«Στην ΕΟΠΕ έχουμε το όραμα να κάνουμε την διαφορά στις ζωές των ογκολογικών ασθενών και των οικογενειών τους»

Στο πλαίσιο του πρόσφατου 6^ου Ελληνικού Συνεδρίου Ογκολογίας (6^ο ΕΣΟ), που πραγματοποίησε η Εταιρία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ) με τίτλο, «Ογκολογία 2022: Πιο γρήγορα, Πιο ψηλά, Πιο δυνατά»  στην Θεσσαλονίκη,  συναντήσαμε την Πρόεδρο της ΕΟΠΕ, κ. Ζένια Σαριδάκη. Η κ. Σαριδάκη αναφέρθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας με τη δημιουργία του μητρώου καρκίνου και του ηλεκτρονικού φακέλου του ογκολογικού ασθενούς και ανέδειξε την ανάγκη εδραίωσης μιας κουλτούρας πρόληψης. Παράλληλα επεσήμανε τις προσπάθειες για την ίση και ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών στις καλύτερες καινοτόμες θεραπείες και υπηρεσίες υγείας και τόνισε τη σημασία της συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης. Τέλος μίλησε για την αξία του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Δράσης για τον Καρκίνο και την ανάγκη Εθνικής Στρατηγικής, αναδεικνύοντας την πρωτοβουλία της ΕΟΠΕ για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης στον καρκίνο του πνεύμονα.

Αναλυτικότερα η συνέντευξη της κ. Σαριδάκη στο tovima.gr

• .Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε το 6ο Ελληνικό Συνέδριο Ογκολογίας στη Θεσσαλονίκη. Ποια είναι τα βασικά σημεία που θα θέλατε να τονίσετε από το πρόσφατο συνέδριο της ΕΟΠΕ;

Τo 6^ο Ελληνικό Συνέδριο Ογκολογίας (6^ο ΕΣΟ), με τίτλο, «Ογκολογία 2022: Πιο γρήγορα, Πιο ψηλά, Πιο δυνατά» που διοργανώθηκε από την Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) και την Ελληνική Εταιρεία Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ)  έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη, 4 – 7 Μαΐου 2022 στο ξενοδοχείο Makedonia Palace. Το Κεντρικό Συνέδριο μας, το οποίο τέλεσε υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, είχε ως στόχο και σκοπό την ενημέρωση για τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο της Ογκολογίας, καθώς για μας η μάχη μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας του καρκίνου είναι συνεχής και αδιάκοπη.

Το 6^ο ΕΣΟ διεξήχθη με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογικής Ογκολογίας, της ESMO (European Society of Medical Oncology) και στις εργασίες του συμμετείχαν μια σειρά από Εταιρείες, όπως η Ελληνική Εταιρεία Χειρουργικής Ογκολογίας, η Ελληνική Εταιρεία Παθολογικής Ανατομικής, η Ελληνική Εταιρεία Γηριατρικής Ογκολογίας, η Ελληνική Εταιρεία Επεμβατικής Ογκολογίας, η Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία, η Ελληνική Εταιρεία Πυρηνικής Ιατρικής και ο Εθνικός Σύνδεσμος Νοσηλευτών Ελλάδος – Τομέας Νοσηλευτικής Ογκολογίας. Το πλαισίωσαν με τις εισηγήσεις, τις διαλέξεις και τις παρουσιάσεις τους, διακεκριμένοι επιστήμονες από νοσηλευτικά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Στο Συνέδριο συμμετείχαν ενεργά 393 επιστήμονες
ως Μέλη Επιτροπών, Ομιλητές, Συντονιστές και Σχολιαστές, 783 με φυσική παρουσία και  388 με διαδικτυακή συμμετοχή. Συνολικά οι εγγραφές έφτασαν τις 1.171, ένα τεράστιο για τα ελληνικά δεδομένα νούμερο, ενώ συνδέθηκαν για παρακολούθηση πέρα από την Ελλάδα και από τις ακόλουθες χώρες: Κύπρος, Ολλανδία, Σουηδία, Ην. Βασίλειο, Αυστρία, Ελβετία, Αυστραλία, Γερμανία, Βουλγαρία, Η.Π.Α., Ισπανία, Ιταλία, Χονγκ Κόνγκ, Ρουμανία και Τουρκία.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι το 50% των καρκίνων μπορεί να προληφθεί αν υιοθετήσουμε καλές συνήθειες στο πλαίσιο ενός υγιεινού τρόπου ζωής και διατροφής. Επίσης, γνωρίζουμε τη μεγάλη σημασία που έχει η προστασία του περιβάλλοντος. Για τον λόγο αυτό, φροντίσαμε όλες οι επισιτιστικές επιλογές κατά τη διεξαγωγή του 6ου ΕΣΟ να αποτελούνται αμιγώς από υγιεινές και μόνο προτάσεις, τονίζοντας με αυτό τον τρόπο την σπουδαιότητα της υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής στην καθημερινότητα μας. Επιπλέον, σε μια ακόμα πρωτοβουλία και προσπάθεια να ενισχύσουμε την προστασία του περιβάλλοντος, καταφέραμε να μειώσουμε το ανθρακικό μας αποτύπωμα κατά 50% σε σχέση με τις διοργανώσεις των παρελθόντων ετών, μια και στόχος μας είναι η στροφή σε ένα πιο πράσινο τρόπο διαβίωσης.

Κορυφαία στιγμή υπήρξε η Τελετή έναρξης του Συνεδρίου μας, η οποία εκίνησε με την ανάγνωση του, μοναδικής ουσίας, βαρύτητας και ευαισθησίας, μηνύματος του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου. Με την παρουσία τους μας τίμησαν ο κ. Θωμάς Τσίμπας, εκ μέρους του Υφυπουργού Εσωτερικών αρμόδιο για θέματα Μακεδονίας – Θράκης κ. Σταύρου Καλαφάτη, ο κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος, Γ.Γ. Υπηρεσιών Υγείας, η κα  Μελίνα Μαρία Δερμετζοπούλου, Αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και η Δρ. Λιάνα Κουρτέλη -Ξουρή, Διοικήτρια του ΑΘΝ «Θεαγένειο». Η Τελετή Έναρξης ολοκληρώθηκε με την ιδιαίτερα τιμητική στιγμή της βράβευσης της κυρίας Μαριάννας Ι. Λάτση από εμένα, εκ μέρους του ΔΣ και όλων των μελών, ιατρών ογκολόγων της ΕΟΠΕ. Μετά από σχετική εισήγησή μου, το Δ.Σ. της ΕΟΠΕ αποφάσισε να απονείμει στην κα. Μαριάννα Ι. Λάτση Βραβείο, ως αναγνώριση, για τη συνεχή και έμπρακτη προσφορά της, σε ένα τόσο ευαίσθητο κοινωνικά και ιατρικά θέμα, όπως είναι οι ογκολογικοί ασθενείς και οι οικογένειές τους στην Ελλάδα. Η κ. Λάτση, βιώνοντας στα χρόνια της ασθένειας του δικού της ανθρώπου, την καθημερινότητα και τόσων άλλων, τις προσπάθειες των γιατρών και νοσηλευτών μέσα στην ανεπάρκεια των υποδομών θέλησε να δωρίσει την δυνατότητα του να εξακολουθεί κάποιος να μπορεί να παραμένει άνθρωπος, ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές. Με τη δωρεά αυτή – πράξη καθήκοντος και λύτρωσης, όπως περιγράφει η ίδια, θέλησε να συνδράμει στην προστασία και το σεβασμό της αξιοπρέπειας στη ζωή και την ασθένεια. Με τη δωρεά αυτή, από τον Ιανουάριο του 2015, το Κέντρο Ημερήσιας Νοσηλείας «Νίκος Κούρκουλος» στον Αγ. Σάββα, στην Αθήνα και από τον Φεβρουάριο 2022, η Μονάδα Ημερήσιας Νοσηλείας «Νίκος Κούρκουλος» στην Πυλαία στη Θεσσαλονίκη, και τα δυο ενταγμένα στο ΕΣΥ, εξυπηρετούν χιλιάδες ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους και φυσικά και τους γιατρούς τους και το νοσηλευτικό προσωπικό. Η στιγμή της απονομής και ο λόγος της βραβευόμενης ήταν ιδιαιτέρως συγκινητικά, σε μία κατάμεστη αίθουσα από κόσμο, που νομίζω ότι θα μείνει χαραγμένη στο μυαλό όλων μας.

• Σε μελέτη που παρουσιάστηκε από το Σουηδικό Ινστιτούτο Υγείας παρατηρούμε πως στην Ελλάδα ένας σημαντικός αριθμός ασθενών λαμβάνει θεραπεία για καρκίνο του πνεύμονα και ολοένα και περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν καινοτόμες θεραπείες. Πόσο σημαντική είναι η συνδρομή των νέων θεραπειών, όπως οι Ανοσοθεραπείες και οι Στοχεύουσες Θεραπείες στη βελτίωση της ζωής των ασθενών;

Στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη, και παγκοσμίως, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πάρα πολύ συχνός. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, βάσει των δεδομένων του ΠΟΥ, τα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα αναμένεται να εκτιναχθούν τα επόμενα χρόνια.

Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης, ήδη από τον Φεβρουάριο 2021, έχει θέσει στο επίκεντρό του, τη διασφάλιση ίσης και ισότιμης πρόσβασης όλων στις φαρμακευτικές θεραπείες, στην καινοτομία και στα οφέλη της εξατομικευμένης ιατρικής. Η πενταετής επιβίωση, όμως, στη μεταστατική νόσο, αν και έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, χάρη στις τεράστιες προόδους στα θεραπευτικά μέσα που έχουμε, με τις νέες ανοσοθεραπείες και τις νέες στοχεύουσες θεραπείες, συνεχίζει να παραμένει σε χαμηλότερα, από αυτά που θα θέλαμε, επίπεδα.

Κατά τη διάρκεια του 6ου ΕΣΟ, ακούσαμε με μεγάλη ανακούφιση τα στοιχεία από τη μελέτη του Σουηδικού Ινστιτούτου Υγείας, όπου με σαφήνεια ανακοινώθηκε ότι οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα στην Ελλάδα δεν υστερούν σε σχέση με τους αντίστοιχους ασθενείς σε άλλες χώρες της Ευρώπης, στη δυνατότητα πρόσβασης στην φαρμακευτική καινοτομία. Είναι, δε, αυτή η καινοτομία, που σε αρκετές περιπτώσεις έχει αλλάξει την φυσική πορεία της νόσου, χαρίζοντας σε κάποιους από τους ασθενείς μας μακροχρόνιο έλεγχο της νόσου και άρα μακρές επιβιώσεις, ήπιες ανεπιθύμητες ενέργειες και καλή ποιότητα ζωής.

Παρόλα αυτά, και σε αυτό το πεδίο υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης, με την ένταξη των αναγκαίων βιοδεικτών στο εθνικό σύστημα συνταγογράφησης, αλλά και με την βελτιστοποίηση του Συστήματος Ηλεκτρονικής Προέγκρισης Φαρμάκων (του γνωστού σε όλους μας ΣΗΠΦ), μέσω του οποίου, εμείς οι ογκολόγοι μπορούμε να προμηθευτούμε τα εξαιρετικής αποτελεσματικότητας, καινοτόμα φάρμακα για τους ασθενείς μας. Ευελπιστούμε ότι με την πρόοδο της επιστήμης τα επόμενα χρόνια θα έχουμε συνεχώς και καλύτερα νέα και σε αυτό το μέτωπο.

• Με ποιους τρόπους πιστεύετε ως Πρόεδρος της ΕΟΠΕ, πως θα μπορούσε να βελτιωθεί η φροντίδα του ογκολογικού ασθενούς στην Ελλάδα; Πώς θα μπορούσε η πρόταση σας για Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο του πνεύμονα, να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση;

Αυτό που στην Ελλάδα μόλις φαίνεται να ξεκινά είναι η θεσμοθέτηση υγειονομικής προτεραιότητας σε σχέση με ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο. Στην ΕΟΠΕ έχουμε το όραμα να κάνουμε την διαφορά στις ζωές των ογκολογικών ασθενών και των οικογενειών τους, θέτοντας τις βάσεις για τον σχεδιασμό και την χάραξη μιας συνολικής στρατηγικής ελέγχου και αντιμετώπισης του καρκίνου, επενδύοντας στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης κατά του Καρκίνου. Το όραμά μας, που ευελπιστούμε να πραγματοποιηθεί μέσω του Εθνικού Σχεδίου, είναι λιγότεροι ασθενείς με καρκίνο, έγκαιρη και γρήγορη έναρξη θεραπείας και καλύτερη ανακουφιστική προσέγγιση σε ασθενείς και φροντιστές, οικογένειες και συγγενείς.

Μητρώο Καρκίνου

Ζήτημα πρωταρχικής σημασίας, είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην υγεία και στην ογκολογία, με την δημιουργία του Μητρώου Καρκίνου και του Ηλεκτρονικού Φακέλου του Ογκολογικού Ασθενούς. Επίσης, εξαιρετικής σημασίας θέμα είναι η εδραίωση μιας κουλτούρας και πραγματικότητας πρόληψης στην Ελλάδα, σε όλους τους καρκίνους που μπορούν να προληφθούν (όπως είναι ο καρκίνος του μαστού, του παχέος εντέρου, του πνεύμονα, οι HPV–σχετιζόμενοι καρκίνοι), και η επένδυση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος θα βασίζεται στις καλές συνήθειες, δηλαδή, στην μη έναρξη ή διακοπή του καπνίσματος, στη μείωση της παχυσαρκίας, στον περιορισμό του αλκοόλ, στην περισσότερη άσκηση, στις πράσινες πόλεις χωρίς ρύπανση). Είναι πολύ σημαντικό να γίνει αντιληπτό απ’ όλους ότι οι διαγνωστικές προληπτικές εξετάσεις σε συνδυασμό με τις καλές συνήθειες, μπορούν να σώσουν ζωές.

Προσπάθειά μας επίσης είναι, να μειώσουμε, να εξαφανίσουμε το κενό στην ογκολογική περίθαλψη, δηλαδή τις ανισότητες στην βέλτιστη θεραπευτική προσέγγιση, στην ίση και ισότιμη πρόσβαση όλων των ασθενών στις καλύτερες καινοτόμες θεραπείες, στις καλύτερες και σωστότερες διαγνωστικές εξετάσεις, στην κάλυψη όλων των αναγκαίων για τις ογκολογικές θεραπείες βιοδεικτών, στην ορθή ογκολογική πρακτική, στην καλύτερη ανακουφιστική φροντίδα. Σε μια προσπάθεια κάλυψης του κενού της μη αποζημίωσης από το δημόσιο σύστημα, των απαραίτητων για την ορθή ογκολογική θεραπεία βιοδεικτών, η ΕΟΠΕ έχει προσφέρει στους ασθενείς μας στην Ελλάδα τα τελευταία 10 χρόνια, ειδικές μοριακές εξετάσεις (βιοδείκτες) καλύπτοντας το κόστος τους, αξίας πάνω από 3,8 εκ. ευρώ.

Επιπρόσθετα, στην ΕΟΠΕ, προκειμένου να βελτιώσουμε την φροντίδα των ογκολογικών ασθενών, επενδύουμε στην συνεχιζόμενη εκπαίδευση των γιατρών ογκολόγων, μέσω υποτροφιών και χορηγιών ερευνητικών προγραμμάτων, αξίας αρκετών εκ. ευρώ.

Μπαίνοντας στον 3^ο χρόνο COVID-19 συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε στενά με την πολιτεία για τις ιδιαίτερες ανάγκες των ογκολογικών ασθενών σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, και, διανύοντας ήδη τον 4^ο μήνα του πολέμου στην Ουκρανία, συντασσόμαστε με την Ευρωπαική και την Αμερικάνικη Ογκολογική Εταιρεία σε μια προσπάθεια ανακούφισης των ασθενών αυτών που έχουν φύγει από την χώρα τους.

Σε ό,τι αφορά ειδικά στο Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο του πνεύμονα, εμείς ως ΕΟΠΕ προτείνουμε τρεις βασικούς άξονες: πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση, μέσω ενός οργανωμένου προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου και έγκαιρη αντιμετώπιση της νόσου, αρχικά με έναν ορίζοντα 5-ετίας. Συγκεκριμένα επιδιώκουμε, μείωση της χρήσης καπνού από τον πληθυσμό, μείωση των περιστατικών καρκίνου του πνεύμονα κατά 10%, μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα κατά 30%, αύξηση της επιβίωσης και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και των φροντιστών τους.

Στην Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας, στην ΕΟΠΕ, πιστεύουμε ότι τα πιο σημαντικά θέματα, όπως η αντιμετώπιση του καρκίνου, είναι παγκόσμιου ενδιαφέροντος, και η ογκολογική φροντίδα του μέλλοντος θα πρέπει να αποτινάξει τις ανισότητες του παρελθόντος και να καθορίσει ως κύριο και θεμέλιο στόχο της την ισότητα στην πρόσβαση όλων σε όλα, ανεξάρτητα από εθνικότητα, κοινωνική ή οικονομική θέση, χρώμα, θρησκεία ή κουλτούρα.