Ζήτημα γερμανικών αποζημιώσεων, αλλά και των εξαγωγών των γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία έθεσε ξεκάθαρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, κατά τη συνάντησή του με τη Γερμανίδα υπουργό Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ, η οποία πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αθήνα. Από την πλευρά της, η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι η γερμανική κυβέρνηση «δεν θα επιτρέψει να υπάρξει καμία αμφιβολία ότι στεκόμαστε αλληλέγγυοι» και ξεκαθάρισε ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών.
«Για την ελληνική κυβέρνηση, αλλά πολύ περισσότερο για την ελληνική κοινωνία το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων παραμένει ανοιχτό», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Δένδιας, σε κοινές δηλώσεις με τη Γερμανίδα ομόλογό του, μετά τη συνάντησή τους. Σημείωσε δε πως η ρύθμισή του είναι ζήτημα αρχής, θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τις δύο χώρες και θα βελτιώσει σημαντικά τις ελληνογερμανικές σχέσεις.
Ο κ. Δένδιας ευχαρίστησε την κυρία Μπέρμποκ για την επίσκεψή της στο μνημείο Ολοκαυτώματος των Ελλήνων Εβραίων και στα κρατητήρια της Κομαντατούρ, «δύο μνημεία που συμβολίζουν τις πιο σκοτεινές περιόδους των σχέσεων μεταξύ των χωρών μας, αλλά και της ανθρωπότητας».
«Εκτιμάμε την ανάληψη της ιστορικής ευθύνης, και μάλιστα από τη γενιά σου, η οποία ουδεμία σχέση έχει με ό,τι έγινε, αλλά θα θέλαμε η ανάληψη να είναι ισόρροπη», τόνισε.
Υπενθύμισε δε ότι κατά τη διάρκεια της υπουργίας του, έχει αποσταλεί ελληνική διπλωματική νότα προς τη γερμανική πλευρά.
«Η ρύθμισή του, που είναι κυρίως ένα θέμα αρχής, θα είναι αμοιβαία επωφελής και για τις δύο χώρες», υπογράμμισε.
Ακόμη ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι έθεσε το ζήτημα των εξαγωγών γερμανικού πολεμικού υλικού στην Τουρκία, και κυρίως των υποβρυχίων τύπου 214, θέμα το οποίο έχει θέσει και ο πρωθυπουργός στον Γερμανό καγκελάριο.
Σημείωσε πως η ελληνική θέση είναι σαφής: «Τα υποβρύχια αυτά κινδυνεύουν να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο, υπέρ μιας χώρας που, αν και είναι μέλος του ΝΑΤΟ, έχει εκδώσει απειλή πολέμου, casus belli, εναντίον της Ελλάδας».
Τουρκικές προκλήσεις
Υπενθύμισε πως η Τουρκία παραβιάζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα, της Ελλάδας κατέχει παράνομα έδαφος κράτους μέλους ΕΕ, της Κύπρου, κονιορτοποιεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα τα δικαιώματα των γυναικών και τα δικαιώματα Τύπου.
Ανέφερε δε πως η Ελλάδα έχει τα ίδια υποβρύχια, αλλά δεν απειλεί τους γείτονές της με πόλεμο, δεν είναι αναθεωρητική δύναμη και δεν έχει ασπαστεί αναθεωρητικά δόγματα. Τόνισε δε ότι και στη Γερμανία υπάρχουν τοποθετήσεις υπέρ της ελληνικής άποψης.
«Η Ελλάδα και η Γερμανία έχουν ως πυξίδα τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου», σημείωσε. «Είμαστε Ευρωπαίοι εταίροι και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ εδώ και δεκαετίες και πρέπει να δείχνουμε την απαραίτητη αλληλεγγύη».
Όσον αφορά την Ουκρανία, υπογράμμισε πως η Ελλάδα τηρεί μια θέση αρχής υπέρ του σεβασμού της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. «Η θέση μας στην Ουκρανία δεν είναι μια ad hoc θέση, αλλά πηγάζει από τις αρχές μας. Το παράδειγμα του αναθεωρητισμού δεν μπορεί να πετύχει. Αν πετύχει, η Ελλάδα μπορεί να είναι το επόμενο θύμα μιας αντίληψης αναθεωρητισμού».
Ο κ. Δένδιας τόνισε ότι «παρά το μεγάλο κόστος, εφαρμόζουμε απολύτως όλες τις ευρωπαϊκές κυρώσεις», και προσέθεσε πως η Ελλάδα αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην απόδοση δικαιοσύνης, ιδιαίτερα όσον αφορά τα εγκλήματα πολέμου.
Ανατολική Μεσόγειος
Επισήμανε ότι συζητήθηκε η ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ενόψει και της μετάβασης της κ. Μπέρμποκ στην Άγκυρα και την ενημέρωσε για το κλίμα έντασης που καλλιεργεί η Τουρκία, που υπονομεύει την ασφάλεια και την σταθερότητα στην περιοχή και τη συνοχή του ΝΑΤΟ.
Προσέθεσε δε πως η Ελλάδα είναι υπέρ ενός εποικοδομητικού διαλόγου στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου, ενώ ενημέρωσε την κυρία Μπέρμποκ και για τις ιδιαίτερα ανησυχητικές εξαγγελίες στο Κυπριακό και υπογράμμισε την ανάγκη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Τα ζητήματα αυτά, όπως ανέφερε, πρόκειται να τα συζητήσει και αργότερα σήμερα με την Γαλλίδα υπουργό Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στο Παρίσι εντός ολίγων ωρών.
Ερωτηθείς αν η Ελλάδα έχει περισσότερη στήριξη με τη νέα γερμανική κυβέρνηση, ο κ. Δένδιας επεσήμανε: «Δεν θα συγκρίνω δύο γερμανικές κυβερνήσεις, αυτό είναι δικαίωμα της γερμανικής κοινωνίας. Όμως ορισμένες φορές στο Συμβούλιο ΥΠΕΞ, επί του διαστήματος της προηγούμενης γερμανικής κυβέρνησης, όταν ζήτησα τη βοήθεια των εταίρων μας, άρα και της Γερμανίας, αισθάνθηκα αρκετά μόνος».
Σημείωσε δε πως δεν ζήτησε διαμεσολάβηση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, εξέφρασε όμως «την πεποίθηση ότι κάθε Ευρωπαίος υπουργός όταν μεταβαίνει στην Τουρκία τοποθετείται επί τη βάση των κοινών μας αρχών και αξιών, των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου».
«Οι παραβιάσεις από την Τουρκία αυτών των αρχών και αξίων δεν μπορούν να βρουν σύμφωνο κανένα Ευρωπαίο υπουργό και φαντάζομαι ότι κάθε Ευρωπαίος υπουργός δηλώνει τη διαφωνία του με τις τουρκικές πράξεις και πρακτικές», τόνισε χαρακτηριστικά.
Διμερείς σχέσεις
Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε και στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας- Γερμανίας, οι οποίες όπως είπε είναι ριζωμένες στην ιστορία με τα φωτεινά και με τα μελανά σημεία τους.
Επισήμανε πως η Ελλάδα θεωρεί τη Γερμανία σαν έναν από τους στενότερους εταίρους της στην Ευρώπη. Τόνισε πως οι οικονομικές σχέσεις ενισχύονται. Το περασμένο έτος το διμερές εμπόριο, για πρώτη φορά και παρά την πανδημία ξεπέρασε τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Ελλάδα είχε 3 εκατομμύρια Γερμανούς τουρίστες, αριθμός που φέτος αναμένεται να ξεπεραστεί.
Υπάρχει ακόμη στενή συνεργασία στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, επισήμανε και αναφέρθηκε στο Μνημόνιο για την μετατροπή της Αστυπάλαιας σε ενεργειακά αυτόνομο νησί και στη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων στην Μακεδονία και στην Πελοπόννησο.
Συζητήθηκαν τέλος οι εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια, θέμα όπου οι απόψεις των δύο χωρών συμπίπτουν.
«Δεν πρέπει να επιτρέψουμε, εκ νέου, την «βαλκανιοποίηση» της περιοχής, ούτε αναθεωρητικές δυνάμεις και ιδεολογίες να καλύψουν το κενό», υπογράμμισε ο κ. Δένδιας και εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη σύγκληση της πρώτης διακυβερνητικής διάσκεψης με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Γερμανίδα ΥΠΕΞ: Κανένας δε μπορεί να αμφισβητήσει την κυριαρχία των νησιών του Αιγαίου
«Η δική μου κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει να υπάρξει καμία αμφιβολία ότι στεκόμαστε αλληλέγγυοι», ξεκαθάρισε από την πλευρά της η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Ανναλένα Μπέρμποκ.
«Είναι σημαντικό να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός της κυριαρχίας και σήμερα όταν μιλάμε για το διεθνές δίκαιο θα πρέπει ακόμη και όταν είναι πολύ περίπλοκα τα ζητήματα κάποια είναι πάρα πολύ σαφή: Τα νησιά του Αιγαίου είναι ελληνικό έδαφος και κανένας δεν έχει το δικαίωμα να το αμφισβητήσει αυτό», υπογράμμισε χαρακτηριστικά.
«Χρειαζόμαστε ενότητα, διάλογο και να ενεργούμε με σύνεση, όπως πράττετε εσείς», ανέφερε. «Από τη δική σας πλευρά οι γείτονές σας, η Τουρκία σάς δημιουργεί μεγάλο προβληματισμό, διότι τα πράγματα σήμερα είναι διαφορετικά από ό,τι πριν 15 χρόνια. Για εμένα είναι σαφές ότι οι συγκρούσεις μεταξύ εταίρων στο ΝΑΤΟ πρέπει να επιλύονται μέσω της συζήτησης».
Επισήμανε ακόμη πως είναι σημαντικό ως ευρωπαϊκή οικογένεια να έχουμε το βλέμμα στραμμένο και σε άλλες χώρες και να μην πέφτει όλο το βάρος στο διμερές επίπεδο. «Είναι σημαντικό να αφουγκραζόμαστε και να δούμε τι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια και τι σημαίνει αυτό και για τις σχέσεις Γερμανίας και Τουρκίας».
Ερωτηθείς για το αν θα επαναλάβει αυτές τις θέσεις στην Άγκυρα, ανέφερε: «Είμαι ένα είδος υπουργού Εξωτερικών που δε λέω το ένα στη μία και το άλλο στην άλλη πρωτεύουσα. Αυτό το οποίο λέω εδώ, θα το πω και στην Τουρκία».
Σημείωσε δε πως η διένεξη στους κύκλους της συμμαχίας είναι αυτό που επιθυμεί ο Πουτίν και υπογράμμισε την ανάγκη για ισχυρή αλληλεγγύη στην Ουκρανία.
«Η Ρωσία εξαπέλυσε έναν απάνθρωπο πόλεμο. Ο Πούτιν θα πρέπει κάθε μέρα να γνωρίζει ότι η αντίστασή μας θα είναι αμείωτη», επισήμανε και προσέθεσε: «Δεν θέλουμε να βοηθήσουμε την Ουκαρνία να υπερασπιστεί τον εαυτό της, υπερασπιζόμαστε εμείς οι ίδιοι το ευρωπαϊκό μοντέλο ζωής, την ελευθερία μας, τις βασικές αρχές της ειρηνικής συνύπαρξης».
«Υπερασπιζόμαστε και το γεγονός τα μικρά κράτη να μπορούν να κοιμούνται ήσυχα και να μην ανησυχούν ότι ανά πάσα στιγμή ένας ισχυρότερος γείτονας, ενάντια στο διεθνές δίκαιο, θα μπορούσε να τα πλήξει».
Όσον αφορά το θέμα της κυκλικής ανταλλαγής σημείωσε ότι είναι σημαντικό αυτό που συζητήθηκε να γίνει έμπρακτα. Τις τελευταίες εβδομάδες συμφωνήθηκε να γίνουν αμοιβαίες επισκέψεις και τόσο η γερμανική, όσο και η ελληνική πλευρά έκανε τις ανάλογες μελέτες ώστε τα τεθωρακισμένα να μπορούν να παραδοθούν το ταχύτερο δυνατό.
Ο κ. Δένδιας από την πλευρά του επιβεβαίωσε ότι το ζήτημα είναι «σε φάση εκπλήρωσης».
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ότι Ελλάδα και Γερμανία συνδέονται με «μια φιλία εγκάρδια και βαθιά ριζωμένη, ταυτόχρονα όμως δε της λείπουν τα τραύματα και οι ουλές. Και αυτό οφείλεται στην περίοδος της κρίσης του ευρώ».
«Εμείς εκείνη την περίοδο δε τα κάναμε όλα σωστά», παραδέχτηκε η Γερμανίδα υπουργός. «Πολλές φορές νομίζαμε ότι γνωρίζαμε καλύτερα τις απαντήσεις των προβλημάτων σας και ακούγαμε λιγότερο την άλλη πλευρά».
Τόνισε δε πως είναι σημαντικό να επιδιώκει κανείς μια ανοιχτή και ειλικρινή ανταλλαγή απόψεων, ακόμα και αν δεν υπάρχει εκατό τοις εκατό η ίδια άποψη. «Για τη γερμανική κυβέρνηση μπορώ να υποσχεθώ ότι μάθαμε περισσότερα και προτιθέμεθα να επουλώσουμε τα τραύματα».
Αναφερόμενη στην περίοδο της γερμανικής κατοχής, η κυρία Μπέρμποκ επισήμανε ότι «η Γερμανία φέρει για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μια αδιανόητη ενοχή και νιώθει κανείς πόσο οδυνηρό εξακολουθεί να είναι αυτό το θέμα στην Ελλάδα».
«Καταλαβαίνω ότι, σε αντίθεση με τη Γερμανία, η ελληνική κυβέρνηση δεν θεωρεί λήξαν το νομικό αυτό θέμα. Θεωρώ ότι έχουμε μια καλή βάση πάνω στην οποία μπορούμε να χτίσουμε περισσότερο», σημείωσε.
«Είναι σημαντικό για μένα να γνωρίζουμε την ευθύνη για τη δική μας ιστορία και να μην έχει κάποιο τέλος. Γι’ αυτό θέλησα να ξεκινήσω την επίσκεψή μου εδώ από το κρατητήριο της Κομαντατούρ και τα μνημεία του Ολοκαυτώματος», επισήμανε.
«Η συμφιλίωση δεν είναι κάτι το αυτονόητο», σημείωσε. «Ως νέα γερμανική κυβέρνηση, προτιθέμεθα να μάθουμε από την ιστορία, να χτίσουμε τις βάσεις για τις επόμενες γενιές, ακόμη και αν έχουμε διαφορετικές απόψεις στα νομικά θέματα».
Επισήμανε ακόμη πως είναι σημαντικό να δούμε πού μπορούν να υπάρξουν επενδύσεις σε πόλεις και χωριά που επλήγησαν από τη γερμανική κατοχή, καθώς και η στήριξη της εβραϊκής κοινότητας.
«Η κοινή ιστορική μελέτη είναι σημαντική έτσι ώστε να αναγνωρίσουμε από κοινού και να κατατάξουμε τα εγκλήματα που δεν ακόμα δεν έχουν τύχει επεξεργασίας», τόνισε και προσέθεσε: «Γνωρίζουμε ότι αυτό δεν υποκαθιστά τις επανορθώσεις που εσείς επιθυμείτε και δεν αντισταθμίζει το άδικο το οποίο διέπραξε η Γερμανία».
Αναφερόμενη στο μεταναστευτικό, παραδέχτηκε ότι στη Γερμανία για μεγάλο χρονικό διάστημα θεωρούσαν ότι τα κράτη των ευρωπαϊκών συνόρων θα μπορούσαν μόνα τους να διαχειριστούν την προστασία των συνόρων και τη μετανάστευση. «Αυτό ήταν όχι μόνο έλλειψη αλληλεγγύης αλλά κάτι παραπάνω από κοντόφθαλμο».
Σημείωσε δε ότι δυστυχώς στην ΕΕ είμαστε μακριά από μία ομοφωνία όσον αφορά το κοινό σύστημα ασύλου, όμως είναι ευχάριστο ότι υπάρχουν 12 κράτη μέλη τα οποία συμφωνούν και με αυτά μπορούμε να προχωρήσουμε για να προωθήσουμε μηχανισμό αλληλεγγύης. «Αυτό δεν θα λύσει όλα τα θέματα μετανάστευσης στην Ευρώπη, αλλά είναι καλύτερο από το να μείνουμε στην αδράνεια», ανέφερε.
«Πρέπει αν θέλουμε ανοιχτά εσωτερικά σύνορα στην Ευρώπη, να φροντίσουμε και τα εξωτερικά σύνορα και την ασφάλειά τους», επισήμανε η κυρία Μπέρμποκ και προσέθεσε: «Όμως κάθε σύνορο έχει και μια πόρτα και κάθε άνθρωπος έχει το κατοχυρωμένο δικαίωμα να ζητήσει άσυλο. Καταλαβαίνω ότι αυτό ακούγεται εύκολο να το λέει κανείς από το Βερολίνο ή από τις Βρυξέλλες και είναι αμείλικτη και δύσκολη η πραγματικότητα».
Τόνισε δε πως είναι εμφανές πως ξανά και ξανά εργαλειοποιούνται οι μετανάστες και σημείωσε πως και οι χώρες που δεν βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα «θα πρέπει να μεριμνήσουν να μην υπάρχουν παραβιάσεις- σ’ αυτές συγκαταλέγω τα παράνομα pushbacks-, όπως και να λειτουργεί η διάσωση στη θάλασσα, κάτι το οποίο είναι ευρωπαϊκό καθήκον». Προσέθεσε δε πως η Ελλάδα προσφέρει και έχει προσφέρει πάρα πολλά για τη φιλοξενία των μεταναστών.
Τέλος, αναφερόμενη στην πράσινη μετάβαση, η κυρία Μπέρμποκ επισήμανε πως συζήτησαν με τον κ. Δένδια τα offshore αιολικά πάρκα «που είναι πιο σκόπιμα για την ενεργειακή πολιτική και την πολιτική ασφάλειας από τα προγράμματα που αφορούν τις γεωτρήσεις».
