Όποιος ταξιδεύει από τη Μόσχα στο Καλίνινγκραντ με τρένο, θα πρέπει να επιδείξει το διαβατήριό του σε τρία εθνικά σύνορα: τα ρωσικά, τα λευκορωσικά και τα λιθουανικά. Η Λευκορωσία και η Λιθουανία βρίσκονται μεταξύ της ρωσικής ενδοχώρας και του θύλακα του Καλίνινγκραντ. Ωστόσο, ενώ η Λευκορωσία εξακολουθεί να επιτρέπει τη διέλευση όλων των ρωσικών τρένων, η Λιθουανία απαγόρευσε πρόσφατα τη διέλευση ρωσικών τρένων με εμπορεύματα που απαγορεύεται να εισάγονται στη Ρωσία.
Για τον υπουργό Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαμπριέλιους Λαντσμπέργκις, πρόκειται για μια λογική και κυρίως νόμιμη εφαρμογή των κυρώσεων της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας. Για τους Ρώσους πολιτικούς, ωστόσο, το βήμα της Λιθουανίας είναι ένας εχθρικός αποκλεισμός και παραβιάζει τους διεθνείς κανόνες όσον αφορά το εμπόριο αλλά και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τα τρένα είναι φορτωμένα με άνθρακα, μέταλλα, τσιμέντο, ξύλο και άλλα οικοδομικά υλικά, δηλαδή με εμπορεύματα, για τα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις από την ΕΕ.
Απειλές από τη Μόσχα
Χάρτης με τη Λιθουανία, τη Λευκορωσία και το Καλίνιγκραντ
Ο επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Νικολάι Πατρούσεφ, ο οποίος έσπευσε στον ρωσικό θύλακα από τη Μόσχα, δήλωσε σε αυστηρό τόνο ότι η Ρωσία θα αντιδράσει σε «τέτοιες εχθρικές ενέργειες». Ο Πατρούσεφ φέρεται να δήλωσε σε ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων ότι αυτά τα μέτρα θα έχουν «σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στον πληθυσμό της Λιθουανίας».
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ακόμα ότι η Ρωσία θα «υπερασπιστεί τα εθνικά της συμφέροντα» εάν η εμπορευματική κίνηση δεν αποκατασταθεί πλήρως εντός ολίγων ημερών. Και οι δύο πάντως δεν έγιναν περισσότερο σαφείς.
Η Λιθουανία δεν κατανοεί την κριτική της Ρωσίας για τη μερική απαγόρευση διέλευσης. Σε συνέντευξή του στην Deutsche Welle, ο Γκινταούρας Μπάρτκους, από το Πανεπιστήμιο του Βίλνιους τόνισε ότι κάθε χώρα της ΕΕ έχει υποχρέωση να κάνει ό,τι είναι δυνατό για να εφαρμόσει τις κυρώσεις της ΕΕ που έχουν ψηφιστεί. Δεν μπορεί να γίνεται λόγος για αποκλεισμό του Καλίνινγκραντ, διότι δεν εμποδίζεται η είσοδος όλων των εμπορευματικών τρένων, αλλά ούτε και των επιβατηγών, στην περιοχή.
Προσομοίωση επιθέσεων στο Καλίνιγκραντ
Ο πολιτικός επιστήμονας Λίνας Κογιάλα από το Κέντρο Ερευνών Ανατολικής Ευρώπης στη λιθουανική πρωτεύουσα κατηγορεί τη Μόσχα ότι εκμεταλλεύεται τη μερική απαγόρευση διέλευσης για δικούς της σκοπούς. «Η ρωσική πλευρά γνώριζε πολύ καλά ότι οι κυρώσεις θα περιόριζαν τη διέλευση και τώρα χρησιμοποιεί αυτόν τον παράγοντα ως όπλο στον πόλεμο της πληροφόρησης».
Η περιοχή του Καλίνινγκραντ είναι στρατηγικά πολύ σημαντική. Είναι το δυτικό φυλάκιο της Μόσχας, όπου σταθμεύουν οι ρωσικές δυνάμεις με κινητά συστήματα βαλλιστικών πυραύλων τύπου Ισκαντέρ. Μόλις στις αρχές Μαΐου αξιωματούχοι από τη Μόσχα είχαν δηλώσει ότι η Ρωσία είχε προχωρήσει σε προσομοίωση επιθέσων με πυραύλους εφοδιασμένους με πυρηνικές κεφαλές στις στρατιωτικές της βάσεις κοντά στο Καλίνινγκραντ.
Πριν από λίγες εβδομάδες, το ρωσικό κοινοβούλιο αμφισβήτησε ανοιχτά την ανεξαρτησία της Λιθουανίας, η οποία είχε αποφασιστεί το 1991. Μάλιστα σχετικό χέδιο νόμου «για την κατάργηση της απόφασης του Κρατικού Συμβουλίου της ΕΣΣΔ για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας της Λιθουανίας» κατατέθηκε στη Δούμα.
Γιούρι Ρεσέτο, Ρίγα
Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου
