Έπειτα από δίμηνη διαπραγμάτευση, Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία και Ηνωμένα Έθνη συνυπέγραψαν στην Κωνσταντινούπολη τη συμφωνία που θα επιτρέψει την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών που είναι μπλοκαρισμένα στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η συμφωνία υπεγράφη στο Παλάτι του Ντολμάμπαχτσέ παρόντος του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος και δήλωσε πως αποτελεί «φάρο ελπίδας» εν μέσω του πολέμου, καθώς και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Επισφραγίστηκε στη βάση σχεδίου του ΟΗΕ που θα επιτρέψει στην Ουκρανία να εξάγει 22 εκατομμύρια τόνους σιτηρών και άλλων γεωργικών προϊόντων που έχουν αποκλειστεί στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας εξαιτίας του πολέμου.
Για την ακρίβεια Ουκρανία και Ρωσία υπέγραψαν δύο χωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη για την εξαγωγή σιτηρών και γεωργικών προϊόντων μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Το Κίεβο αρνήθηκε να υπογράψει απευθείας το κείμενο της συμφωνίας με τη Μόσχα, η οποία υπέγραψε ίδια συμφωνία με την Αγκυρα και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Σύμφωνα με αξιωματούχους του ΟΗΕ, στο πλαίσιο της συμφωνίας που συνήφθη μεταξύ Κιέβου και Μόσχας:
- Ένας συνασπισμός Τούρκων, Ουκρανών και προσωπικού του ΟΗΕ θα παρακολουθεί τη φόρτωση σιτηρών σε πλοία στα ουκρανικά λιμάνια προτού πλοηγηθεί σε μια προσχεδιασμένη διαδρομή μέσω της Μαύρης Θάλασσας, η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό ναρκοθετημένη από τις ουκρανικές και ρωσικές δυνάμεις.
- Ουκρανικά πιλοτικά πλοία θα καθοδηγούν εμπορικά σκάφη που μεταφέρουν τα σιτηρά προκειμένου να πλοηγηθούν στις ναρκοθετημένες περιοχές γύρω από την ακτογραμμή χρησιμοποιώντας έναν χάρτη ασφαλών καναλιών που παρέχεται από την ουκρανική πλευρά.
- Στη συνέχεια, τα πλοία θα διασχίσουν τη Μαύρη Θάλασσα προς τα στενά του Βοσπόρου της Τουρκίας ενώ θα παρακολουθούνται στενά από ένα κοινό συντονιστικό κέντρο στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο θα περιλαμβάνει εκπροσώπους από τον ΟΗΕ, την Ουκρανία, τη Ρωσία και την Τουρκία.
- Τα πλοία που εισέρχονται στην Ουκρανία θα επιθεωρηθούν υπό την επίβλεψη του ίδιου κοινού κέντρου συντονισμού για να διασφαλιστεί ότι δεν φέρουν όπλα ή αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να επιτεθούν στην ουκρανική πλευρά.
- Η ρωσική και η ουκρανική πλευρά συμφώνησαν να αποκλείσουν επιθέσεις σε οποιοδήποτε από τα εμπορικά σκάφη ή λιμάνια που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία μεταφοράς ζωτικής σημασίας σιτηρών, ενώ παρατηρητές του ΟΗΕ και της Τουρκίας θα είναι παρόντες στα ουκρανικά λιμάνια για να οριοθετήσουν περιοχές που προστατεύονται από τη συμφωνία.
Η Ρωσία υπόσχεται ότι η εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών θα γίνει με ασφάλεια, ενώ Μόσχα και Κίεβο δεσμεύτηκαν να καθαρίζουν νάρκες από τα λιμάνια.
