Το μυστηριώδες σύνδρομο της λεγόμενης μακράς Covid δεν αποκλείεται να σχετίζεται με την ενεργοποίηση ιών του έρπητα που κρύβονται αδρανείς στα ανθρώπινα κύτταρα, διαπιστώνει ακόμα μια μελέτη.
Το στατιστικό δείγμα της ανάλυσης ήταν πάντως μικρό, και οι ίδιοι οι συντάκτες της επισημαίνουν ότι είναι πολύ νωρίς για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Θεωρούν όμως ότι τα ευρήματα δικαιολογούν τον σχεδιασμό μεγαλύτερων μελετών που θα δώσουν πιο αξιόπιστη εικόνα.
Γενικά αποδεκτός ορισμός για τη long Covid ακόμα δεν υπάρχει, γενικά όμως η πάθηση αφορά επίμονα συμπτώματα, όπως κόπωση, δύσπνοια και δυσκολία συγκέντρωσης, που συνεχίζονται για μήνες ή χρόνια μετά την αρχική λοίμωξη με κορωνοϊό. Η συχνότητά της παραμένει ασαφής, εκτιμάται όμως ότι κυμαίνεται από το 5 έως το 50 τοις εκατό των ασθενών του SARS-Cov-2.
Έπσταϊν-Μπαρ και ανεμευλογιά
Η νέα μελέτη, η οποία δεν έχει ακόμα υποβληθεί σε έλεγχο και παρουσιάζεται ως προδημοσίευση στο αποθετήριο medRxiv, διαπιστώνει ότι οι ασθενείς της long Covid παρουσιάζουν ενδείξεις ενεργοποίησης του ιού Έπσταϊν-Μπαρ (EBV), έναν ιό του έρπητα που εκτιμάται ότι μολύνει γύρω στο 95% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
Η λοίμωξη σε μικρή ηλικία προκαλεί πονόλαιμο ή καθόλου συμπτώματα, ενώ στην εφηβική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε λοιμώδη μονοπυρήνωση. Ο ιός στη συνέχεια περνά σε λανθάνουσα κατάσταση και δεν φεύγει ποτέ από το σώμα.
Επιπλέον, η μελέτη διαπιστώνει πιθανή σύνδεση της long Covid με τον ιό της ανεμευλογιάς, ο οποίος επίσης παραμένει για πάντα στον ανθρώπινο οργανισμό. Σε περίπτωση επανενεργοποίησης, προκαλεί έρπητα ζωστήρα.
Σύνδεση της long Covid με τον ιό EBV διαπίστωναν εξάλλου και δύο προηγούμενες μελέτες, μια που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο στην έγκριτη επιθεώεηση Cell και μια προδημοσίευση που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο.
Η μακρά Covid είναι επίσης πιθανό να συνδέεται με χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης του στρες που μεταξύ άλλων παίζει ρόλο στον έλεγχο της φλεγμονής.
Στους ασθενείς ανιχνεύθηκαν επίσης ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ορισμένων λευκών αιμοσφαιρίων, ένδειξη έντονης δραστηριότητας του ανοσοποιητικού συστήματος.
Επιφυλάξεις
Ωστόσο η μελέτη δεν αρκεί για να αποδείξει αν οι παράγοντες αυτοί προκαλούν long Covid ή αν ενδεχομένως είναι αποτέλεσμα του συνδρόμου.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Γέιλ εξέτασαν μια ποικιλία βιοδεικτών σε 99 άτομα με long Covid και 116 υγιείς εθελοντές, από τους οποίους ορισμένοι είχαν αναρρώσει από τον κοροναϊό χωρίς επίμονα συμπτώματα.
Το δείγμα της μελέτης είναι υπερβολικά μικρό για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, σχολίασε στο δικτυακό τόπο του Nature ο Μάικλ Σνέλερ του αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID), o oποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Ωστόσο τέτοιες μικρές μελέτες είναι απαραίτητες πριν σχεδιαστούν μεγαλύτερες, τυχαιοποιημένες δοκιμές, δήλωσε ο Ντάνι Όλτμαν του Imperial College στο Λονδίνο, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Η επικεφαλής της μελέτης, δρ Ακίκο Ιβασάκι, αναγνωρίζει ότι τα ευρήματα δεν αποσαφηνίζουν τον μηχανισμό της μακράς Covid, προτείνουν όμως μια υπόθεση που μένει να επιβεβαιωθεί ή να διαψευστεί με μεγαλύτερες μελέτες.
Τα προκαταρκτικά ευρήματα, είπε, «αρχίζουν να ανοίγουν πόρτες».
