Η ιδιότητα του εκπροσώπου Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP), της μεγαλύτερης πολιτικής ευρωομάδας, ενόσω μαίνεται ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και «φουντώνει» το Μεταναστευτικό, δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Για τον Μίχαελ Γκάλερ, που έχει μάθει να κινείται στη «βουή» και στις διεργασίες της Ευρωβουλής, δεν είναι όμως πρόβλημα. Στο περιθώριο της τελευταίας συνόδου του Ευρωκοινοβουλίου «Το Βήμα» συνάντησε στο Στρασβούργο τον 62χρονο γερμανό ευρωβουλευτή ο οποίος ήταν περιεκτικός στις τοποθετήσεις του και όταν χρειάστηκε αυστηρός με την ίδια του τη χώρα.
Ο Μίχαελ Γκάλερ προτείνει μια «Ενωση αερίου» όπου τα κράτη-μέλη θα αγοράζουν μαζί αέριο, θα πετύχουν καλύτερη τιμή και θα επωφεληθούν από αυτό
«Το 2008 και το 2014 έπρεπε να είχαμε αντιδράσει»
Τον ρωτάμε εάν η Ευρώπη έχει ευθύνες για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δεδομένης της ήπιας αντίδρασής της στον πόλεμο Μόσχας – Τιφλίδας (2008) αλλά και στη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας (2014). «Μαθαίνουμε από τα λάθη μας. Επρεπε να είχαμε αντιδράσει με ακρίβεια το 2008 και ιδιαίτερα το 2014. Εγιναν πολλά λάθη, κάποια από τα οποία έκανε η Γερμανία» λέει. «Είμαι επικριτικός απέναντι στην προηγούμενη γερμανική κυβέρνηση. Εναν χρόνο μετά την Κριμαία, συμφώνησε με τη Μόσχα για τον αγωγό Nord Stream 2. Ηταν ένα τεράστιο λάθος» προσθέτει.
Η γερμανική πλευρά, συνεχίζει, έκανε «μεγάλα λάθη» που δεν άκουσε τις προειδοποιήσεις των εταίρων από την Κεντρική Ευρώπη για τους κινδύνους της ενεργειακής πρόσδεσης στη Μόσχα. «Θεωρούσαμε ότι ήταν υπερόπτες, ρωσοφοβικοί και ότι υπέφεραν ακόμη από τις εμπειρίες τους (σ.σ.: από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης). Είχαν δίκιο, πρέπει να το αποδεχτούμε και να προχωρήσουμε» συμπληρώνει.
Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, σύμφωνα με τον ίδιο, αποτελεί μια «συστημική μάχη» μεταξύ δικτατορίας και ελευθερίας. «Η δημοκρατία πρέπει να επικρατήσει. Πρέπει να επικρατήσουμε, πρέπει στο τέλος να είμαστε πιο δυνατοί και όχι πιο αδύναμοι» τονίζει. Εξηγεί, δε, πως στα «μάτια» του υπόλοιπου κόσμου η Δύση «οπισθοδρομεί», κάτι που απομειώνει το κύρος της και έχει τόσο πολιτικές όσο και οικονομικές συνέπειες. «Οι δυνητικοί εταίροι μας προτιμούν να κάνουν δουλειές με εμάς σε μακροχρόνια βάση. Ωστόσο τώρα θεωρούν ότι η Δύση δεν είναι αξιόπιστη και οπισθοδρομεί. Θα λένε «ας μη συσχετιστούμε με τη Δύση αλλά ας κάνουμε διευθετήσεις με τις δικτατορίες». Και αυτό θα είναι καταστροφή για το κοινό μας μέλλον».
Οσον αφορά την εξέλιξη του πολέμου, εκτιμά ότι δεν υπάρχει κανένα σημάδι από τη Μόσχα που να φανερώνει «ετοιμότητα για διαπραγμάτευση». «Η Ουκρανία στην αρχή του πολέμου», επισημαίνει, «ήταν προετοιμασμένη για συμβιβασμό για την Κριμαία, το Ντόνετσκ, ακόμα και για την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Αλλά μετά τις (σ.σ.: ρωσικές) σφαγές στην Μπούτσα και στο Ιρπίν δεν υπάρχει τέτοια ένδειξη».Γι’ αυτό, δηλώνει, η Ευρώπη πρέπει να συνδράμει «γρήγορα και σε μεγάλη κλίμακα» με όπλα το Κίεβο, προκειμένου «να γίνει σαφές στη Ρωσία ότι οι δύο χώρες πρέπει να διαπραγματευθούν από ισότιμη βάση».
Η Τουρκία και το Μεταναστευτικό
Σχετικά με την αυξημένη τουρκική επιθετικότητα εναντίον της Ελλάδας λέει ότι «έχουμε λάβει σαφείς θέσεις για τα νομικά ζητήματα στα σύνορα και τη θάλασσα. Δεν δεχόμαστε μονομερή βήματα από την Τουρκία για διαμαρτυρία ή διεκδίκηση υδάτων». Παραδέχεται ότι η Αγκυρα «κάποια στιγμή εργαλειοποίησε τους πρόσφυγες» και ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί γενναία την Τουρκία για το Μεταναστευτικό. «Πρέπει να επιμείνουμε βάσει αυτών που έχουμε συμφωνήσει με την Τουρκία και όχι όταν τους καπνίσει να απειλούν ότι «εντάξει, μπορούμε να ανοίξουμε τα σύνορά μας». Δεν πρέπει να το κάνουν. Πρέπει να είμαστε σε συνεχή διάλογο. Ο Ερντογάν είναι δύσκολος εταίρος. Είναι δυνατόν να μιλάμε μαζί τους, αλλά από τη θέση αρχής» προσθέτει.
«Αμήχανη Ευρώπη» στο Μεταναστευτικό
Γενικότερα για το Μεταναστευτικό, σημειώνει την ευρωπαϊκή θέση υπέρ της αλληλεγγύης. «Οταν έρχονται άνθρωποι, πρέπει να τους μοιραζόμαστε και να μην τους αφήνουμε στις χώρες που βρίσκονται στα σύνορα». Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμά ότι ηFrontex πρέπει να καταστεί ένας θεσμός που να μπορεί «και εκτός των κρατών-μελών να φέρει εις πέρας τη δουλειά. Τα εξωτερικά σύνορα είναι ένα κοινό ζήτημα και όχι ένα τυχαίο ζήτημα που απασχολεί τα κράτη-μέλη».
Οχι άλλη καθυστέρηση για τα Δυτικά Βαλκάνια
Η καθυστέρηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης των Δυτικών Βαλκανίων αφήνει χώρο σε τρίτους δρώντες, εκτιμά ο Γκάλερ. «Οταν δεν κάνουμε αυτό που πρέπει ως ΕΕ, τότε ανοίγουμε την πόρτα σε χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία, η Σαουδική Αραβία ή η Κίνα να αυξήσουν την παρουσία στην περιοχή τους ποικιλοτρόπως».
Σημειώνει, έτσι, την ανάγκη να διευθετηθεί άμεσα η διαμάχη μεταξύ Σκοπίων και Σόφιας. «H χώρα (σ.σ.: Βόρεια Μακεδονία) δέχθηκε ακόμα και αλλαγή ονόματος κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας. Το θέμα διευθετήθηκε. Τώρα, η Βουλγαρία ήρθε με θέματα του παρελθόντος, τα οποία με ανησυχούν πολύ» τονίζει, κάνοντας λόγο ότι η κατάσταση συντείνει στη «ριζοσπαστικοποίηση» της Βόρειας Μακεδονίας. Οι διαδηλώσεις και οι αντιδράσεις στο εσωτερικό της γειτονικής μας χώρας μοιάζουν να επιβεβαιώνουν τους φόβους του.
Για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, πιστεύει ότι οι εκλογές του Οκτωβρίου θα διεξαχθούν, ενώ κατηγορεί και τις τρεις συνιστώσες (Βόσνιους – μουσουλμάνους, Κροάτες και Σέρβους) για τη δυσλειτουργία του κράτους: «Ως ΕΕ θα πρέπει να επιμείνουμε να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις των 14 σημείων που έχουν καθοριστεί». Προτείνει «συμβιβασμό» για να καταρτιστεί ο εκλογικός νόμος, υπογραμμίζοντας ότι «εάν κάποιος έχει μαξιμαλιστικές θέσεις, δεν θα υπάρξει συμβιβασμός και η δυσλειτουργικότητα θα συνεχιστεί. Και ως ΕΕ πρέπει να πιέσουμε τα πράγματα να κινηθούν».
Πόλεμος, πανδημία, κλιματική κρίση, λαϊκισμός. Πώς στέκεται η ΕΕ απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις; «Ολα τα ζητήματα που μόλις ονομάσατε, ακόμα και το μικρότερο, είναι πολύ μεγάλο για να το λύσει μια χώρα μόνη της. Μόνο μαζί μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε» λέει, τονίζοντας ότι η αντιμετώπιση του κορωνοϊού, όπως οι άμεσες εκταμιεύσεις χρημάτων και η κοινή έναρξη εμβολιασμών, ήταν θετικό σημάδι «της Ευρώπης των αξιών και της αλληλεγγύης». Προτείνει μια «Ενωση αερίου» όπου τα κράτη-μέλη θα αγοράζουν μαζί αέριο, θα πετύχουν καλύτερη τιμή και θα επωφεληθούν από αυτό. «Μέσα από τις κοινές προκλήσεις θα γίνουμε πιο δυνατοί και πιο μεγάλοι. Αλλιώς είμαστε πραγματικά χαμένοι» καταλήγει.
