Σε ρυθμούς εκλογικής προετοιμασίας κινείται πλέον η κυβέρνηση, έπειτα από την αναφορά του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι «πάντα μπορεί να συντρέχουν λόγοι για πρόωρες εκλογές», με την οποία την προηγούμενη εβδομάδα εγκαταλείφθηκε η τακτική των κατηγορηματικών διαψεύσεων των σεναρίων για την επίσπευση της προσφυγής στις κάλπες.
Κάθε απόφαση αντιμετωπίζεται πλέον ως προεκλογικό βήμα και εντάσσεται στη στρατηγική της κυβέρνησης εν όψει της διπλής αναμέτρησης, η οποία θεωρείται δεδομένο ότι θα διεξαχθεί πριν από το τέλος της τετραετίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλά στο Αναπτυξιακό Συνέδριο για το Νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 στην Καλαμάτα την περασμένη Πέμπτη. Στελέχη του περιβάλλοντος του Πρωθυπουργού θεωρούν ότι υπάρχουν περιθώρια για την καλλιέργεια προσδοκιών, λόγω – μεταξύ άλλων – της εκκίνησης πολλών έργων υποδομής ανά τη χώρα
Στο πλαίσιο αυτό, εντός των επόμενων ημερών αναμένονται οι ανακοινώσεις για την επιδότηση της αγοράς καυσίμων και των λογαριασμών του ρεύματος, ενώ ο Πρωθυπουργός πυκνώνει τις περιοδείες και τις ομιλίες του στην περιφέρεια, σε συνδυασμό με τις εξαγγελίες έργων υποδομής, επενδύσεων και μέτρων στήριξης των εισοδημάτων.
Η γεμάτη ατζέντα και οι πληγές
Παράλληλα, στο προσεχές διάστημα η ατζέντα του περιλαμβάνει την κρίσιμη συνάντηση με τον Μάριο Ντράγκι την ερχόμενη Τετάρτη, τις συνόδους κορυφής ΕΕ και ΝΑΤΟ και την ομιλία στο Eυρωκοινοβούλιο στις 5 Ιουλίου.
Η διαδικασία λήψης αποφάσεων ωστόσο επισκιάζεται και καθορίζεται από τις τέσσερις μεγάλες πληγές που έχει ανοίξει ο πόλεμος στην Ουκρανία: τις διαρκείς αυξήσεις στις τιμές του φυσικού αερίου, το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, τις ιλιγγιώδεις ανατιμήσεις στα καύσιμα και το αυξημένο κόστος του δανεισμού, συνεπεία της ανόδου των επιτοκίων.
Φωτιές, τουρισμός και ενεργειακό
Οσο παραμένει άγνωστη η ημερομηνία των εκλογών, στελέχη του περιβάλλοντος του Πρωθυπουργού σημειώνουν πάντως ότι δεν πρέπει να προεξοφλείται ακόμη η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Τονίζουν, την ίδια στιγμή, ότι οι αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη θα ληφθούν εφόσον κριθεί ότι συντρέχουν «2+1» προϋποθέσεις: Να μην υπάρξουν εκτεταμένες φυσικές καταστροφές κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, να επαληθευτούν οι υψηλές προσδοκίες για την πορεία του τουρισμού και να κυριαρχήσει η βάσιμη εκτίμηση ότι ο χειμώνας του 2022 θα είναι χειρότερος από τον περυσινό σε ό,τι αφορά το πρόβλημα της ακρίβειας και των τιμών της ενέργειας.
Παράλληλα όμως οι ίδιες πηγές θεωρούν ότι υπάρχουν περιθώρια για την καλλιέργεια προσδοκιών λόγω της εκκίνησης πολλών έργων υποδομής ανά τη χώρα, της εξόδου από την ενισχυμένη εποπτεία περί τα τέλη Αυγούστου και της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, η οποία εκτιμάται ότι είναι εφικτή στις αρχές του 2023.
Το «ταμιευτήριο» των 80 δισ. ευρώ
Ενδεικτική ως προς την καλλιέργεια προσδοκιών εν όψει της επόμενης τετραετίας ήταν μεταξύ άλλων η παρουσίαση από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, την προηγούμενη εβδομάδα στην Καλαμάτα. Οπως τονίστηκε, πρόκειται για ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης ύψους 26,2 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα λειτουργήσει συμπληρωματικά με τα 30 και πλέον δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης, με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και με την πρωτοβουλία «Connecting Europe». Οπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός, «μιλάμε για ένα συνολικό «ταμιευτήριο» το οποίο αγγίζει τα 80 δισ. ευρώ (…), μία πηγή αναπτυξιακών κεφαλαίων η οποία ουσιαστικά δεν έχει προηγούμενο στη μεταπολεμική Ελλάδα». Από αυτά, συνολικά 8 δισ. προορίζονται ειδικά για τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Η πιθανότητα του αιφνιδιασμού
Εν αναμονή των αποφάσεων του Πρωθυπουργού πάντως η εκλογική στρατηγική της κυβέρνησης βρίσκεται ήδη στο τραπέζι, όπως και η αναζήτηση μίας ημερομηνίας κατάλληλης για την προκήρυξη των εκλογών. Κατά τις εκτιμήσεις κυβερνητικών πηγών, η προσοχή θα πρέπει να είναι στραμμένη στις ημέρες μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Το διάστημα αυτό θα συμπίπτει με το επίσημο τέλος της ενισχυμένης εποπτείας και την ίδια στιγμή θεωρείται ότι θα ευνοεί την εκδήλωση ενός στοιχειώδους αιφνιδιασμού εκ μέρους του Πρωθυπουργού. Μία απόφαση σε αυτή την κατεύθυνση και με δεδομένο ότι η προεκλογική περίοδος διαρκεί κατ’ ελάχιστον τρεις εβδομάδες, μπορεί και να σημάνει τη διενέργεια εκλογών εντός του Σεπτεμβρίου, προκειμένου η δεύτερη αναμέτρηση να έχει ολοκληρωθεί τον Οκτώβριο. Υπό αυτό το πρίσμα, οι μυστικές μετρήσεις φτάνουν στο Μαξίμου καθημερινώς, αναλύονται και αποτελούν βασική παράμετρο στη διαδικασία της λήψης αποφάσεων. Σύμφωνα με άλλες πηγές, αν έως και τα εγκαίνια της ΔΕΘ δεν έχουν προκηρυχθεί εκλογές, το σενάριο της πρόωρης διενέργειάς τους θα απομακρυνθεί.
Προγραμματική αντιπαράθεση
Εν όψει αυτών, στελέχη του πρωθυπουργικού επιτελείου μιλούν πλέον ανοιχτά για τα βασικά στοιχεία της προεκλογικής στρατηγικής. Σημειώνουν ότι κυρίαρχη επιδίωξη του Πρωθυπουργού θα είναι η αντιπαράθεση στο προγραμματικό πεδίο και η αποφυγή της τοξικότητας εκ μέρους της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με την ανάδειξη της υπονομευτικής επιλογής του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίσει και να επιβάλει την απλή αναλογική. Το στοιχείο αυτό αναμένεται να αξιοποιηθεί από την κυβέρνηση στον δρόμο προς την πρώτη κάλπη, ενώ όπως σημειώνουν με νόημα οι ίδιες πηγές, το σύστημα της απλής αναλογικής είχε καταψηφιστεί και από το ΠαΣοΚ.
Δεδομένου ότι η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση προεξοφλείται, οι συνεργάτες του Πρωθυπουργού αναφέρουν ότι το δίλημμα σε αυτήν θα είναι σαφές και πιεστικό και θα αφορά την αυτοδυναμία. Υπό αυτό το πρίσμα δε, είναι αξιοσημείωτο ότι σπεύδουν να αποκλείσουν εκ προοιμίου και κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο συνεργασίας με την Ελληνική Λύση, λέγοντας ότι η ΝΔ δεν πρόκειται καν να μπει σε μία τέτοια συζήτηση, αν και εφόσον δεν επιτευχθεί ούτε και στη δεύτερη αναμέτρηση ποσοστό ικανό για την κατάκτηση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Υπηρεσιακή ή πολιτική κυβέρνηση;
Η εκλογική σεναριολογία ενισχύθηκε στο τέλος της εβδομάδας και από την απροσδόκητη, φαινομενική(;) αποκλιμάκωση της έντασης με την Τουρκία. Η συγκεκριμένη παράμετρος επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την απόφαση υπέρ ή κατά της διενέργειας πρόωρων εκλογών, κυρίως λόγω του διαστήματος μεταξύ πρώτης και δεύτερης κάλπης, όπου βάσει Συντάγματος θα πρέπει να οριστεί υπηρεσιακή κυβέρνηση. Είναι ωστόσο ενδιαφέρον ότι αρμόδιες πηγές αναφέρουν πως υπάρχει συνταγματική πρόνοια και δυνατότητα ώστε να οριστεί με διακομματική συμφωνία πολιτική κυβέρνηση, με πρωθυπουργό και υπουργούς κοινής αποδοχής. Κατά πληροφορίες, κάτι τέτοιο δεν αποκλείεται ως ενδεχόμενο, υπό τον φόβο μιας αναζωπύρωσης της έντασης με την Τουρκία όσο η χώρα θα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο. Σε περίπτωση πάντως κατά την οποία θα είναι αναπόφευκτος ο ορισμός υπηρεσιακής κυβέρνησης, Πρωθυπουργός θα είναι ο Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Ιωάννης Σαρμάς, ως ο αρχαιότερος ανώτατος δικαστικός.
Το Ειδικό Δικαστήριο
Στις εξελίξεις των τελευταίων ημερών, οι οποίες συνέβαλαν στη διακίνηση σεναρίων για πρόωρη προσφυγή σε εκλογές, περιλαμβάνονται και οι παραπομπές στο Ειδικό Δικαστήριο των πρώην υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Παππά (για την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών) και Δημήτρη Παπαγγελόπουλου (για τη σκευωρία Novartis). Η εκδίκαση των υποθέσεων αναμένεται να ξεκινήσει εντός του Σεπτεμβρίου και θα συμπέσει σε κάθε περίπτωση με την προεκλογική περίοδο, δυσχεραίνοντας ακόμη περισσότερο την αποφυγή του τοξικού κλίματος στην πολιτική αντιπαράθεση. Επισήμως η κυβέρνηση δεν σχολιάζει το συγκεκριμένο θέμα. Ομως στελέχη της επισημαίνουν τη βαρύτητα των υποθέσεων, σημειώνοντας αφενός ότι η παράβαση καθήκοντος για την οποία κατηγορείται ο Νίκος Παππάς είναι το πλέον ατιμωτικό αδίκημα για δημόσιο λειτουργό, αφετέρου ότι η υπόθεση Παπαγγελόπουλου μένει να φανεί αν θα βάλει στο «κάδρο» και άλλα πρόσωπα, ακόμη και τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.
Στο κυνήγι του σταυρού
Η απουσία εκτεταμένων φυσικών καταστροφών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και η επαλήθευση των υψηλών προσδοκιών για την πορεία του τουρισμού θα είναι δύο παράγοντες που θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Πρωθυπουργού για πρόωρες εκλογές
Οσο και αν η ημερομηνία των εκλογών παραμένει άγνωστη, η ετοιμότητα του μηχανισμού της κυβέρνησης και της ΝΔ αυξάνεται, όπως φαίνεται από τις αλλεπάλληλες ανακοινώσεις και από την κινητικότητα παλαιών και νέων υποψηφίων. Ιδιαιτέρως δραστήριος είναι ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στη Δυτική Αττική, ενώ στη μάχη του σταυρού έχουν μπει οι μέχρι σήμερα εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί Σοφία Ζαχαράκη και Στέλιος Πέτσας στην Ανατολική Αττική, η Δόμνα Μιχαηλίδου στην Α’ Πειραιά και ο Τάκης Θεοδωρικάκος στον Νότιο Τομέα.
Κατά πληροφορίες, για την Α΄ Θεσσαλονίκης ετοιμάζεται η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη, ενώ συζητήσεις γίνονται με τη Βούλα Πατουλίδου και τον Αγγελο Χαριστέα. Οι σημερινοί υπουργοί Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και Ακης Σκέρτσος αναμένεται να μην είναι υποψήφιοι για βουλευτική έδρα, ενώ το μεγάλο ερωτηματικό που μένει να απαντηθεί, αναλόγως και της ημερομηνίας των εκλογών, είναι η σύνθεση του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Κατά πληροφορίες συζητείται το ενδεχόμενο να είναι και πάλι σε αυτό ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις εκλόγιμες θέσεις είναι ανοιχτές.
Μία από τις μεγάλες εκκρεμότητες είναι πάντως η υποψηφιότητα του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη. Η φημολογία που τον έφερε στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας δεν επαληθεύεται προς το παρόν και πιθανό θεωρείται να είναι υποψήφιος σε κάποια από τις περιφέρειες της Αθήνας (πιθανώς στην Α’). Εφόσον αυτό επιβεβαιωθεί και δεδομένης της δημοφιλίας του, εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αναστάτωση μεταξύ των υποψηφίων στελεχών τα οποία προέρχονται από τη «μήτρα» της ΝΔ.
