Ηλίας Νικολακόπουλος: Η πρωτοποριακή εφαρμογή της μεθόδου των exit polls

Ο πολιτικός επιστήμονας, καθηγητής και δημοσκόπος Hλίας Νικολακόπουλος υπήρξε από τους πρωτοπόρους στον τομέα του στη χώρα μας και επηρέασε όσο ελάχιστοι τον τρόπο που σήμερα αναλύουμε τα προεκλογικά και εκλογικά αποτελέσματα.

Το 1994, ήταν η χρονιά που εισήγαγε στις ελληνικές εκλογές κάτι που μπορεί σήμερα να μοιάζει αυτονόητο όμως τότε ήταν κάτι απολύτως πρωτοποριακό.

Σήμερα τα ονομάζουμε «exit polls», τότε είχαν τον τίτλο «Μέθοδος Δημοσκόπηση έξω από τις κάλπες».

Η πρώτη φορά που δοκιμάστηκε η μέθοδος αυτή ήταν οι Ευρωεκλογές του 1994 και ο Ηλίας Νικολακόπουλος μίλησε στα «ΝΕΑ» και την Κάτια Πετροπούλου για τα εντυπωσιακά αποτελέσματά της.

Οι «Δεύτερες» κάλπες

«Σ’ ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα 400 εκλογικών τμημάτων, επιλεγμένων με βάση την εκλογική ιστορία και γεωγραφία των τελευταίων 20 χρόνων, στήνονται “δεύτερες” κάλπες.

»Ένας στους δέκα ψηφοφόρους του τμήματος, αφού έχει ψηφίσει, καλείται να συμπληρώσει ένα ερωτηματολόγιο (με στοιχεία φύλου, ηλικίας, μόρφωσης κ.λπ) στο οποίο αναγράφει και ποιο κόμμα ψήφισε.

»Δεν αφορούν στην πρόθεση αλλά στην πράξη (ποιο κόμμα ψήφισαν)».

Δεν είναι φωτογραφία

Σε πολλών τη μνήμη μπορεί σήμερα να έρχονται περιπτώσεις εκλογικών αναμετρήσεων κατά τις οποίες οι προβλέψεις τηλεοπτικών σταθμών, με βάση τα exit polls, δεν έπεσαν μέσα. Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, πάντως, ήταν από την πρώτη εκείνη εφαρμογή της μεθόδου σαφής:

«Η σημασία των πλεονεκτημάτων δεν πρέπει να υπερεκτιμάται. Η έγκαιρη πρόγνωση του εκλογικού αποτελέσματος απέχει λίγες ώρες από τα πραγματικά και επομένως είναι ουσιαστικά άχρηστη για τα πολιτικά κόμματα. Γι’ αυτό και η ζήτηση για τις «δημοσκοπήσεις έξω από τις κάλπες» τροφοδοτείται κυρίως από τα ΜΜΕ. (…)»

“Καμία δημοσκόπηση δεν είναι φωτογραφία των τελευταίων εκλογικών αποτελεσμάτων, αλλά σου προσφέρει δυνατότητες για να προχωρήσεις σε εκτιμήσεις».

«Του αντιτάσσουμε», σημειώνει η Κάτια Πετροπούλου, «τη σχετική διαφήμιση που βεβαίωνε ότι “στις 20:48 προβλέπουμε με ακρίβεια τα αποτελέσματα” και μου επιστρέφει την παρατήρηση: “Δεν είμαι υπεύθυνος του τομέα διαφημίσεων…”

Το πρώτο πάντως εκείνο βήμα που άλλαξε τον τρόπο που στο εξής θα παρακολουθούσαμε τις εκλογικές βραδιές από την τηλεόραση ήταν άκρως επιτυχημένο.

Όπως σημείωναν «ΤΑ ΝΕΑ»:  Η Μέθοδος «Δημοσκόπηση έξω από τις κάλπες», που εφαρμόστηκε πειραματικά για πρώτη φορά, την Κυριακή στην Ελλάδα από τον κ. Ηλία Νικολακόπουλο για λογαριασμό του Μega, υπήρξε απολύτως επιτυχής. “Aπολύτως” για όσους δεν καταφεύγουν σ’ αυτην αναζητώντας το μαγικό αριθμό των τελικών ποσοστών των κομμάτων αλλά επισημαίνοντας “τάσεις  φαινομένων” (στις συγκεκριμένες εκλογές ή κατακόρυφη πτώση των δύο μεγάλων κομμάτων) που στη συνέχεια θα αποτυπωθούν και σε αριθμητικά δεδομένα.

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ο «εθνικός μας δημοσκόπος» όπως πολλοί τον αποκαλούσαν αφήνει πίσω του ένα σημαντικότατο έργο, όχι μόνο στο επίπεδο των αναλύσεων και των μεθόδων δημοσκόπησης αλλά και ως προς τον πάντα εμπεριστατωμένο και νηφάλιο τρόπο παρουσίασης των εκλογικών – πολιτικών – κοινωνικών στοιχείων και αποτελεσμάτων των ερευνών του.