Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος στη συνέντευξη που μας παραχώρησε δηλώνει αποφασισμένος να καταστήσει το σύνολο των νησιών της Περιφέρειας σε πρωταγωνιστές των εξελίξεων και της ανάπτυξης: «Ξέρετε, Νότιο Αιγαίο δεν είναι μόνο τα τέσσερα νησιά, Ρόδος, Κως, Μύκονος και Σαντορίνη και έχει σημασία αυτό όταν το ζητούμενο για τα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι η συνοχή.
Από εκεί και πέρα, θα σας μιλήσω για τον κεντρικό άξονα της πολιτικής μας που όλα αυτά τα χρόνια ακολουθούμε με αφοσίωση: να κάνουμε τα νησιά μας από νησιά «άγονης γραμμής» σε νησιά «πρώτης γραμμής». Στόχος μας στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι να εκλείψει αυτός ο χαρακτηρισμός που μας προσβάλει ως νησιώτες που ζούμε με υπερηφάνεια σε αυτήν την υπέροχη γωνιά του πλανήτη.
Το έχουμε καταφέρει σε σημαντικό βαθμό και δεν θα σταματήσουμε να παλεύουμε για να σηκώσουμε αυτά τα νησιά ακόμα πιο ψηλά. Ξέρετε, κύριε Ράπτη, δεν υπάρχουν άγονα νησιά. Υπήρχαν άγονες αντιλήψεις, νοοτροπίες και πρακτικές όλων εκείνων που για δεκαετίες ανέχονταν και συντηρούσαν αυτόν τον μειωτικό χαρακτηρισμό. Εμείς επιλέγουμε να κάνουμε πρωταθλητισμό» δηλώνει μεταξύ άλλων ο Γιώργος Χατζημάρκος που φαίνεται πως δεν θα αρκεστεί σε τίποτα λιγότερο από το τέλειο για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Τα πρώτα συμπεράσματα της απογραφής, έδειξαν αύξηση του πληθυσμού στη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Αποτελεί για εσάς στόχο να αυξηθεί πληθυσμιακά η Περιφέρεια και που θα εστιάσετε προς επίτευξη του;
Κύριε Ράπτη, σας ευχαριστώ που ξεκινάτε τη συζήτησή μας από αυτό το ζήτημα. Της απογραφής. Οι εντυπωσιακές επιδόσεις των νησιών του Νοτίου Αιγαίου, μπορεί να δίνουν και φέτος περιεχόμενο στον όρο «ρεκόρ», όλοι να μιλάμε για ρεκόρ στον τουρισμό, όμως το μεγαλύτερο ρεκόρ ήρθε από την απογραφή. Η Περιφέρειά μας είναι η μοναδική μεταξύ των 13 Περιφερειών της χώρας, όπου σημειώθηκε αύξηση πληθυσμού.
Και όπως γνωρίζετε, η αύξηση πληθυσμού είναι ο βασικός δείκτης ευημερίας. Εργαζόμαστε εντατικά όλα αυτά τα χρόνια, μέσα σε πρωτοφανείς αντιξοότητες, να διατηρήσουμε το επίπεδο ευημερίας στα νησιά μας. Σε μια Περιφέρεια όπου το 97% του ΑΕΠ της προέρχεται από τον τουρισμό. Τουρισμός σημαίνει εισόδημα και θέσεις εργασίας. Απαντώ λοιπόν στο ερώτημά σας. Στηρίζοντας τον τουρισμό, δημιουργούμε συνθήκες ευημερίας.
Έτσι, το σερί των ρεκόρ του τουρισμού από το 2015 έως σήμερα – με εξαίρεση φυσικά τα δύο χρόνια της πανδημίας – συσχετίζεται απόλυτα με το ρεκόρ της απογραφής.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, κατέγραψε τα αναμενόμενα αποτελέσματα στη φετινή τουριστική περίοδο;
Με διψήφιο ποσοστό αύξησης σε σύγκριση με το 2019, ήδη από τον πρώτο μήνα έναρξης της τουριστικής περιόδου, στο Νότιο Αιγαίο ξεπεράσαμε και τις πιο τολμηρές προβλέψεις. Είμαστε ο μοναδικός ευρωπαϊκός τουριστικός προορισμός που το κατόρθωσε. Αρκεί να σας θυμίσω ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού προέβλεπε, η επιστροφή στα επίπεδα του 2019, να μην επιτυγχάνεται νωρίτερα από το 2024 ή το 2025. Το 2022 είναι το νέο ορόσημο του τουρισμού για το Νότιο Αιγαίο και για τη χώρα ολόκληρη. Κι αυτό συμβαίνει ενώ η ευρωπαϊκή τουριστική πίτα δεν μεγάλωσε το 2022, αντιθέτως μειώθηκε!
Φυσικά, δεν ήρθε τυχαία αυτό το εκπληκτικό αποτέλεσμα. Δώσαμε μεγάλη μάχη για να κρατηθούμε όρθιοι στα δύο χρόνια της πανδημίας, στην πιο δύσκολη και πιο σκληρή περίοδο που γνώρισε ποτέ ο παγκόσμιος τουρισμός. Κάποιοι παράτολμοι είπαμε ότι αυτό το διάστημα θα προσπαθήσουμε να κερδίσουμε εμπιστοσύνη. Για να το πω πιο απλά, το 2020, ανοίξαμε τουριστικά, με δικό μας σχέδιο, όχι για να κάνουμε τζίρους αλλά για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη της τουριστικής αγοράς, ως ένας ώριμος, αξιόπιστος, υπεύθυνος προορισμός. Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε. Σήμερα, το Νότιο Αιγαίο κεφαλαιοποιεί αυτήν την τιτάνια, συλλογική προσπάθεια.
Της μεγάλης κοινωνικής και οικονομικής συμμαχίας που κτίσαμε, στην ιστορικά δύσκολη διετία της πανδημίας, την “Πρωτοβουλία για τον Τουρισμό”, μαζί με τις υγιείς κοινωνικές, θεσμικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Είμαστε περήφανοι για τον δικό μας ρόλο μέσα σε μια μεγάλη, ώριμη και δυνατή ομάδα.
Η τοπική επιχειρηματικότητα πιστεύετε πως απορρόφησε μετά την καλή τουριστική χρονιά τα όσα προκάλεσε η πανδημία του κοροναϊου και προβλέπονται περαιτέρω επενδύσεις;
Θα σας πω αυτό που λένε οι άνθρωποι του τουρισμού. Στο τέλος της σαιζόν θα κάνουμε ταμείο. Θα σας έδινα πιθανόν διαφορετική απάντηση, αν το διεθνές περιβάλλον ήταν διαφορετικό. Με όλη την Ευρώπη σε ύφεση, με έναν πόλεμο στη γειτονιά, με παγκόσμια ενεργειακή κρίση και εν μέσω πανδημίας, εστιάζουμε στην αξία για την οικονομία και την κοινωνία ενός απολύτως εντυπωσιακού ρεκόρ. Δεν αναφέρομαι μόνο στις αφίξεις.
Τα οικονομικά στοιχεία είναι εξίσου εντυπωσιακά, δεδομένου ότι στην Περιφέρειά μας σημειώνεται και η μεγαλύτερη κατά κεφαλή δαπάνη των επισκεπτών μας. Μπροστά μας έχουμε ένα χειμώνα στον οποίο θα δοκιμαστούν οι ενεργειακές αντοχές της Ευρώπης και κατά συνέπεια η ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνία. Για αυτόν τον λόγο αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία η εξέλιξη της φετινής τουριστικής περιόδου, αφού έχουμε ανάγκη να αντλήσουμε δύναμη που θα μας χρειαστεί.
Ο τουρισμός άλλωστε είναι εκείνος που δημιουργεί τον τόσο απαραίτητο δημοσιονομικό χώρο που έχει ανάγκη η οικονομία μας για να στηρίξει την κοινωνία σε μια τόσο δύσκολη περίοδο.
Δίδοντας μεγάλο βάρος στα έργα υποδομής των νησιών, όπως το εμβληματικό έργο της Γέφυρας Κρεμαστής, θεωρείτε πως επιλύονται χρόνια προβλήματα που περιόριζαν την ανάπτυξη της Περιφέρειας;
Κύριε Ράπτη, ηγούμαι της Περιφέρειας που βρίσκεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην πρώτη θέση της απορρόφησης ευρωπαϊκών πόρων στην Ελλάδα. Δεδομένων των συνθηκών που κληθήκαμε τα τελευταία χρόνια να λειτουργήσουμε, με τις διαδοχικές κρίσεις, το έργο που έχουμε επιτελέσει στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, την πιο δύσκολη Περιφέρεια της χώρας , με τα 50 κατοικημένα νησιά, ισοδυναμεί με άθλο. Δεν είναι υπερβολή αυτό.
Τα νησιά μας είχαν πολλές πληγές ανοιχτές που έβαζαν φρένο στην ανάπτυξη και στην προοπτική τους. Το οξύμωρο είναι ότι αυτές οι πληγές δημιουργήθηκαν τα χρόνια των εύκολων χρηματοδοτήσεων, όταν οι πόροι έρεαν άφθονοι και το διοικητικό περιβάλλον ήταν πιο εύκολο. Σήμερα, εργαζόμαστε για τις υποδομές των νησιών μας ενώ έχουμε την μικρότερη χρηματοδότηση, το λιγότερο προσωπικό, τις πιο σκληρές διαγωνιστικές και ελεγκτικές διαδικασίες.
Παράλληλα προχωράμε σε στρατηγικού χαρακτήρα παρεμβάσεις που διασφαλίζουν ανάπτυξη με συνέχεια και σε βάθος χρόνου και χτίζουν τη νέα ταυτότητα του Νοτίου Αιγαίου, που όχι μόνο ανταποκρίνεται και προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, αλλά συνδιαμορφώνει το μέλλον. Ανοίγει δρόμους, δίνει κατευθύνσεις, αντί απλώς να ακολουθεί. Η στρατηγική συνεργασία, με τον ηγέτη του Τουρισμού, Όμιλο TUΙ, για το project «The Rhodes Co–Lab”, για να μεταμορφώσουμε τη Ρόδο στον πρώτο αειφόρο τουριστικό προορισμό στον κόσμο και σε μοντέλο του τουρισμού του μέλλοντος, είναι ενδεικτική του τρόπου που σχεδιάζουμε την ανάπτυξη με βιωσιμότητα των νησιών μας.
Σημειώστε επιπλέον το γεγονός ότι η TUI επέλεξε τη Ρόδο μεταξύ των 178 τουριστικών προορισμών στον κόσμο με τους οποίους συνεργάζεται. Και αυτό κάτι υποδηλώνει. Κάτι γίνεται σωστά σ’ αυτόν τον τόπο.
Προφανώς θα μπορούσε, αλλά, ξέρετε, το ζήτημα των χρηματοδοτήσεων της Περιφέρειάς μας είναι ευρύτερο, δεν εξαντλείται στο θέμα των συντελεστών του ΦΠΑ. Το Νότιο Αιγαίο είναι η Περιφέρεια με τη μικρότερη χρηματοδότηση μεταξύ των 13 Περιφερειών της χώρας. Πλέον δεν μπορώ να κατανοήσω και πολύ περισσότερο να αποδεχτώ, με ποιο επιχείρημα το Νότιο Αιγαίο παραμένει η 13η Περιφέρεια σε χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα.
Ακόμα και με τα αποτελέσματα την τελευταίας απογραφής, περάσαμε την Δυτική Μακεδονία, την Ήπειρο, τα Ιόνια Νησιά, το Βόρειο Αιγαίο, αλλά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της χώρας.
Κι όμως, εξακολουθούμε να είμαστε η 13η Περιφέρεια στις χρημτοδοτήσεις. Λίγο πριν σας ανέφερα τον δημοσιονομικό χώρο που έχει ανάγκη η χώρα για να ληφθούν μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Δεν μπορεί λοιπόν οι πρωταθλητές στη δημιουργία του δημοσιονομικού χώρου, να είναι ουραγοί στην κατανομή του. Είναι και πολιτικά και οικονομικά λάθος. Είναι μια ιστορική αδικία που πρέπει να αποκατασταθεί.
Τα νησιά απαιτούν μερίδιο στον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργεί η επιτυχία τους. Για μας αυτός είναι ο στόχος. Όσο περισσότερο μπορέσουμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες της οικονομίας στα νησιά μας, τόσο αυτός ο πολύτιμος “παίκτης” θα μπορέσει να βελτιώσει ακόμα περισσότερο τα αποτελέσματα που φέρνει. Όσο για τον ΦΠΑ, είναι ένα ζήτημα που το Υπουργείο Οικονομικών έχει αφήσει ανοιχτό για το μέλλον και σε συνάρτηση με τις δημοσιονομικές δυνατότητες, σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Σταϊκούρας, σε πρόσφατη επίσκεψή του στη Ρόδο.
Σε 13 μήνες θα διεξαχθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές. Θα είστε εκ νέου υποψήφιος περιφερειάρχης και ποια μεγάλα έργα έχουν δρομολογηθεί από εδώ και πέρα;
Επιτρέψτε μου να μην αναφερθώ σε συγκεκριμένα έργα, είναι πολύ δύσκολο όταν μιλάμε για 50 κατοικημένα νησιά. Θα χρειαστεί πολύς χρόνος και χώρος γι αυτό! Θα σας πω όμως ότι έχουμε κάθε λόγο να βλέπουμε το μέλλον των νησιών μας με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Ιδίως, όταν κερδίζουμε μεγάλες και δύσκολες μάχες.
Δεν είναι μόνο ο τουρισμός. Μόλις πριν από λίγες μέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το νέο Περιφερειακό Πρόγραμμα για την χρηματοδοτική περίοδο 2021 – 2027. Ο συνολικός προϋπολογισμός του νέου Προγράμματος ανέρχεται σε 285,4 εκ. ευρώ, ποσό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, που το Πρόγραμμα είχε προϋπολογισμό 168,2 εκ. ευρώ, απόρροια της επίμονης και τεκμηριωμένης διεκδίκησής μας για την τροποποίηση – επικαιροποίηση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των κριτηρίων κατηγοριοποίησης των Περιφερειών και κατανομής των πόρων.
Καταφέραμε για πρώτη φορά να ληφθούν υπόψιν και κοινωνικά κριτήρια και όχι μόνο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Είναι μια τομή αυτή για την Ευρώπη και φυσικά για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου. Η δραστική αύξηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών οικονομικών πόρων, είναι κρίσιμης σημασίας για μας, δεδομένης της υποχρηματοδότησής μας, που ήδη σας ανέφερα. Ξέρετε, Νότιο Αιγαίο δεν είναι μόνο τα τέσσερα νησιά, Ρόδος, Κως, Μύκονος και Σαντορίνη και έχει σημασία αυτό όταν το ζητούμενο για τα ευρωπαϊκά προγράμματα είναι η συνοχή.
Από εκεί και πέρα, θα σας μιλήσω για τον κεντρικό άξονα της πολιτικής μας που όλα αυτά τα χρόνια ακολουθούμε με αφοσίωση: να κάνουμε τα νησιά μας από νησιά «άγονης γραμμής» σε νησιά «πρώτης γραμμής». Στόχος μας στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι να εκλείψει αυτός ο χαρακτηρισμός που μας προσβάλει ως νησιώτες που ζούμε με υπερηφάνεια σε αυτήν την υπέροχη γωνιά του πλανήτη.
Το έχουμε καταφέρει σε σημαντικό βαθμό και δεν θα σταματήσουμε να παλεύουμε για να σηκώσουμε αυτά τα νησιά ακόμα πιο ψηλά. Ξέρετε, κύριε Ράπτη, δεν υπάρχουν άγονα νησιά. Υπήρχαν άγονες αντιλήψεις, νοοτροπίες και πρακτικές όλων εκείνων που για δεκαετίες ανέχονταν και συντηρούσαν αυτόν τον μειωτικό χαρακτηρισμό. Εμείς επιλέγουμε να κάνουμε πρωταθλητισμό. Ούτε για το κύπελλο, ούτε για το μετάλλιο.
Ο πρωταθλητισμός για μας είναι πρωτίστως τρόπος σκέψης, είναι αντίληψη, είναι νοοτροπία. Είναι και αποτέλεσμα που αποτυπώνεται στην κοινωνία των νησιών μας. Γι αυτό και δεν θα σταματήσουμε ούτε στιγμή να εργαζόμαστε για να τοποθετούμε τα νησιά μας στο πιο ψηλό βάθρο!
