και του είπαν να την εγκαταλείψει. Όλα ακυρώθηκαν. Ο Πούτιν απλά άλλαξε το σχέδιο» δήλωσε μια από τις πηγές.
Σύμφωνα όμως με την τρίτη πηγή, η οποία ανέφερε ότι ενημερώθηκε για την υπόθεση από τρίτους, ο Πούτιν απέρριψε την ειρηνευτική συμφωνία πριν από την έναρξη της εισβολής.
Παραμένει εξάλλου ασαφές το εάν ο πόλεμος θα είχε αποτραπεί αν η Μόσχα είχε αποδεθτεί το σχέδιο. Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ότι η ουκρανική ηγεσία είχε δεσμευτεί στην πρόταση.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, έγινε αιτία για την επιβολή σκληρών κυρώσεων στη Ρωσία από Δυτικές κυβερνήσεις, οι οποίες προσέφεραν στο Κίεβο στρατιωτική υποστήριξη.
Στενός συνεργάτης του προέδρου
Ο Κόζακ, σύμερα 63 ετών, υπηρετεί πιστά τον Πούτιν από την εποχή που συνεργαζόταν μαζί του στο δημαρχείο της Αγίας Πετρούπολης τη δεκαετία του 1990.
Βρισκόταν σε θέση να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία επειδή ο Πούτιν τού είχε αναθέσει από το 2020 να διενεργήσει συνομιλίες με την ουκρανική πλευρά για την περιοχή του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, η οποία ελεγχόταν από φιλορώσους αυτονομιστές.
Ως επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες με ουκρανούς αξιωματούχους στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου, ο Κόζακ είχε αναφέρει σε συνέντευξη Τύπου ότι οι διαπραγματεύσεις είχαν ναυαγήσει.
Ο Κόζακ ήταν επίσης παρών όταν, τρεις ημέρες πριν από την εισβολή, ο Πούτιν κάλεσε την ηγεσία του στρατού σε συνάντηση του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Όταν οι κάμερες απομακρύνθηκαν, ο Κόζακ τάχθηκε κατά της κλιμάκωσης της έντασης με την Ουκρανία, δήλωσαν δύο πηγές, καθώς και ένα τρίτο πρόσωπο που ενημερώθηκε από τρίτους.
Έξι μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, ο Κόζακ παραμένει στη θέση του ως αναπληρωτής προσωπάρχης του Κρεμλίνου, δεν έχει όμως καθήκοντα σχετικά με την υπόθεση της Ουκρανίας, δήλωσαν έξι πηγές.
«Από ό,τι βλέπω, ο Κόζακ είναι άφαντος» δήλωσε ένα από τα έξι πρόσωπα, το οποίο διατηρεί στενή επαφή με τους ηγέτες των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία.
