«Αν θέλετε να θαυμάσετε την ομορφιά, γιατί να μην πάτε στο νησί που γεννήθηκε. Στην Κύπρο. Ταξιδέψτε για κει με την CYPRUS AIRWAYS. […] Σας προσφέρει άνεσι και ταχύτατο ταξίδι με τα περίφημα αεροσκάφη Comet 4B που τα οδηγούν έμπειροι πιλότοι. Σας προσφέρει εξυπηρέτηση τέλεια γιατί σας ξέρει».
Η διαφήμιση «Η CYPRUS AIRWAYS σας μεταφέρει στο νησί της Αφροδίτης» δημοσιεύθηκε στο «Βήμα» της 5ης Μαΐου 1967, άλλη μία από πολλές που ήδη επί μία δεκαετία κατέκλυζαν τα φύλλα των εφημερίδων εξυμνώντας τα αεροπορικά ταξίδια και τα πρώτα επιβατηγά τζετ. Λίγους μήνες αργότερα, όμως, στις 12 Οκτωβρίου 1967, ένα από τα «περίφημα» τετρακινητήρια Comet με 59 επιβάτες και πλήρωμα 7 ατόμων θα κατέπεφτε στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου και Ντεμιρέ κατά τη διάρκεια της πτήσης του από την Αθήνα στη Λευκωσία.
Ανδρέας Χατζηκυριάκος – Πτήση CY284
Εκδόσεις Καστανιώτη, 2022, σελ. 360, τιμή 16 ευρώ
Το τραγικό αυτό δυστύχημα αποτελεί τον πυρήνα του Πτήση CY284 (εκδ. Καστανιώτη), πρώτου μυθιστορήματος του Ανδρέα Χατζηκυριάκου, δημοσιογράφου και συμβούλου επικοινωνίας. Ακολουθεί μια πρακτική που απαντάται συχνά στη δυτική λογοτεχνία, μόλις πρόσφατα όμως αρχίζει να διαδίδεται ως συγγραφικός τρόπος στην Ελλάδα: αυτή κατά την οποία ο λογοτέχνης αντλεί το υλικό του από ένα πραγματικό γεγονός της καθημερινής επικαιρότητας του παρελθόντος για να υφάνει γύρω του μια συναρπαστική μυθοπλασία.
Τα αίτια της πτώσης του αεροσκάφους είναι εξαρχής αμφιλεγόμενα. Πρόκειται για συντριβή ή ανατίναξη; «Αβάσιμαι όλαι οι εκδοχαί διά την πτώσιν του Κόμετ» γράφει το «Βήμα» στις 17 Οκτωβρίου, με υπέρτιτλο «ουδέν στοιχείον περί σαμποτάζ τονίζει η Υ.Π.Α.». Καθώς το αεροπλάνο ανήκει στη βρετανική BEA η οποία συνεργάζεται με τις κυπριακές αερογραμμές, οι Βρετανοί σπεύδουν να θέσουν υπό τον απόλυτο έλεγχό τους την έρευνα, έστω κι αν αυτή λαμβάνει χώρα στην ελληνική επικράτεια. Η χούντα δεν φέρνει αντιρρήσεις. Τα De Havilland Comet έχουν ένα παρελθόν βεβαρημένο από ατυχήματα που τα είχαν καθηλώσει στο έδαφος στις αρχές της καριέρας τους, το 1953. Ενα ακόμη ίσως να σημάνει την καθήλωσή του και το τέλος της κατασκευάστριας εταιρείας. Μήπως γι’ αυτό, προτού καν περισυλλεγούν οι σοροί και τα συντρίμμια από τη θάλασσα, οι Βρετανοί διαδίδουν ότι πρόκειται για ανατίναξη και όχι για μηχανική βλάβη; Η φήμη που διοχετεύουν είναι εκρηκτική: κάποιοι έβαλαν βόμβα με στόχο τον στρατηγό Γεώργιο Γρίβα-Διγενή, το αντίπαλον δέος του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Αν και ο Διγενής δεν επέβαινε στο αεροσκάφος, η θεωρία διαδίδεται ευρύτατα.
Πενήντα χρόνια αργότερα, από ένα καπρίτσιο της τύχης, ο δημοσιογράφος Στρατής Λεονταρίτης αρχίζει να ερευνά την υπόθεση. Τον σκανδαλίζει ότι οι Βρετανοί συγκάλυψαν την έντονη αμφισβήτηση της θεωρίας περί βόμβας από το σωματείο των βρετανών επαγγελματιών πιλότων, κυρίως όμως τον συγκλονίζει ότι κρατούν ακόμη απόρρητη την αστυνομική έρευνα για το πώς και ποιος έβαλε τη βόμβα στο αεροπλάνο. Ο Λεονταρίτης ανασύρει το ημερολόγιο ενός ανθρώπου που ανήκε στο στενό περιβάλλον της βασιλικής οικογενείας της Ελλάδας, του επίσης δημοσιογράφου Ιάσονα Σπανίδη, και στις σελίδες του ανακαλύπτει ένα ακόμη πιο επικίνδυνο μυστικό: η βασίλισσα Φρειδερίκη είχε δώσει εντολή για μια άκρως απόρρητη αποστολή αμέσως μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967. Ο αναγνώστης του μυθιστορήματος του Ανδρέα Χατζηκυριάκου διαπιστώνει ότι εισχωρεί σιγά-σιγά στο άδυτο μιας πολιτικής ίντριγκας γύρω από τη σχέση Φρειδερίκης και Μακαρίου και τη «συγκατοίκηση» των Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου. Ο συγγραφέας αποτυπώνει με απόλυτο ρεαλισμό τις πολιτικές πρακτικές του παρασκηνίου και τη διαχρονικά προβληματική σχέση Αθηνών – Λευκωσίας, δημιουργώντας τελικά ένα ταχύρρυθμο θρίλερ που διαβάζεται απνευστί.
