Η Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ στη Νίκαια είναι ένας επίγειος παράδεισος. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι, οικογένειες, αθλητές και σκέιτερ πλημμυρίζουν τους δρόμους. Στην παραλία λίγα μέτρα πιο πέρα, οι τουρίστες κολυμπούν στα γαλαζοπράσινα νερά… Ο δρόμος αυτός είναι μάλιστα από το 2021 Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Όμως στις 14 Ιουλίου 2016, ημέρα της Εθνικής Εορτής της Γαλλίας, ένας δολοφόνος μετέτρεψε την «Prom», όπως είναι γνωστη στη Νίκαια, σε σκηνικό τρόμου. Λίγο μετά τα πυροτεχνήματα, ένα φορτηγό όρμησε μέσα στο πλήθος, σκοτώνοντας 86 ανθρώπους και τραυματίζοντας εκατοντάδες. Ο ίδιος πέθανε στον τόπο του εγκλήματος.
Σήμερα οκτώ κατηγορούμενοι, ένας από αυτούς ερήμην, πρέπει να λογοδοτήσουν ενώπιον της δικαιοσύνης ως φερόμενοι συνεργοί στο τρομοκρατικό χτύπημα. Και με τη δίκη αυτή ίσως κάποιοι από τους επιζώντες και τους συγγενείς των θυμάτων καταφέρουν να αντιμετωπίσουν κάπως καλύτερα το τραύμα που άφησε πίσω της η τρομοκρατική επίθεση. Πάνω από 800 άτομα έχουν δηλώσει παράσταση ως πολιτικοί ενάγοντες.
Κρίσεις πανικού, κατάχρηση αλκοόλ και σύνδρομο ενοχής για τους επιζώντες
Ένας από αυτούς είναι ο Πατρίκ Πριζάν. Εκείνο το βράδυ, ο πλέον 60χρονος αστυνομικός, βρισκόταν κατά τύχη με φίλους του στην περιοχή – γλύτωσαν όλοι τους από τύχη. «Ήμουν ακριβώς κάτω από μια τέντα, η οποία ήταν τοποθετημένη πολύ χαμηλά, εμποδίζοντας έτσι το φορτηγό να φτάσει ως εδώ. Την τέντα σκέπαζαν μερικοί φοίνικες… Βρισκόμουν σε μια προστατευμένη περιοχή», λέει στη DW. «Τότε είδα τι άφησε πίσω του το φορτηγό. Όλοι οι άνθρωποι στα αριστερά μου ήταν νεκροί. Ήταν ένα τραγικό θέαμα. Το μυαλό μου έσβησε τις απελπισμένες κραυγές και τη μυρωδιά του αίματος σαν να προσπαθούσε να με προστατεύσει. Ο θάνατος με προσπέρασε χωρίς να με δει».
Έκτοτε, λαμβάνει ψυχολογική θεραπεία. «Τον πρώτο χρόνο βυθίστηκα στη δουλειά, αλλά κάποια στιγμή δεν άντεχα άλλο», θυμάται. «Πήρα αναρρωτική άδεια για ένα χρόνο, τον οποίο πέρασα κυρίως στο σπίτι. Συχνά έπνιγα τη στεναχώρια μου στο αλκοόλ». Από τότε έχει βρει ωστόσο τις ισορροπίες του και πλέον εργάζεται με μερική απασχόληση. Η ζωή του έχει βέβαια αλλάξει ριζικά, τονίζει. Πάσχει από το λεγόμενο σύνδρομο ενοχής του επιζώντα, από το οποίο υποφέρουν πολλά θύματα τρομοκρατικών επιθέσεων ή ατυχημάτων. «Μετά την επίθεση, αναρωτιέμαι συχνά γιατί εγώ επέζησα και δεν είμαι νεκρός όπως οι άλλοι. Αισθάνομαι ένοχος. Κάνει τη ζωή μου αγχώδη. Αισθάνομαι ότι πρέπει να είμαι ευγνώμων για κάθε μέρα που ζω», λέει.
Η δίκη ίσως βοηθήσει τους επιζώντες να αντιμετωπίσουν τα τραύματά τους
Ο τρόπος με τον οποίο οι επιζώντες και οι συγγενείς των θυμάτων αντιμετωπίζουν την κατάσταση, θα βρεθεί στο επίκεντρο της δίκης για την τρομοκρατική επίθεση του 2016 που αρχίζει τώρα ενώπιον ειδικού Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου στο Παρίσι και την οποία μπορούν να παρακολουθήσουν μέσω βίντεο δημοσιογράφοι και πολιτικοί ενάγωντες.
«Πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική στιγμή για πολλούς πολιτικούς ενάγοντες», λέει ο Αντουάν Μεζί στην DW. Ο ίδιος είναι πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Ρουέν στη βόρεια Γαλλία και μέλος μιας 15μελούς ερευνητικής ομάδας που αναλύει ιστορικές δικαστικές υποθέσεις στη Γαλλία δηλαδή όλες εκείνες που βιντεοσκοπούνται για τα αρχεία. Σε αυτές περιλαμβάνονται υποθέσεις γενοκτονίας, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και τρομοκρατικών επιθέσεων, όπως στο Παρίσι τον Ιανουάριο και τον Νοέμβριο του 2015 και στη Νίκαια τον Ιούλιο του 2016. Η δίκη της Νίκαιας θα είναι η 15η δίκη που θα βιντεοσκοπηθεί.
Λίζα Λουίς
Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου