Αυτοαποκαλούνται «φύλακες της φλόγας» του Ιράν και χαρακτηρίζονται κράτος εν κράτει της Ισλαμικής Δημοκρατίας, καθώς διαμορφώνουν και συμμετέχουν ενεργά στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της χώρας. Οι Φρουροί της Επανάστασης (IRGC), που ανέλαβαν την ευθύνη της κατάληψης των δύο ελληνικών δεξαμενοπλοίων στον Περσικό Κόλπο την περασμένη εβδομάδα, είναι ο ισχυρότερος θεσμός του θεοκρατικού καθεστώτος και αναφέρονται απευθείας στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη, Αλί Χοσεϊνί Χαμενεΐ.
Η λεγόμενη και Επαναστατική Φρουρά ιδρύθηκε, όπως αποκαλύπτει το όνομά της, αμέσως μετά την ιρανική Επανάσταση του 1979 που έφερε στην εξουσία τον Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί. Ξεκίνησε ως στρατιωτική δύναμη, στην οποία ανατέθηκε να προστατεύει τον Χομεϊνί που δεν εμπιστευόταν τους αξιωματούχους του στρατού, καθώς πολλοί διατηρούσαν δεσμούς με τον έκπτωτο σάχη Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί, αλλά και να διασφαλίσει την Επανάσταση, ώστε οι ΗΠΑ να μη ρίξουν μέσω πραξικοπήματος το νέο καθεστώς.
Διαβάστε ακόμα: Το παρασκήνιο της ιρανικής πειρατείας στα ελληνικά πλοία
Στον πόλεμο με το Ιράκ
Η οργάνωση έγινε ευρύτερα γνωστή μετά τον οκταετή πόλεμο Ιράν – Ιράκ (1980-1988) που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερο από ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Δεδομένου ότι αποτελούνταν από εθελοντές, διέθετε υψηλό κίνητρο και ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική στην απώθηση των δυνάμεων του Σαντάμ Χουσεΐν. Στο εσωτερικό ωστόσο, επέκτεινε την επιρροή της όταν κατέστειλε τις φοιτητικές διαμαρτυρίες τον Ιούλιο του 1999 (τις πιο βίαιες από την Επανάσταση) και έκτοτε καταπνίγει άγρια κάθε φωνή διαμαρτυρίας με τη βοήθεια της εθελοντικής παραστρατιωτικής οργάνωσης Μπασίζ (Basij) που τελεί υπό τις εντολές της.
Οι Φρουροί της Επανάστασης αποτελούν έναν από τους τρεις βασικούς βραχίονες των σωμάτων ασφαλείας του Ιράν, μαζί με τον Στρατό και την Αστυνομία. Ως αυτόνομο σώμα αριθμούν περί τους 125.000 άνδρες, διαθέτουν δικό τους Ναυτικό, Αεροπορία και Υπηρεσία Πληροφοριών.
Η διαφορά από τον Στρατό
Η διαφορά τους από τον Στρατό έγκειται στο γεγονός ότι ενώ ο τελευταίος υπερασπίζεται το ιρανικό έδαφος και τα σύνορα, οι Φρουροί προστατεύουν από εσωτερικές εξεγέρσεις και απειλές ιδεολογικών αντιπάλων μέσα και έξω από το Ιράν.
Γι’ αυτό, ενώ αρχικός τους σκοπός ήταν η εξάλειψη των αντι-επαναστατικών στοιχείων μέσα στη χώρα, γρήγορα κατάφεραν να επεκταθούν πέρα από τα σύνορα του Ιράν προκειμένου να στηρίξουν ισλαμιστικά αντιδυτικά κινήματα, τρομοκρατικές οργανώσεις και παραστρατιωτικές ομάδες, από τη Χαμάς στα παλαιστινιακά εδάφη και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, μέχρι σιιτικές πολιτοφυλακές σε Συρία, Ιράκ και Υεμένη.
Ρεπορτάζ του περιοδικού «TIME» αποκαλύπτει ότι οι πληρεξούσιες παραστρατιωτικές ομάδες των Φρουρών της Επανάστασης στη Μέση Ανατολή, οι οποίες έχουν εκπαιδευτεί και εξοπλιστεί από το ιρανικό καθεστώς, αποτελούν τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες πολιτοφυλακές και συνιστούν τη μεγαλύτερη απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα.
Οι βαλλιστικοί πύραυλοι
Μεταξύ άλλων, οι Φρουροί της Επανάστασης ελέγχουν τις ναυτικές επιχειρήσεις στα Στενά του Ορμούζ, από όπου καθημερινά διέρχεται το 20% των παγκόσμιων αναγκών πετρελαίου. Επίσης, είναι υπεύθυνοι για τους βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν, που η Τεχεράνη θεωρεί ως τη μεγάλη αποτρεπτική της δύναμη επειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά του ορκισμένου της εχθρού, του Ισραήλ, ή κατά των αντιπάλων αραβικών κρατών, κυρίως του Κόλπου, σε περίπτωση που το Ιράν δεχθεί επίθεση.
Υπό την προεδρία του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ (2005-2013), που ήταν πρώην μέλος των Φρουρών, η πολιτική εκπροσώπηση και η οικονομική ισχύς τους αυξήθηκε κατακόρυφα. Πρώην αξιωματικοί κατέλαβαν ανώτερες κυβερνητικές θέσεις, ενώ οι Φρουροί έλαβαν πλήθος συμβάσεων για την ανάληψη μεγάλων κατασκευαστικών έργων. Μέχρι και σήμερα ελέγχουν στρατηγικούς τομείς, όπως τηλεπικοινωνίες και Μέσα Ενημέρωσης, ενώ δραστηριοποιούνται και στα πανεπιστήμια της χώρας.
Μεγάλο πλήγμα από τις κυρώσεις για τα πυρηνικά
Μεγάλο πλήγμα για τους Φρουρούς της Επανάστασης ήταν οι κυρώσεις που επέβαλε η Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στις αρχές της δεκαετίας του 2010, και πάλι όμως διατήρησαν την ισχύ τους επωφελούμενοι από δραστηριότητες λαθρεμπορίου. Καθώς όμως η οικονομία κατέρρεε, αναγκάστηκαν να υποστηρίξουν τη διεθνή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν (JCPOA).
Η διεθνής δράση και ο θάνατος Σουλεϊμανί
Βραχίονας των Φρουρών της Επανάστασης στο εξωτερικό είναι η διαβόητη δύναμη Κουντς (Quds) που στα φαρσί σημαίνει Δύναμη της Ιερουσαλήμ, μιας και ευσεβής της πόθος είναι να δει τα λάβαρά της να κυματίζουν στην ιερή πόλη του Ισραήλ. Η Κουντς αριθμεί περί τα 2.000 με 5.000 μέλη και εκτελεί όλες τις δραστηριότητες των Φρουρών στο εξωτερικό, από μυστικές επιχειρήσεις και δολοφονίες μέχρι ασύμμετρο πόλεμο, στον οποίο είναι ειδικά εκπαιδευμένη.
Οπως αναφέρει ρεπορτάζ της «Wall Street Journal», μετά την εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ το 2003, η Κουντς προμήθευσε τους Ιρακινούς με έναν νέο τύπο διατρητικού εκρηκτικού μηχανισμού, γνωστού με την ονομασία EFP, δηλαδή μια αυτοσχέδια βόμβα που σκότωσε και τραυμάτισε εκατοντάδες Αμερικανούς.
Το 2019 η Ουάσιγκτον ανακήρυξε τους Φρουρούς της Επανάστασης ως τρομοκρατική οργάνωση. Ηταν η πρώτη φορά που κυβέρνηση των ΗΠΑ όρισε ένα τμήμα του στρατού ξένης χώρας ως τέτοιου είδους απειλή. Τον Ιανουάριο του 2020, στη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής των αμερικανικών δυνάμεων που πραγματοποιήθηκε με εντολή του προέδρου Τραμπ στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, σκοτώθηκε ο διοικητής της Κουντς, Κασέμ Σουλεϊμανί.
Για τους Αμερικανούς η επίθεση ήταν άκρως συμβολική. Ο 62χρονος άνδρας αποτελούσε τη δεύτερη πιο ισχυρή προσωπικότητα στην ηγεσία του Ιράν μετά τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ. Για τους Ιρανούς ήταν ένα τεράστιο πλήγμα. Ο Σουλεϊμανί λατρευόταν σαν ήρωας. Καθώς ο σημερινός διάδοχός του, Ισμαήλ Γκάνι, δεν διαθέτει ούτε το χάρισμα ούτε την επιρροή που ασκούσε στους Σιίτες της ευρύτερης περιοχής ο Σουλεϊμανί, αναλυτές αναφέρουν ότι η Κουντς δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.
