Καθώς τα φώτα της δημοσιότητας έχουν πέσει στον «Κένταυρο», τη νεότερη υποπαραλλαγή της οικογένειας Ομικρον που αναμένεται σύντομα να περάσει τα σύνορα και της χώρας μας, εντείνεται η ανησυχία για το τι θα μας φέρει το (άμεσο και έμμεσο) μέλλον, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις προειδοποιήσεις των ειδικών για ενδεχόμενο έβδομο κύμα από το φθινόπωρο. Ομως, ποιο θα είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της επόμενης παραλλαγής; Και τι επίπτωση θα έχει στα συστήματα Υγείας και στην κοινωνία;
Οι επιστήμονες αποφεύγουν να κάνουν μακροπρόθεσμες μελλοντικές προβλέψεις, καθώς ο SARS-CoV-2 έχει επιβεβαιώσει αρκετές εξαιρέσεις στους πανδημικούς κανόνες. Παρ’ όλα αυτά, η έλευση του «Κενταύρου» ή αλλιώς της υποπαραλλαγής BA.2.75 δίνει ένα πρώτο στίγμα για εκείνα που θα ακολουθήσουν.
Πιο αναλυτικά, και καθώς η ιστορία έχει δείξει πως οι παραλλαγές του πανδημικού ιού δεν γνωρίζουν από σύνορα, θεωρείται βέβαιο πως αργά ή γρήγορα η νέα εκδοχή της Ομικρον 2 θα εντοπιστεί και στη χώρα μας. Ως συνέπεια τούτου, το πιθανότερο είναι λόγω της υψηλής μεταδοτικότητάς της (όπως προκύπτει από τις αρχικές παρατηρήσεις) να συντηρήσει το ήδη εξελισσόμενο έκτο κύμα έως τα τέλη του καλοκαιριού.
Πολλαπλάσια κρούσματα
Με μια δεύτερη, όμως, ανάγνωση των επιστημόνων, οι οποίοι… διαβάζουν εντατικά τη συμπεριφορά του SARS-CoV-2 , καταλήγουν πως εδώ και αρκετούς μήνες ακολουθεί την πεπατημένη. «Ο ιός επιλέγει μεταλλάξεις και ουσιαστικά δημιουργεί παραλλαγές με βασικό κριτήριο το συγκριτικό πλεονέκτημα κάθε φορά σε σχέση με τις προηγούμενες. Πώς μεταφράζεται αυτό; Μια παραλλαγή μπορεί να μολύνει πιο αποτελεσματικά είτε λόγω της αυξημένης μολυσματικότητας είτε της ανοσιακής διαφυγής στον πληθυσμό σε σχέση με τις προηγούμενες» εξηγεί, μιλώντας στο «Βήμα» ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής και αντιπρόεδρος του ΕΟΔΥ Δημήτρης Παρασκευής. Και συνεχίζει: «Λόγω της μεγάλης εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού που επιτεύχθηκε το 2021, ειδικά με τη χορήγηση της αναμνηστικής δόσης, η ανάδυση της παραλλαγής Ομικρον είχε χαρακτηριστικά μιας παραλλαγής πολύ υψηλής μολυσματικότητας και ανοσιακής διαφυγής και γι’ αυτόν τον λόγο άλλαξε τα χαρακτηριστικά της πανδημίας, προκαλώντας πολλαπλάσιο αριθμό κρουσμάτων σε σχέση με τις προηγούμενες παραλλαγές».
Τα μελλούμενα
Θέτοντας το ερώτημα στον κ. Παρασκευή σε ποιο σημείο είμαστε σήμερα, εννέα μήνες μετά την ανίχνευση της παραλλαγής Ομικρον, εκείνος επιχειρεί να κάνει ένα βήμα προς τα μελλούμενα. «Σε αντίθεση με το διάστημα, χονδρικά, από τον Σεπτέμβριο του 2020 έως και τον Νοέμβριο του 2021, όπου αναδείχθηκαν τέσσερις κύριες παραλλαγές (Αλφα, Βήτα, Γάμα και Δέλτα), προς το παρόν έχουμε την ανάδυση υποπαραλλαγών της Ομικρον και όχι μιας νέας παραλλαγής. Με άλλα λόγια, ο ιός προς το παρόν φαίνεται να ακολουθεί μια πιο σταθερή εξελικτική πορεία, χωρίς να αποκλίνει από την παραλλαγή Ομικρον» εξηγεί.
Τα δεδομένα αυτά συνηγορούν υπέρ μας, σύμφωνα με τον ειδικό, δεδομένου ότι η ανοσοποίηση στον πληθυσμό από τις υποπαραλλαγές της Ομικρον εκτιμάται ότι είναι σημαντική. Επιπλέον, το γεγονός πως η παραλλαγή Ομικρον έχει χαμηλή νοσηρότητα ή αλλιώς χαμηλή πιθανότητα σοβαρής νόσου εντείνει το θετικό σενάριο πως διανύουμε το κρίσιμο μεταβατικό στάδιο προς την ενδημική φάση.
Ρεκόρ κρουσμάτων
Η πιο ισχυρή απόδειξη που έχουν στα χέρια τους οι επιδημιολόγοι και οι λοιμωξιολόγοι είναι η παρατήρηση πως μετά την έλευση της Ομικρον και παρότι τα κρούσματα έχουν πολλαπλασιαστεί, το αποτύπωμά της στις σοβαρές νοσηλείες είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με τα προηγούμενα κύματα. Αναλυτικότερα οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 300.000 ενεργά κρούσματα στην κοινότητα (δηλαδή αριθμός-ρεκόρ), παρ’ όλα αυτά οι νοσηλευόμενοι λόγω COVID δεν ξεπερνούν τους 2.200 (εκ των οποίων, σημειωτέον, οι 1.710 λαμβάνουν φροντίδα σε απλές κλίνες).
Απειλή για τους πιο ευάλωτους
Προσπαθώντας οι επιστήμονες να αποκωδικοποιήσουν τις επόμενες κινήσεις του πανδημικού ιού «και χωρίς να μπορεί να αποκλείσει κανείς πλήρως το σενάριο των νέων παραλλαγών, αυτό καθίσταται όλο και λιγότερο πιθανό, δεδομένης της πολύ υψηλής μολυσματικότητας των νέων υποπαραλλαγών της Ομικρον και της όλο και μικρότερης πιθανότητας ανάδυσης παραλλαγών με άλλον συνδυασμό μεταλλάξεων που θα έχουν βελτιωμένα χαρακτηριστικά. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, θα έχει πραγματοποιηθεί η μετάβαση προς την ενδημικότητα» καταλήγει ο κ. Παρασκευής.
Σε καμία περίπτωση, όμως, αυτό δεν σημαίνει πως ο πανδημικός ιός δεν θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για τους πιο ευάλωτους. Γι’ αυτό και ανά τον κόσμο συνεχίζεται το κάλεσμα στους ηλικιωμένους και στους ανθρώπους με σοβαρά νοσήματα να υποβληθούν σε δεύτερη αναμνηστική δόση.