Εύκολα ή δύσκολα θέματα; «Στρατιές» αριστούχων ή «σφαγή» των υποψηφίων; Τις τελευταίες (πολλές) δεκαετίες οι τίτλοι που περιγράφουν την ελληνική εξεταστική πραγματικότητα για την εισαγωγή στα AEI κινούνται στις δύο άκρες ενός εκπαιδευτικού «εκκρεμούς» που αφήνεται (στην καλύτερη περίπτωση) σε συνθήκες τυχαιότητας, ή (στη χειρότερη) στην υπόνοια πολιτικών παρεμβάσεων.

Και τα δύο είναι κοινά χαρακτηριστικά συστημάτων υπανάπτυκτων, που δεν έχουν κατορθώσει να βρουν εγκαίρως την οδό του εξεταστικού πολιτισμού, αλλά έχουν αφεθεί να γυρίζουν στο εσωτερικό ενός φαύλου κύκλου. Ο οποίος όμως επηρεάζει τις ζωές και τους κόπους χιλιάδων νέων.

Ολα αυτά, ενώ οι διεθνείς έρευνες και οργανισμοί καλούν σε εγρήγορση, καθώς εκτιμούν πως το εκπαιδευτικό κενό για χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες καθίσταται μαθησιακά ανυπέρβλητο. Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία μίλησε για αποτυχία της θεματοδοσίας στα Μαθηματικά του Γενικού Λυκείου φέτος, καθώς τα δύσκολα θέματα οδήγησαν σε αύξηση των γραπτών με βαθμολογία «κάτω από τη βάση», τα οποία έφτασαν το 59,57%.

Στο φόντο των παραπάνω να θυμίσουμε ότι επί δεκαετίες σχεδόν κάθε υπουργός Παιδείας κάνει αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα για τα ΑΕΙ… Αλλαξε πραγματικά κάτι; Εχουν όλες αυτές οι αλλαγές κινήσει τη «βελόνα» ενός εξεταστικού συστήματος που μπορεί να είναι αδιάβλητο, αλλά ελέγχεται για το αν είναι δίκαιο;

Και ακόμη περισσότερο: πώς γίνεται και κατά περιόδους εάν αλλάζει ένα εξεταστικό σύστημα και το πολιτικό σύστημα «φοβάται» πιθανές παρενέργειες, τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων αποδεικνύονται… ευκολότερα, ή αντίθετα, όταν το σύστημα θέλει να δείξει πολιτική αυστηρότητα, ξαφνικά γίνονται δύσκολα; Είναι δυνατόν να φοβούνται οι νέοι και οι νέες της χώρας για τη διάθεση με την οποία θα «ξυπνήσουν» οι θεματοδότες του υπουργείου Παιδείας; Δεν πρέπει να είναι πάντα διαβαθμισμένα τα θέματα και μελετημένα τέλεια; Και τελικά, αφού είναι και η τάση της εποχής, υπάρχει αξιολόγηση των θεματοδοτών και των ερωτημάτων που επελέγησαν μετά από κάθε διαδικασία πανελλαδικών εξετάσεων, όπως υπάρχει για τους νέους που αγωνίζονται για τις ζωές τους;

Ολα τα παραπάνω ξεκινούν από την παραδοχή ότι εξετάσεις που εμφανίζουν 60% των υποψηφίων με γραπτά «κάτω από τη βάση» δεν είναι δίκαιες εξετάσεις. Ούτε και το αντίθετο άλλωστε.

Να μην ξεχνάμε ότι πανελλαδικές εξετάσεις είναι ένας διαγωνισμός κατάταξης των υποψηφίων και η θεματοδοσία τους κρίνεται επιτυχής όταν οι βαθμολογίες εμφανίζονται σε όλο το βαθμολογικό εύρος: από το 0 έως το 100. Οταν ξεχωρίζει στην κορυφή τους καλύτερους, χωρίς να αδικεί στη βάση.

Ενα δίκαιο εξεταστικό σύστημα δεν κρίνεται από το πόσο δύσκολα είναι τα θέματα, αλλά το κατά πόσο οι διαγωνιζόμενοι μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτά.

Ειδικά μετά από μια περίοδο έντασης, όπως αυτή που προηγήθηκε στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.

«Η εξεταστική αποτυχία στα Μαθηματικά δεν συνέβη στο κενό, ούτε συνιστά εθνική παθογένεια» λέει η Μαθηματική Εταιρεία. «Δεν αφορά τις ικανότητες των υποψηφίων. Συνδέεται με την αστοχία στην επιλογή και κλιμάκωση των θεμάτων και την αγνόηση των ειδικών συνθηκών που διαμόρφωσαν οι υβριδικές εκπαιδευτικές πρακτικές λόγω της πανδημίας. Οι συνέπειες αυτών των συνθηκών παρατηρούνται μαζικά στον μαθητικό πληθυσμό στα σχολεία».