Κάθε χρόνο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τιμά την 31η Μαΐου ως την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος με στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό ως προς τις βλαβερές και επικίνδυνες συνέπειες της καπνιστικής έξης στον ανθρώπινο οργανισμό, αφού η εξάρτηση από τη νικοτίνη κατατάσσεται πλέον στις χρόνιες ασθένειες, και για τον λόγο αυτόν ο ΠΟΥ παροτρύνει όλους τους επαγγελματίες υγείας να ενσωματώσουν τη διακοπή του καπνίσματος στην καθημερινή τους πρακτική. Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου 8 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που σχετίζονται με αυτό, ενώ έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με πληθώρα νεοπλασιών με κύριο… εκπρόσωπο τον καρκίνο του πνεύμονα και σχετίζεται αιτιολογικά με τη συνηθέστερη χρόνια νόσο του αναπνευστικού συστήματος, τη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Το φετινό μήνυμα του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας είναι «Καπνός: Μια απειλή για το περιβάλλον μας», όπου για πρώτη φορά αποτυπώνεται τόσο έντονα η αδήριτη ανάγκη αφύπνισης της οικολογικής συνείδησης των πολιτών. Οι αριθμοί που αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χρήση καπνού είναι άκρως αποκαλυπτικοί. Περισσότερα από 600.000.000 κομμένα δέντρα, 22.000.000.000 καταναλωθείσες λίβρες νερού για την παραγωγή και την κατασκευή των υλικών των τσιγάρων και 84.000.000 εκπεμπόμενων τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αύξησαν σημαντικά τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία του πλανήτη.
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, κάθε χρόνο περισσότερα από 8 εκατομμύρια άτομα χάνουν τη ζωή τους από το κάπνισμα, καθώς και από τις ασθένειες που σχετίζονται με αυτό, ανεβάζοντας τους αριθμούς ακόμα περισσότερο.
Η επώδυνη συγκυρία του κορωνοϊού ανέδειξε περισσότερο από ποτέ την ανάγκη θωράκισης της υγείας των πνευμόνων. Ο εθισμός στη νικοτίνη από νεαρή ηλικία και πριν από την εγκατάσταση της πλήρους συνειδητοποίησης και απόκτησης των απαραίτητων γνώσεων σχετικά με τις επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία την καθιστά δύσκολη και επίπονη διαδικασία διακοπής στην ενήλικη ζωή.
Επί του παρόντος, πάνω από το 70% των ενεργών καπνιστών παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες διακοπής του καπνίσματος και μόνο το μικρό ποσοστό του 5% στην Ευρώπη κάνει χρήση των υπηρεσιών παροχής υγείας οι οποίες σχετίζονται με τη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος. Δυστυχώς, αυτό το χάσμα επιδεινώθηκε περαιτέρω την περίοδο της πανδημίας, καθώς οι επαγγελματίες υγείας, αλλά κυρίως οι πνευμονολόγοι, αφοσιώθηκαν σχεδόν αποκλειστικά στη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με COVID-19.
Με τη βελτίωση των επιδημιολογικών δεικτών της πανδημίας οι καπνιστές μπορούν να απευθυνθούν στους πνευμονολόγους και στα κατά τόπους Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος τα οποία λειτουργούν σε όλη τη χώρα και να ελέγχουν τις πιθανές βλάβες που τους έχει προκαλέσει η καπνιστική έξη στην αναπνευστική τους λειτουργία, ενώ παράλληλα θα λάβουν εξατομικευμένες συμβουλές προγραμμάτων διακοπής καπνίσματος και πιθανά θεραπευτική αγωγή εφόσον κριθεί απαραίτητο.
*Η κυρία Μάτα Τσικρικά είναι πνευμονολόγος-φυματιολόγος, ιατρός Δημόσιας Υγείας, πρόεδρος ΔΣ της Ενωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος.
