Γαλλικές εκλογές: Το απόλυτο «θρίλερ»

Δύο δάχτυλα που σχηματίζουν το γράμμα V, το σήμα της νίκης, και ένας τίτλος που αναφέρει «NUPES: Δύο δάχτυλα για να πιστέψουμε στη νίκη». Αυτό ήταν το πρωτοσέλιδο της αριστερής εφημερίδας «Liberation» της περασμένης Τρίτης 7 Ιουνίου, εν όψει του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία σήμερα Κυριακή. Οπου NUPES είναι το ακρωνύμιο για τη Νέα Λαϊκή Οικολογική Σοσιαλιστική Eνωση, τη συμμαχία των αριστερών κομμάτων, την οποία έχουν σχηματίσει το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα Ανυπότακτη Γαλλία, του Ζαν-Λικ Μελανσόν, ένα τμήμα των Γάλλων Σοσιαλιστών (PS), το γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα (PCF) και οι Οικολόγοι-Πράσινοι (EELV). Η NUPES αναδύθηκε ως η μόνη σοβαρή αντιπολιτευτική δύναμη απέναντι στον Εμανουέλ Μακρόν ενώ ο ίδιος ο Μελανσόν αυτοανακηρύχθηκε ήδη πρωθυπουργός στο προεκλογικό σποτ του νέου πολιτικού συνασπισμού. Επιπλέον, μετά από διεκδίκησή της, η NUPES πέτυχε, με απόφαση του Conseil d’ Etat, του ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου της Γαλλίας (7/6/2022), oι ψήφοι της και στους δύο γύρους των εκλογών (αύριο και την ερχόμενη Κυριακή 19 Ιουνίου) να προσμετρηθούν ως ψήφοι ενιαίου συνασπισμού και όχι ξεχωριστών κομμάτων.

Αναμένοντας την καταιγίδα

Ενδεικτική της δυναμικής που έχει λάβει η NUPES το τελευταίο διάστημα είναι ότι και ο «Monde» σημείωνε ότι η αριστερή συμμαχία προκαλεί ανησυχία στο κυβερνητικό στρατόπεδο και ότι η άτονη προεκλογική εκστρατεία προοιωνίζεται την πολιτική καταιγίδα που θα ακολουθήσει. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του «Monde» και του ινστιτούτου Ipsos (6/6/2022) η πρόθεση ψήφου υπέρ των υποψηφίων της NUPES ανέρχεται σε 27,5% έναντι 28% του συνασπισμού «Μαζί» του Μακρόν και των συμμάχων του (το κεντρώο κόμμα Modem του Φρανσουά Μπαϊρού και οι Ορίζοντες, το νεοπαγές κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Εντουάρ Φιλίπ). Δημοσκόπηση του ινστιτούτου Ifop για λογαριασμό του τηλεοπτικού καναλιού LCΙ (7/6/2022) έδινε στο «Μαζί» 250-290 έδρες, ενώ μόλις την περασμένη εβδομάδα δημοσκόπηση του ιδίου ινστιτούτου έδινε σε αυτόν το σχηματισμό 275-310 έδρες. Για την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση απαιτούνται 289 έδρες επί συνόλου 577.

Παρότι τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των εκλογών για τους Γάλλους του εξωτερικού, ο οποίος διεξήχθη την περασμένη Κυριακή, ανέδειξαν πρώτη δύναμη τον σχηματισμό του Μακρόν, σε εννέα από τις 11 διοικητικές περιφέρειες – παρά τον ηχηρό αποκλεισμό του Μανουέλ Βαλς, πρώην πρωθυπουργού του Ολάντ, ο οποίος δεν κατάφερε να περάσει στον δεύτερο γύρο -, το γεγονός δεν καθησυχάζει την κυβερνητική πλειοψηφία. Οπως σημειώνει ο Αλεξάντρ Λεμαριέ στο σχετικό ρεπορτάζ στον «Monde», ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών αναμένεται να εξελιχθεί σε μονομαχία μεταξύ των υποψηφίων του «Μαζί» και των υποψηφίων της NUPES.

Μεγάλες αλλαγές σε ενάμιση μήνα

Την επομένη των προεδρικών εκλογών της 24ης Απριλίου τις οποίες κέρδισε με 58,5% ο Εμανουέλ Μακρόν, οι σύμβουλοι του προέδρου θεωρούσαν ότι οι βουλευτικές του Ιουνίου θα αποτελούσαν μια τυπική επιβεβαίωση της επικράτησής του. Στο καλύτερο σενάριο, το «ονειρεμένο», όπως το χαρακτήριζαν, ο Μακρόν θα κέρδιζε την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Στο χειρότερο σενάριο ο Μακρόν θα την επιτύγχανε χάρη στις έδρες των άλλων κεντρώων κομμάτων, του Μπαϊρού και του Φιλίπ.

Σύμφωνα με την κοινή – και κοινότοπη – διαπίστωση ότι ο χρόνος μετράει πάντα διαφορετικά στην πολιτική, ενάμισης μήνας ήταν αρκετός για να αλλάξουν τα δεδομένα. Οι επικεφαλής της εκστρατείας του Μακρόν εξετάζουν τώρα ακόμη και το σενάριο της ήττας, αδιανόητο μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες. Σε αυτή την περίπτωση, ο Μακρόν θα αναγκαστεί να «συγκατοικήσει» με την αριστερή συμμαχία και με πρωθυπουργό τον Μελανσόν, τον οποίο ορισμένοι υπουργοί της κυβέρνησης παρουσιάζουν ως απειλή.

Η πανδημία και η Ουκρανία

Στη συμμαχία των αριστερών κομμάτων γνωρίζουν καλά ότι ο Μελανσόν αποτελεί τη μοναδική αντιπολιτευτική απειλή για τον Μακρόν. «Η δυναμική της NUPES δημιουργεί κλίμα πόλωσης, είναι «ή εμείς ή αυτοί»» είπε στον «Monde» η Ορόρ Μπερζέ, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του Μακρόν και εκ νέου υποψήφια βουλευτής. Την αβεβαιότητα ως προς την επικράτηση του Μακρόν εντείνει και το γενικότερο πολιτικό κλίμα στο οποίο αποτυπώνεται η κούραση των Γάλλων έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, η διάχυτη ανησυχία εξαιτίας του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και βεβαίως ο πληθωρισμός, ο οποίος, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία (Insee – αρμόδια υπηρεσία του γαλλικού υπουργείου Οικονομίας) ανήλθε στο 5,8% τον Μάιο – το υψηλότερο ποσοστό από το 1985. Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης του πληθωρισμού εγγράφεται και η εξαγγελία της νέας πρωθυπουργού Ελιζαμπέτ Μπορν, πέντε μέρες πριν από τον πρώτο γύρο των εκλογών, δέσμης στοχευμένων μέτρων ώστε όλοι οι Γάλλοι να έχουν πρόσβαση σε διατροφικά αγαθά ποιότητος.

Ποντάροντας στην ηλικία των ψηφοφόρων και στον κεντρώο χαρακτήρα του κόμματος

Μέχρι την παραμονή των εκλογών το κυβερνητικό στρατόπεδο εξακολουθούσε να προτάσσει τα πλεονεκτήματά του, αναλύοντας και το κοινωνιολογικό προφίλ των ψηφοφόρων. Σύμφωνα με αυτό, οι ψηφοφόροι του Μακρόν είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους ψηφοφόρους της NUPES και δεν ζουν μόνο στα αστικά κέντρα, στα οποία διαβιούν κατά κύριο λόγο οι ψηφοφόροι της αριστερής συμμαχίας. Εχουν συνεπώς λιγότερες πιθανότητες να απόσχουν από τις εκλογές (η αποχή είναι το άλλο μεγάλο ερωτηματικό αυτών των εκλογών, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις μόνο ένας στους δύο Γάλλους αναμένεται να προσέλθει στις κάλπες). Σύμβουλοι του γάλλου προέδρου δήλωναν στον «Monde» ότι θεωρούν ότι ο κεντρώος χαρακτήρας του κόμματος θα ευνοήσει τον Μακρόν καθώς σε περίπτωση μονομαχίας Μακρόν – Αριστεράς, οι δεξιοί ψηφοφόροι θα ψηφίσουν Μακρόν, όπως και σε περίπτωση μονομαχίας Μακρόν – Ακροδεξιάς (βλέπε Μαρίν Λεπέν) οι αριστεροί ψηφοφόροι θα ρίξουν την ψήφο τους στον Μακρόν. Το ενδεχόμενο ωστόσο μιας τέτοιας μονομαχίας δεν φαίνεται πιθανό, οι δημοσκοπήσεις δίνουν την Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν τρίτο κόμμα στην Εθνοσυνέλευση.

Η προεκλογική σύγκρουση των… φαντασμάτων του Τσάβες και της Θάτσερ

Σε συνέντευξη στον «Figaro» (1/6/2022), ο Μπρινό Λε Μερ, υπουργός Οικονομίας, χαρακτήρισε τον Μελανσόν «Τσάβες (σ.σ.: ο εκλιπών αριστερός πρόεδρος της Βενεζουέλας) της Γαλατίας». Kατά τον Λε Μερ, ο Μελανσόν αποτελεί πραγματικό κίνδυνο για τη χώρα διότι θα επιδιώξει «την υποταγή της Γαλλίας σε διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, στο αυταρχικό καθεστώς του Βλαντίμρ Πούτιν, στον κοινοτισμό και στο πολιτικό Ισλάμ». «Καλύτερα ένας Τσάβες της Γαλατίας, παρά ένας Θάτσερ της Νορμανδίας» απάντησε ο Μανουέλ Μπομπάρ, υποψήφιος βουλευτής της Ανυπότακτης Γαλλίας.