Το φυσικό αέριο εξελίσσεται στο πιο «καυτό αγαθό» στον κόσμο αυτή τη στιγμή. Είναι ένας βασικός μοχλός του παγκόσμιου πληθωρισμού, καταγράφοντας αλματώδεις διακυμάνσεις, οι οποίες είναι ακραίες ακόμα και με τα πρότυπα των σημερινών ταραγμένων αγορών. Από την αρχή του περασμένου έτους η τιμή του φυσικού αερίου έχει εκτιναχθεί κατά περίπου 700% στην Ευρώπη, ωθώντας την ήπειρο στο χείλος της ύφεσης.
Και όπως υπογραμμίζει το Bloomberg , βρίσκεται στο επίκεντρο μιας νέας εποχής αντιπαράθεσης μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Εν ολίγοις, το φυσικό αέριο ανταγωνίζεται πλέον το πετρέλαιο ως το καύσιμο που διαμορφώνει τη γεωπολιτική. Με λίγα λόγια θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι το καύσιμου του νέου ψυχρού πολέμου.
Είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία που οδήγησε την κρίση φυσικού αερίου σε ένα νέο επίπεδο, καθώς έβγαλε από την παγκόσμιο αγορά ένα κρίσιμο κομμάτι της προμήθειας. Η Ρωσία μειώνει τις παραδόσεις της μέσω των αγωγών στην Ευρώπη, η οποία από την πλευρά της έχει δεσμευτεί ότι θα απεξαρτηθεί πλήρως από το ρωσικό αέριο, αλλά όχι ακόμα.
Και ο αγώνας για την κάλυψη αυτού του κενού μετατρέπεται πλέον σε μια παγκόσμια κρίση, καθώς οι χώρες αγωνίζονται να εξασφαλίσουν φορτία υγροποιημένου φυσικού αερίου ενόψει του χειμώνα του βορείου ημισφαιρίου.
Το νέο πετρέλαιο;
Η Γερμανία λέει ότι οι ελλείψεις φυσικού αερίου θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια κατάρρευση όπως η Lehman Brothers, καθώς η οικονομική δύναμη της Ευρώπης αντιμετωπίζει την άνευ προηγουμένου προοπτική να ξεμείνουν από ρεύμα οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές. Ο κύριος αγωγός Nord Stream που μεταφέρει ρωσικό αέριο στη Γερμανία πρόκειται να κλείσει στις 11 Ιουλίου για δέκα ημέρες συντήρησης και υπάρχει αυξανόμενος φόβος ότι η Μόσχα μπορεί να μην τον ανοίξει ξανά. Οι ηγέτες της Ομάδας των Επτά αναζητούν τρόπους για να περιορίσουν τα κέρδη της Ρωσίας στο φυσικό αέριο, που βοηθούν στη χρηματοδότηση της εισβολής στην Ουκρανία — και υποστηρίζουν νέες επενδύσεις LNG. Και οι φτωχότερες χώρες που κατασκεύασαν ενεργειακά συστήματα γύρω από φθηνό φυσικό αέριο, τώρα παλεύουν να το αντέξουν οικονομικά.
Μνήμες του ’70
«Αυτή είναι η δεκαετία του 1970 για το φυσικό αέριο», λέει στο Bloomberg ο Kevin Book, διευθύνων σύμβουλος της ClearView Energy Partners LLC, μιας ερευνητικής εταιρείας με έδρα την Ουάσιγκτον. «Ο κόσμος σκέφτεται τώρα το φυσικό αέριο όπως κάποτε σκεφτόταν για το πετρέλαιο».
Το φυσικό αέριο ήταν παλαιότερα ένα εμπόρευμα που άλλαξε χέρια σε κατακερματισμένες περιφερειακές αγορές. Τώρα, παρόλο που η παγκοσμιοποίηση φαίνεται να υποχωρεί σε μεγάλο μέρος της παγκόσμιας οικονομίας, το εμπόριο φυσικού αερίου κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Παγκοσμιοποιείται γρήγορα — αλλά ίσως όχι αρκετά γρήγορα.
Πολλοί παίκτες
Πολλές χώρες έχουν στραφεί στο φυσικό αέριο ως μέρος της μετάβασης σε καθαρότερη ενέργεια, καθώς επιδιώκουν να καταργήσουν σταδιακά τη χρήση πιο βρώμικων ορυκτών καυσίμων όπως ο άνθρακας και σε ορισμένες περιπτώσεις και η πυρηνική ενέργεια. Μεγάλοι παραγωγοί – όπως οι ΗΠΑ, που ανέβηκαν γρήγορα στις τάξεις των εξαγωγέων LNG για να ανταγωνιστούν το Κατάρ ως τους μεγαλύτερους στον κόσμο – βλέπουν αυξανόμενη ζήτηση για την παραγωγή τους. Σαράντα τέσσερις χώρες εισήγαγαν LNG πέρυσι, σχεδόν διπλάσιο από ό,τι πριν από μια δεκαετία. Αλλά το καύσιμο είναι πολύ πιο δύσκολο να μεταφερθεί σε όλο τον πλανήτη από το πετρέλαιο, επειδή πρέπει πρώτα να υγροποιηθεί.
Πυροδοτεί την ύφεση
Γι’ αυτό κλιμακώνονται οι προειδοποιήσεις για ύφεση στις οικονομίες της Ευρώπης λόγω του φυσικού αερίου.
Την περασμένη εβδομάδα, η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνομιλίες για τη διάσωση της εταιρείας κοινής ωφελείας Uniper SE, η οποία χάνει περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ (31 εκατομμύρια δολάρια) την ημέρα επειδή πρέπει να καλύψει το ρωσικό αέριο που λείπει, σε τιμές εξωφρενικές. Εταιρείες όπως ο κολοσσός των χημικών BASF SE λένε ότι ίσως χρειαστεί να μειώσουν την παραγωγή. Η Deutsche Bank ανέφερε τους αυξανόμενους κινδύνους μιας «επικείμενης γερμανικής ύφεσης» και επεσήμανε την άνοδο των τιμών της ενέργειας στην Ιταλία και τη Γαλλία επίσης. Η Morgan Stanley προέβλεψε ότι ολόκληρη η ευρωζώνη θα βρίσκεται σε ύφεση μέχρι το τέλος του έτους.
