Αντιμέτωπη με τη χειρότερη ενεργειακή κρίση στην ιστορία της βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναζητεί τρόπους για να «απαντήσει» στις μειωμένες ροές από τη Ρωσία και στο ράλι των τιμών, που δοκιμάζει κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Την ίδια ώρα η Μόσχα σφίγγει τον ενεργειακό της κλοιό, αντιδρώντας στις δυτικές κυρώσεις.
Η γαλλική εταιρεία Engie ανακοίνωσε σήμερα ότι η ρωσική Gazprom την ενημέρωσε ότι μειώνει άμεσα τις παραδόσεις φυσικού αερίου, λόγω διαφωνίας μεταξύ των μερών σχετικά με την εφαρμογή ορισμένων συμβάσεων. Κι όλα αυτά μόλις μία ημέρα πριν ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός κλείσει για τρεις ημέρες τον αγωγό Nord Stream 1, επικαλούμενος εργασίες συντήρησης.
«Όπως είχε ανακοινωθεί προηγουμένως, η Engie είχε ήδη εξασφαλίσει τους απαραίτητους όγκους για να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της προς τους πελάτες της και τις δικές της απαιτήσεις και είχε θέσει σε εφαρμογή πολλά μέτρα για να μειώσει σημαντικά τυχόν άμεσες οικονομικές και φυσικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να προκύψουν από τη διακοπή της παροχής φυσικού αερίου από την Gazprom », αναφέρεται στην ανακοίνωση της γαλλικής εταιρείας.
Οι παραδόσεις για την Engie από την Gazprom έχουν μειωθεί σημαντικά από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία.
Κλείνει αύριο ο Nord Stream
Εν τω μεταξύ, κλείνει από αύριο 31 Αυγούστου για τρεις ημέρες ο Nord Stream 1, ο αγωγός που διοχετεύει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη μέσω Βαλτικής. Η Gazprom επικαλείται λόγους συντήρησης στον μοναδικό συμπιεστή φυσικού αερίου που του απομένει. Το κλείσιμο αναμένεται να επιφέρει περαιτέρω διαταραχές στον εφοδιασμό της Ευρώπης με φυσικό αέριο, καθώς ο αγωγός λειτουργεί ήδη μόνο στο 20% της δυναμικότητάς του.
Ανησυχία
Έως σήμερα, η Gazprom αποδίδει τη μειωμένη χωρητικότητα του αγωγού στην έλλειψη μίας τουρμπίνας που είχε σταλεί για επισκευή στον Καναδά και μέχρι προσφάτως βρισκόταν ακόμα στη Γερμανία. Η νέα κίνηση του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού εντείνει τους φόβους ότι η Ρωσία θα μπορούσε να σταματήσει εντελώς τις προμήθειες ενόψει της χειμερινής περιόδου.
Οι άμυνες της Ευρώπης
Μάσα στο πλαίσιο αυτό που έχει δημιουργηθεί, και ενόψει ενός πολύ δύσκολου χειμώνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση μελετά τη λήψη έκτακτων μέτρων για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Μάλιστα, στις 9 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ για το θέμα αυτό.
«Η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει ξεκάθαρα τα όρια της υφιστάμενης λειτουργίας της αγοράς (που) σχεδιάστηκε σε μια πολύ διαφορετική συγκυρία», εξήγησε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια διάσκεψης στο Μπλεντ της Σλοβενίας, εν όψει της έκτακτης συνεδρίασης των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τάχθηκε υπέρ τις αποσύνδεσης της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από αυτήν του φυσικού αερίου, και αποκάλυψε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει μια «έκτακτη παρέμβαση» με «διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», της οποίας η λειτουργία επικρίνεται έντονα από μέρος των χωρών μελών της ΕΕ.
Δύσκολες ώρες για τη Γερμανία
Με δεδομένη την αυξημένη της εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, η Γερμανία βρίσκεται σε χειρότερη θέση σε σχέση με αρκετούς ευρωπαίους εταίρους της.
Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου μετά από συνομιλίες με τον Τσέχο πρωθυπουργό Πετρ Φιάλια, ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς είπε ότι «συμφωνούμε πλήρως ότι πρέπει να ληφθούν γρήγορα μέτρα» για τη μεταρρύθμιση της αγοράς, εκτιμώντας ότι με δεδομένες τις συνθήκες η Ευρώπη «θα το πετύχει αυτό πιο γρήγορα από ό,τι υπό άλλες συνθήκες».
Η Τσεχική Δημοκρατία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιέζει προς την κατεύθυνση της άμεσης λήψης και συντονισμένης λήψης μέτρων, με τον Τσέχο υπουργό Βιομηχανίας και Εμπορίου Γιόσεφ Σικέλα, να γράφει στο Twitter: «Πρέπει να διορθώσουμε την αγορά ενέργειας. Η λύση σε επίπεδο ΕΕ είναι μακράν η καλύτερη που έχουμε»
Εν αναμονή του σχεδίου της Κομισιόν
Όπως ήδη έχει προαναγγείλει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει ένα λεπτομερές σχέδιο για τη μεταρρύθμιση της αγοράς, αλλά ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Ιταλία και το Βέλγιο, πιέζουν για ένα προσωρινό ανώτατο όριο στις τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ εξετάζουν επίσης μέτρα για να διαχωριστεί ο καθορισμός της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από την τιμή του φυσικού αερίου και να ληφθούν υπόψη άλλες πηγές ενέργειας.
Ορισμένα κράτη μέλη έχουν ξεκινήσει δικά τους μέτρα μείωσης των τιμών.
Στα ύψη οι τιμές
Οι μειωμένες προμήθειες και η ανησυχία για το μέλλον έχουν πυροδοτήσει μια κατακόρυφη αύξηση στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει να μειώσει την εξάρτηση της ΕΕ από το ρωσικό αέριο κατά τα δύο τρίτα φέτος και να τερματίσει την εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες καυσίμου πριν από το 2030. Το σχέδιό της να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου σε ολόκληρο το μπλοκ κατά 15% για να αντιμετωπίσει την κρίση των τιμών της ενέργειας τέθηκε σε ισχύ νωρίτερα αυτό το μήνα.
Αγώνας δρόμου για να φουλάρουν οι αποθήκες
Και πλέον οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επιδίδονται σε έναν αγώνα δρόμου για να γεμίσουν εγκαίρως τις αποθήκες φυσικού αερίου, ενόψει ενός πολύ δύσκολου χειμώνα.
Σίγουρα, η κατάσταση του εφοδιασμού παραμένει πολύ εύθραυστη, καθώς η Ευρώπη αντιμετωπίζει τη χειρότερη ενεργειακή κρίση της εδώ και δεκαετίες. Οι χαμηλότερες ρωσικές ροές, οι διακοπές λειτουργίας στη Νορβηγία και ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για προμήθειες LNG είναι όλοι παράγοντες που δεν θα εξαφανιστούν σύντομα.
Οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν επίσης μέτρα για να ελαφρύνουν το βάρος, αφήνοντας στην άκρη περίπου 280 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό.
Τα στοιχεία του AGSI+ δείχνουν ότι στο τέλος Φεβρουαρίου, το συνολικό ποσοστό πληρότητας των χώρων αποθήκευσης ήταν 28%, και μειώθηκε στο 26% στα τέλη Μαρτίου, πριν ανέλθει στο στο 33% στο τέλος Απριλίου, στο 47% στο τέλος Μαΐου και στο 60% στο τέλος Ιουνίου.
Η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι οι μόνες χώρες που έχουν γεμίσει όλες τις δεξαμενές φυσικού αερίου τους στο 100% και ακολουθεί η Πολωνία με 99% και η Σουηδία με λίγο πάνω από το 90%.
Διαβάστε επίσης: Ακρίβεια και ενεργειακό «γεμίζουν» με αβεβαιότητα τους πολίτες
Ο στόχος του 80%
Η Κομισιόν έχει καλέσει τους διαχειριστές των αποθηκών φυσικού αερίου να γεμίσουν τις εγκαταστάσεις σε ποσοστό τουλάχιστον 80% έως την 1η Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους, αλλά ορισμένα κράτη – μέλη που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο έχουν προχωρήσει ακόμη περισσότερο, με τη Γερμανία και την Ιταλία να έχουν δώσει εντολή οι αποθήκες να είναι γεμάτες κατά 90% έως την 1η Νοεμβρίου.
Η επίτευξη αυτών των στόχων δεν θα είναι φθηνή, καθώς οι υψηλές τιμές σημαίνουν ότι η ποσότητα φυσικού αερίου που πρέπει να αγοραστεί θα κοστίσει περίπου 4 φορές περισσότερο από το ποσό που θα κόστιζε πέρυσι τέτοια εποχή.
