Εντός του Αυγούστου αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να ενεργοποιηθεί η ψηφιακή πύλη για την υπαγωγή των παράνομων δασικών κτισμάτων σε καθεστώς αναστολής κατεδάφισης, με παράβολο 250 ευρώ. Η νέα ρύθμιση που περιλαμβάνεται σε πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το οποίο ετέθη χθες σε ολιγοήμερη δημόσια διαβούλευση έως την ερχόμενη Τετάρτη, αν και δεν ορίζει την ακριβή ημερομηνία έναρξης υποβολής των αιτήσεων, οριστικοποιεί την καταληκτική ημερομηνία που θα είναι η 31η Δεκεμβρίου 2022.
Η ηλεκτρονική εφαρμογή
Η ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, την οποία θα διαχειρίζεται το Ελληνικό Κτηματολόγιο, είναι έτοιμη εδώ και πολλούς μήνες, ωστόσο ποτέ δεν άνοιξε τις ψηφιακές της πύλες, αν και η λειτουργία της αναμενόταν από τις αρχές του 2021. Πλέον, όπως υποστηρίζουν πηγές του ΥΠΕΝ, όλα είναι έτοιμα και από τον επόμενο μήνα θα μπορούν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, τα οποία βρίσκονται εντός οικιστικών πυκνώσεων – δηλαδή σε… χωριά αυθαιρέτων που έχουν χτιστεί κυρίως σε περιοχές με υψηλή αξία γης, όπου πλέον έχουν διαμορφωθεί… τετελεσμενα – να τα δηλώσουν ώστε να ανασταλούν οι κυρώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί (πρόστιμα, εντολή κατεδάφισης) ή να αποφευχθούν νέες, μεταθέτοντας το πρόβλημα στο μέλλον, δηλαδή το πώς θα αντιμετωπίσει τελικά η Διοίκηση τα συγκεκριμένα αυθαίρετα. Προσωρινή εξαίρεση από την κατεδάφιση δεν προβλέπεται για κτίρια που έχουν κριθεί ή θα κριθούν ως επικίνδυνα.
Εάν τελικά, μετά την κύρωση του Δασικού Χάρτη κριθεί ότι μπορεί να νομιμοποιηθεί, ο ιδιοκτήτης του θα πρέπει να καταβάλει και πρόστιμο υπέρ του Πράσινου Ταμείου, το οποίο θα υπολογίζεται βάσει εξίσωσης με παραμέτρους την αξία του, την παλαιότητα και την επιφάνειά του.
Αίτηση εξαίρεσης
Αίτηση για εξαίρεση από την κατεδάφιση θα μπορεί να υποβάλλει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει έννομο συμφέρον ή δικαίωμα επί των παράνομων κτισμάτων ώστε να τεθούν σε ένα ειδικό καθεστώς προστασίας και να κερδίσουν παράταση… ζωής. Πέρα από τους ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων (ή όσους έχουν έννομο συμφέρον), δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν και όσοι πολίτες έχουν υποβάλει αίτηση διόρθωσης προδήλου σφάλματος του δασικού χάρτη, αντιρρήσεις, αίτηση ακυρώσεως ή οποιοδήποτε άλλο διοικητικό ή ένδικο βοήθημα, με το οποίο αμφισβητούν ότι η ιδιοκτησία τους έχει δασικό χαρακτήρα.
Δικαίωμα υποβολής αίτησης δεν έχουν ιδιοκτήτες κατασκευών που δεν είναι κατοικίες, κτίρια που ανεγέρθηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011, κατοικίες που βρίσκονται εντός αναδασωτέων περιοχών, ή εντός προστατευόμενων περιοχών (Natura 2000, Ramsar κ.ά.), εκτός εάν κατασκευάστηκαν πριν τον χαρακτηρισμό τους κλπ.
Τι απαιτείται για την υπαγωγή των αυθαιρέτων
Για την υποβολή αίτησης στη νέα ψηφιακή πλατφόρμα του Κτηματολογίου απαιτείται δήλωση μηχανικού, η οποία θα περιλαμβάνει περιγραφή της κατοικίας και των κατασκευών που πιθανώς τη συνοδεύουν, και τα στοιχεία που αφορούν στην κάλυψη, την δομημένη επιφάνεια και το ύψος. Μέσω της πλατφόρμας, θα είναι δυνατή η θέαση του δασικού χάρτη και θα μπορεί να γίνεται γεωχωρικός εντοπισμός της θέσης του γεωτεμαχίου και των κτισμάτων, όπως επίσης οριοθέτηση και υπολογισμός της επιφάνειά τους. Ο ιδιοκτήτης θα μαθαίνει εάν εγκρίθηκε η αίτησή του, με ηλεκτρονικό μήνυμα, εντός διμήνου από την ημέρα υποβολής της.
Το επόμενο βήμα
Το επόμενο βήμα, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του ν. 4685/20, θα είναι, αφού συγκεντρωθούν όλα τα αιτήματα, να γίνει η καταγραφή της δόμησης εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους δασικούς χάρτες, μέσω της εκπόνησης μιας οικονομοτεχνικής μελέτης ανά Περιφέρεια – πλην της Αττική όπου προβλέπονται τρεις (για την Ανατολική Αττική, τη Δυτική και τον Πειραιά) και της Κεντρικής Μακεδονίας όπου θα γίνουν ξεχωριστά, μία για Θεσσαλονίκη και μία για τη Χαλκιδική.
Στις οικονομοτεχνικές μελέτες πέρα από τον αριθμό, το εμβαδόν και την κάλυψη των κτιρίων και κατασκευών, θα καταγράφονται οι συνέπειες της διατήρησής τους (και των χρήσεών τους) στο περιβάλλον, θα εξετάζεται η αναγκαιότητα άμεσης κατεδάφισής τους και θα αναλύονται οι οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνέπειες τόσο σε περίπτωση κατεδάφισης, όσο και σε περίπτωση …προσωρινής διατήρησης των αυθαίρετων κατασκευών.
Θα ακολουθήσει η έκδοση ενός Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις οικονομοτεχνικές μελέτες και θα ορίζει ποιες οικιστικές πυκνώσεις μπορούν να εξαιρεθούν προσωρινά από την κατεδάφιση. Μάλιστα, η προσωρινή εξαίρεση θα μπορεί να φτάνει ακόμη και τα 30 χρόνια. Επίσης, θα ορίζεται o τρόπος υπολογισμού ενός ενιαίου δασικού προστίμου, ο τρόπος καταβολής του, όπως και οι δράσεις αντιστάθμισης για την επίτευξη ενός δασικού ισοζυγίου, σε σχέση με τις διατηρούμενες κατοικίες, δηλαδή τα έργα που θα απαιτηθούν για την αποκατάσταση του φυσικού οικοσυστήματος που τσιμεντώθηκε.