Επίδομα ενοικίου έως 350 ευρώ σε 150.000 νέους ως 44 ετών, μπλόκο στα funds για το Airbnb, τράπεζα στέγης για χαμηλά ενοίκια, νέο πτωχευτικό νόμο, είναι μέσα στα μέτρα για τα οποία δεσμεύτηκε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξης Τσίπρας μιλώντας σε ειδική εκδήλωση του κόμματός του για το στεγαστικό πρόβλημα.
O πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ περιέγραψε με μελανά χρώματα την κοινωνική πραγματικότητα που βιώνει η πλειονότητα της κοινωνίας λόγω της κρίσης ακρίβειας, ενώ ανέπτυξε την στρατηγική του κόμματος του για την ανάσχεση της στεγαστικής κρίσης.
πιτέθηκε στην κυβέρνηση γιατί ευνοεί μία κερδοσκοπική πολιτική των funds και της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης του Airbnb, αφήνοντας ανυπεράσπιστους τους πολίτες. «Η Ελλάδα, είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη όπου το 40% του πληθυσμού, 1,7 εκατομμύρια νοικοκυριά σε σύνολο 4,1 εκατομμυρίων, βρίσκεται σήμερα σε δεινή στεγαστική κρίση», ανέφερε χαρακτηριστικά και εξήγησε: «Γιατί δίνουν πάνω από το μισό του εισοδήματός τους για τις ανάγκες στέγασης, για νοίκι ή για δόση στεγαστικού δανείου, για ρεύμα, θέρμανση ή ψύξη και κοινόχρηστα. Για να έχουμε μέτρο σύγκρισης, το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 9%. Και δεύτερη χειρότερη, μετά την Ελλάδα, είναι η Βουλγαρία με ποσοστό 17,5%».
Αναφέρθηκε κατ αρχήν στην κρίση ακρίβειας και περιέγραψε τις δυνατότητες άμεσης ανακούφισης:
-Με το πλαφόν στη χονδρική και στη λιανική αγορά ρεύματος.
-Με την αποκατάσταση του δημόσιου ρόλου της ΔΕΗ.
-Με το τέλος της αισχροκέρδειας των παραγωγών.
-Με τη μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα και του ΦΠΑ στα βασικά προϊόντα κατανάλωσης.
-Με τη διαγραφή μέρους του πανδημικού χρέους.
-Με την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 800 ευρώ.
Συνεχίζοντας ανέφερε ότι «αντίστοιχες άμεσες παρεμβάσεις σχεδιάζουμε και για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας νοικοκυριών με συσσωρευμένα χρέη ρεύματος, αερίου, ενοικίου, με κομμένες παροχές ηλεκτρικού, που αντιμετωπίζουν και επισιτιστική κρίση. Το σχέδιό μας, για παράδειγμα, προβλέπει:
-Τη δωρεάν επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος
-Τη παροχή δωρεάν ρεύματος έως 300 kw ανά μήνα και ανά νοικοκυριό, με προπληρωμένη κάρτα αλληλεγγύης για αγορά τροφίμων και βασικών ειδών.
Ο κ. Τσίπρας παρουσίασε την στρατηγική του για την ανάσχεση της στεγαστικής κρίσης που κινείται στο τρίπτυχο: Άμεση ανακούφιση, ανασύνταξη και προοπτική.
Το Σχέδιό του όπως ανέφερε κινείται στους εξής άξονες:
* Ο πρώτος άξονας του σχεδίου αφορά την αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία, ανέφερε ο κ. Τσίπρας και εξήγησε: «Από τα 4 εκατομμύρια νοικοκυριά, τα 3 εκατ. έχουν ιδιόκτητη στέγη και από αυτά το 23% έχουν δάνεια και υποθήκες. Υπάρχει άμεση και επιτακτική ανάγκη να προλάβουμε ένα τεράστιο κύμα εκποίησης της λαϊκής περιουσίας που όμοιο του δεν έχει ζήσει ποτέ η χώρα, ακόμα και στα πιο σκληρά μνημονιακά χρόνια της μεγάλης κρίσης». Για να προλάβει τον κίνδυνο να αλλάξει χέρια η ακίνητη περιουσία το σχέδιο του προβλέπει:
-Την κατάργηση του ακραία αντικοινωνικού Πτωχευτικού Νόμου που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ
-Την επαναφορά της προστασίας τη κύριας κατοικίας των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης με την υπαγωγή της τόσο στην εξωδικαστική όσο και στη δικαστική διαδικασία, και την δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις Τράπεζες. Για ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών μας, η χορήγηση ρύθμισης θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων.
-Επιπρόσθετα, για τα ρυθμισμένα δάνεια νοικοκυριών σχεδιάζουμε μια μεγάλη καινοτομία: Τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα επιχορηγεί υπό προϋποθέσεις τμήμα της ρυθμισμένης οφειλής που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ο οφειλέτης.
* Ο δεύτερος άξονας του Σχεδίου μας, αφορά τον έλεγχο της δραστηριότητας του Airbnb που αποτελεί μια από της βασικές αιτίες της συνεχούς αύξησης τιμών αγοράς και ενοικίων κατοικίας και της δημιουργίας νέας φούσκας ακινήτων. Τα τρία τελευταία χρόνια η ραγδαία αύξηση των τιμών αγοράς ακινήτων και ενοικίων φτάνει μεσοσταθμικά στο 32%. Η πρόσφατη αύξηση των αντικειμενικών αξιών κατά 20% από την 1/1/22 στο 55% των περιοχών της χώρας, όπως και η αύξηση του κόστους κατασκευής νέων κατοικιών ενισχύει τη φούσκα ακινήτων δηλαδή τα υπερτιμημένα νοίκια και το κόστος αγοράς ανέφερε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και προσέθεσε: Γι’ αυτό το σχέδιό μας προβλέπει :
-Την απαγόρευση δραστηριοτήτων Airbnb στα νομικά πρόσωπα, για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
-Την απελευθέρωση της δραστηριότητας του Airbnb μόνο για τα φυσικά πρόσωπα και έως 3 ακίνητα ανά ιδιοκτήτη και διαχειριστή.
-Τη θέσπιση φορολογικών ελαφρύνσεων για τη μικτή μίσθωση, δηλαδή 8-9 μήνες ως κατοικία ή φοιτητική κατοικία και 3 – 4 μήνες ως airbnb.
* Ο τρίτος άξονας του σχεδίου, είναι η προστασία του δικαιώματος των νέων στην αυτόνομη και ανεξάρτητη ζωή. «Στόχος μας είναι η επανάκτηση του δικαιώματος στη Στέγη των νέων και ειδικότερα των νέων ζευγαριών 24-44 ετών» τόνισε.
Το Σχέδιό προβλέπει:
-Τον διπλασιασμό τόσο του επιδόματος όσο και των δικαιούχων επιδόματος στέγης, ηλικίας 25-44 ετών.
Έτσι αυξάνουμε την επιδότηση από 70 ευρώ σε 140 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με ένα μέλος και από 175 ευρώ σε 350 ευρώ το μήνα για νοικοκυριό με 2 παιδιά.
Αντιστοίχως αυξάνουμε και τα εισοδηματικά κριτήρια. Από 7.000 ευρώ σε 14.000 για την επιδότηση νοικοκυριού με ένα μέλος. Και από 17.500 ευρώ σε 35.000 ευρώ για την επιδότηση ζευγαριού με 2 παιδιά.
Το σύνολο των δικαιούχων θα φτάσει τις 150.000 νοικοκυριά 25-44 ετών. Με συνολικό επιπλέον κόστος 255 εκατ. ευρώ/έτος.
* Ο τέταρτος και πιο συνολικός άξονας, αφορά τη Νέα Στεγαστική Πολιτική και την εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγης για την κοινωνική πλειοψηφία.
Για το σκοπό αυτό το Σχέδιό προβλέπει:
Τη Δημιουργία Τράπεζας Στέγης από:
α) κενά, ανεκμετάλλευτα κτίρια του δημοσίου, των δήμων, της Εκκλησίας και μη κερδοσκοπικών φορέων κοινωφελούς σκοπού (σωματεία, ιδρύματα, κληροδοτήματα, κ.λπ.) για αγορά ή ενοικίαση.
β) κενά εγκαταλελειμμένα κτίρια ιδιωτών σε διάφορους δήμους (κατοικίες ή άλλων χρήσεων, εφόσον μετατρέπονται εύκολα σε κατοικίες) για αγορά ή ενοικίαση. Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό κενών κτιρίων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
γ) κυρίως όμως από κατοικίες και διαμερίσματα ιδιωτών που θα τις διαθέσουν στην Τράπεζα Στέγης προς ενοικίαση για 3, 5 ή 8 χρόνια χάρη σε ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων, που θα τους δοθεί από το κράτος. Το οποίο περιλαμβάνει:
– Φοροελαφρύνσεις, κατάργηση φόρου ενοικίου και ΕΝΦΙΑ
‒ Εξασφάλιση καταβολής ενοικίου 12 μήνες το χρόνο
‒ Ενεργειακή αναβάθμιση ακινήτου και ενεργειακό πιστοποιητικό
‒ Ασφάλεια πυρός και νομική κάλυψη
‒ Εγγύηση καλής κατάστασης και ανακαίνιση του ακινήτου μετά τη λήξη της παραχώρησης
Συνεχίζοντας εξήγησε ότι «ο πυρήνας του σχεδίου μας είναι η τρίτη περίπτωση, ακριβώς γιατί δεν απαιτείται μεγάλος χρόνος και έξοδα αποκατάστασης και μπορεί πράγματι να αποτελέσει τον άμεσο ρυθμιστικό παράγοντα συγκράτησης των ενοικίων και ελέγχου της φούσκας ακινήτων.
Το σχέδιό μας προβλέπει την Ψηφιακή Διαχείριση και Διάθεση της Προσιτής Οικονομικά Στέγης (ΠΟΣ)
α) Θεσπίζοντας νόμο-πλαίσιο για τη στέγη και κεντρική δομή του Κράτους σε επίπεδο Υφυπουργείου στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
β) Δημιουργώντας ψηφιακό παρατηρητήριο αποθέματος στέγης το οποίο θα λειτουργεί σε κάθε δήμο της χώρας και στην κεντρική δομή του κράτους και περιλαμβάνει μητρώα κατοικιών, μητρώα δικαιούχων και αντιστοίχιση μεταξύ δικαιούχων και κατοικιών».
Η στέγη, ανέφερε ο κ. Τσίπρας αποτελεί ένα ζήτημα συστράτευσης και συμπόρευσης δυνάμεων που μελετούν, βιώνουν και γνωρίζουν το φαινόμενο.
Η τομεάρχης Οικονομικών Έφη Αχτσιόγλου ανέφερε: «Πρέπει να δούμε το θέμα της υπερχρέωσης στην κατοικία. Υπάρχουν δύο αναγνώσεις, η μία το βλέπει ως πρόβλημα ρευστοποίησης, ότι δεν γίνονται αρκετά γρήγορα οι ρευστοποιήσεις από την πλευρά των τραπεζών και των πιστωτών. Βλέπει τους πολίτες ως στρατηγικούς κακοπληρωτές. Δεν βλέπει αντικειμενικά προβλήματα, δεν βλέπει την γενική οικονομική κρίση. Η ΝΔ νομοθέτησε με τον πιστωτικό κώδικα αυτή την σκοπιά, πώς δηλαδή θα πτωχεύουν τα νοικοκυριά για να πάνε οι περιουσίες στους πιστωτές. Αυτό οδήγησε να καταργήσουν οποιαδήποτε προστασία της πρώτης κατοικίας που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο υπήρχε. Υπάρχει και η άλλη οπτική, των ανθρώπων που παίρνουν ένα δάνειο, μπορούν να το εξυπηρετήσουν την ώρα που το παίρνουν αλλά μεσολαβούν γεγονότα που τους υπερβαίνουν όπως η οικονομική κρίση. Τότε έρχονται και τους τιμωρούν. Στην δεύτερη αυτή οπτική το θέμα είναι πώς θα δώσουμε στους ανθρώπους που δεν ευθύνονται διεξόδους. Εμείς καταθέσαμε μία πρόταση που να δίνει διέξοδο στο πρόβλημα της στέγης. Η πρόταση λέει ότι θα πρέπει να υπάρχει μόνιμη δυνατότητα για την πρώτη κατοικία ώστε να μένει στο σπίτι του. Πέρα από το πρόβλημα της υπερχρέωσης έχουμε ένα παράδειγμα από την τράπεζα στέγης από το υπουργείο Εργασίας. Το υπουργείο είχε στην διάθεσή του 1100 ακίνητα σε όλη την χώρα, αδιάθετα και κενά. Αποφασίσαμε να κάνουμε πρόγραμμα αξιοποίησης, τα καταγράψαμε, κάναμε εργασίες, δώσαμε ακίνητα για διάφορες χρήσεις. Είναι εχέγγυο αξιοπιστίας της πρότασης που καταθέτουμε».
Η Θεανώ Φωτίου, ανέφερε ότι τα άτομα με αναπηρίες επλήγησαν περισσότερο στην προηγούμενη περίοδο. Είπε η κ. Φωτίου: «Μία από τις βασικές συνιστώσες του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η αύξηση των εισοδημάτων των ατόμων με αναπηρία. Το δεύτερο είναι ένα πρόγραμμα στέγασης για τα άτομα με αναπηρία που πάγωσε η ΝΔ. Έχουμε όμως και το πρόβλημα της αλυσίδας πρόσβασης των ατόμων. Γι αυτό ακριβώς έχουμε στο πρόγραμμα στέγης για τα άτομα με αναπηρία, για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες τους και να είναι δημιουργικά. Αυτή είναι η διαφορετική, δική μας αντίληψη. Όλο το στεγαστικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ κουμπώνει στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας και έχει μία συνολική θεώρηση για την πολιτική στην στέγη».
Ο Θωμάς Μαλούκας στην τοποθέτησή του ανέφερε ότι «πρόσφατα μπήκε στην κοινωνική και πολιτική ατζέντα το στεγαστικό πρόβλημα γιατί εξαντλήσαμε τις εφεδρείες που είχαμε στο παρελθόν. Ευρεία στρώματα μεταπολεμικά βρήκαν διέξοδο στην ιδιοκατοίκηση. Σήμερα όμως αλλάζουν τα πράγματα κατά τρόπο που το στεγαστικό μπαίνει ξανά στην ατζέντα. Αυτό που αλλάζει στην αγορά κατοικίας είναι ότι περνάμε από την αγορά αξιών χρήσης σε μία αγορά πολύ πιο ρευστή. Οι πιο ευάλωτοι είναι οι νέοι και εκείνοι που δεν είχαν τις εφεδρείες του παρελθόντος».
Ο ‘Αρης Καλαντίδης, αναφέρθηκε στους μη κερδοσκοπικούς συνεταιρισμούς κατοικίας. Μεταφέροντας την εμπειρία του από το κρατίδιο του Βερολίνου όπου εργάζεται ως πολεοδόμος σημείωσε ότι «στο Βερολίνο το 2016 θεσπίστηκε στο τοπικό Σύνταγμα το δικαίωμα στην στέγαση. Σημείωσε ότι οι μη κερδοσκοπικοί συνεταιρισμοί έχουν στόχο να προσφέρουν σταθερή και φθηνή κατοικία στα μέλη τους δίχως να αποσκοπούν στο κέρδος. Αυτό σημαίνει ότι ο συνεταιρισμός έχει ένα στεγαστικό κεφάλαιο είτε από το κράτος είτε από ίδιους πόρους. Ο συνεταιρισμός προσφέρει την κατοικία σε τιμή κάτω της αγοράς. Στο Βερολίνο είναι ένας από τους τρεις βασικούς πυλώνες της πολιτικής της κυβέρνησης. Στην Γερμανία υπάρχουν περίπου 2000 τέτοιοι συνεταιρισμοί που διαχειρίζονται περίπου 2 εκατομμύρια οικίες. Είναι μία ιδέα που μπορεί να αξιοποιηθεί στην Ελλάδα».
Η Όλγα Νάσση ακτιβίστρια στο δίκτυο των οργανώσεων για το δικαίωμα στην στέγη ανέφερε ότι η Ελλάδα είναι μία χώρα που έχει ιστορική έλλειψη σε στεγαστικά προγράμματα. Συνεχίζοντας είπε: «Η στεγαστική κρίση αφορά την τελευταία δεκαετία όλη την Ευρώπη. Αν εξαιρέσουμε χώρες όπως η Ολλανδία και η Γαλλία που έχουν στεγαστική πολιτική οι περισσότερες χώρες αντιμετωπίζουν πρόβλημα καθώς έχουμε 82 εκατομμύρια πολίτες σε επισφαλή στέγαση. Ωστόσο η Ευρώπη έχει προχωρήσει πολύ στην στέγαση και σήμερα διαθέτει μία σειρά από δυνατότητες για να αυξηθεί το δημόσιο απόθεμα σπιτιών. Για παράδειγμα η Ισπανία έχει ψηφίσει το νέο νόμο που το σπίτι θεωρείται κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα. Ορίζει την στέγαση ως θεμελιώδες δικαίωμα του ανθρώπου. Δυστυχώς η Ελλάδα πηγαίνει πίσω. Η ελληνική κυβέρνηση χρησιμοποιεί την στέγαση για τους νέους μόνο σαν σύνθημα για τα πρωτοσέλιδα. Ενώ είχε την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια, τελικά χρησιμοποίησε μόνο 1,3 εκ. ευρώ για την ανακαίνιση 100 διαμερισμάτων».
Η εκδήλωση διανθίστηκε από παρεμβάσεις πολιτών που ζουν το πρόβλημα της στέγασης στην καθημερινότητά τους σε συνδυασμό με την κρίση ακρίβειας. Φοιτήτρια στο τρίτο έτος του Παντείου ανέφερε: «το Πάντειο δεν έχει εστίες, αλλά μόνο 30 θέσεις στην Εστία του Ζωγράφου. Αναγκαζόμαστε να μένουμε στο νοίκι. Όταν ήλθα από την επαρχία και άρχισα να αναζητώ σπίτι κατάλαβα ότι όχι μόνο είναι σχεδόν αδύνατο να βρει κανείς σπίτι στο κέντρο της Αθήνας αλλά το ποσό είναι υπέρογκο και δυσανάλογο με αυτό που προσφέρεται. Μας άφησαν απροστάτευτους. Τι έκανε η κυβέρνηση για να πάρει το βάρος από τους ώμους των εργαζομένων. Αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε και πάλι μας τελειώνουν τα χρήματα στα μισά του μήνα. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι στο σημείο που έχουμε φθάσει ή θα μας τελειώσουν ή θα τους τελειώσουμε».
Έτερος νέος που συμμετείχε περιέγραψε την προσωπική του εμπειρία από ένα κατασκευαστικό δάνειο που είχε πάρει η μητέρα του μετά τους σεισμούς στην Αθήνα. Ανέφερε: «Για κάποιο διάστημα πλήρωνε κανονικά μέχρι την κρίση του 2009, μετά η σύνταξη της μητέρας μειώθηκε, οι δουλειές λιγόστεψαν, δεν μπορούσαμε να πληρώσουμε τις δόσεις. Βιώναμε την βία των εισπρακτικών εταιρειών. Ήταν πολύ άσχημο. Το δικαστήριο δικαίωσε την τράπεζα και όχι εμάς, το πατρικό σπίτι χάθηκε, εμείς φύγαμε και μπήκαμε στην διαδικασία να βρούμε σπίτι για να στεγάσουμε τις οικογένειές μας με υπέρογκα ενοίκια. Είμαστε αισιόδοξοι με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ».
Ο Διονύσης μόνιμος εκπαιδευτικός 37 ετών ανέφερε: «δίνω περίπου το 40% του μισθού στο ενοίκιο και με τα υπόλοιπο προσπαθώ να καλύψω τις βασικές μου ανάγκες. Η κατάσταση πλέον είναι αβίωτη, το κόστος είναι δυσβάστακτο. Στεγαστική πολιτική δεν υπάρχει, το μέλλον είναι δυσοίωνο, δεν μπορούμε να κάνουμε όνειρα. Η αποταμίευση είναι έννοια άγνωστη».
Η Μαρία, μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας, περιέγραψε «την δυσάρεστη εμπειρία να βρεθεί χωρίς σπίτι γιατί η ιδιοκτήτρια προφασιζόμενη ιδιοκατοίκηση με ανάγκασε να αναζητήσω κατοικία. Ήμουν πέντε μήνες σε πλήρη απελπισία. Βρήκα ένα σπίτι που μου στοιχίζει το 90% του μισθού μου. Παίρνω το επίδομα που είχε θεσπιστεί επί ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ζω στα όρια της φτώχειας, και αυτό γιατί με βοηθούν οι γονείς μου. Φοβάμαι ότι πάμε σε ένα νέο κύμα αστέγων. Σήμερα μου ήλθε η ΔΕΗ 3.500 ευρώ, μπορώ μόνο να γελάσω».
Επαγγελματίας του χώρου με μεσιτικό γραφείο στο κέντρο της Αθήνας είπε ότι οι συνθήκες που διαμορφώνονται είναι πολύ άσχημες για μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Αυτό που δεν ξέρω είναι πώς θα μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να ελέγξει τον χώρο καθώς μεγάλο πρόβλημα δημιουργούν οι παραμεσίτες, πρέπει να υπάρξουν κανόνες στον χώρο.
