– Το περιβάλλον θύμα πολέμου – Πώς οι ένοπλες συγκρούσεις στην καρδιά της Ευρώπης έφεραν τα πάνω κάτω στους περιβαλλοντικούς στόχους και στο ενεργειακό μείγμα των οικονομιών του πλανήτη.
Τον περασμένο Νοέμβριο στη Γλασκώβη, στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, οι 197 συμμετέχουσες χώρες ήρθαν με συγκεκριμένες προτάσεις στο τραπέζι. Δεκάδες εξ αυτών ανέλαβαν νέες δεσμεύσεις για το κλίμα, οι οποίες ήταν πιο ξεκάθαρες από την προϋπάρχουσα Συμφωνία του Παρισιού και συμφώνησαν για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών έως το 2030, για τη μείωση των εκπομπών αερίων κ.ά. Ηταν πλέον σαφές ότι γύριζαν επιτέλους την πλάτη στον άνθρακα. Μόλις τέσσερις μήνες αργότερα, όμως, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα εξαπέλυε έναν αδυσώπητο πόλεμο, ο οποίος θα άλλαζε άρδην τα δεδομένα.
Η Μαριλένα Γεραντώνη γράφει για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία πέρα από την ανείπωτη ανθρωπιστική και οικολογική καταστροφή σε τοπικό επίπεδο έχει επιφέρει και ένα ντόμινο σοβαρών και πολυεπίπεδων επιπτώσεων στις οικονομίες και στον ενεργειακό προγραμματισμό των περισσότερων χωρών του πλανήτη, εκτροχιάζοντας τους οικουμενικούς πράσινους στόχους για τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, παρακολουθεί τις εξελίξεις στα πεδία λήψης αποφάσεων, καταγράφει τις απόψεις των ειδικών και αναλύει το μεγάλο στοίχημα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) για ένα βιώσιμο μέλλον.
– Χρήστος Ζερεφός «Οταν το ακραίο γίνει σύνηθες, δεν θα υπάρχει δυνατότητα επιστροφής» – Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Γ. της Ακαδημίας Αθηνών και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική Αλλαγή, μιλάει στο ΒΗΜΑgazino για τις περιβαλλοντικές προκλήσεις.
Πολύ προτού η κλιματική κρίση αποτελέσει πρωτοσέλιδο, ο καθηγητής Χρήστος Ζερεφός έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου μέσα από τις πρωτοπόρες μελέτες του τη δεκαετία του ’70, σχετικά με τη μακροπρόθεσμη και βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα του στρώματος του όζοντος, όντας ο πρώτος επιστήμονας που μαζί με άλλους απέδειξε και με παγκόσμιες μετρήσεις την ακριβή αντίστροφη σχέση μεταξύ της βλαπτικής υπεριώδους ακτινοβολίας και της αραίωσης του όζοντος. Γεννημένος στο Κάιρο, ένας Ελληνας πολίτης του κόσμου, διέπρεψε στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη και έγινε μέλος της Νορβηγικής Ακαδημίας, δέκα χρόνια προτού η Ελλάδα τον ανακηρύξει μέλος της.
H Ερη Βαρδάκη συνομιλεί μαζί του για την κλιματική κρίση, για την πρόκληση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και για τις νέες γεωπολιτικές ισορροπίες που δημιουργούνται: «Ο πλανήτης διαθέτει επαρκείς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τόσο πολλές που έχει εκμεταλλευθεί ένα πολύ μικρό ποσοστό τους προς το παρόν. Σε εκθέσεις διεθνών οίκων προκύπτει ότι είναι τελικά εφικτή η απεξαρτητοποίηση από τα ορυκτά καύσιμα. Αυτό που είναι δύσκολο και αμφίβολο ως προς το αν μπορούμε να το πετύχουμε είναι το να μην αυξηθεί η θερμοκρασία μετά το 2050 πάνω από 2°C σε παγκόσμια κλίμακα».
– Δορυφόροι πάνω από τον Αμαζόνιο – Ο Ιλον Μασκ συνάπτει ειδική συμφωνία με τον πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου για την προστασία του τροπικού δάσους.
Καθώς ο «πόλεμος των… Αστρων» ανάμεσα στους δύο πλουσιότερους ανθρώπους πάνω στη Γη, Ιλον Μασκ και Τζεφ Μπέζος, για το ποιος και με ποιον τρόπο θα διαθέτει τους περισσότερους δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη, ο ισχυρός άνδρας της Tesla και της SpaceX, συνάπτει συμφωνία με τον αμφιλεγόμενο Ζαΐχ Μπολσονάρου, με πρόσχημα την προστασία του Αμαζονίου και την παροχή πρόσβασης στο Διαδίκτυο σε ανθρώπους που κατοικούν στα γύρω χωριά, ενώ στην ουσία το διακύβευμα είναι πιθανότατα το πλούσιο υπέδαφος της εν λόγω περιοχής. Η συμφωνία έρχεται με όχι και τόσο αγνές προθέσεις και της άλλη πλευράς, καθώς ο πρόεδρος της Βραζιλίας, με τη στήριξή που παρέχει στους καταπατητές γης, είναι ηθικά υπεύθυνος για την τεράστια αύξηση της αποψίλωσης του Αμαζονίου, της μεγαλύτερης εδώ και περίπου 10 χρόνια.
H Ντιάνα Καρτσαγκούλη παρουσιάζει όλες τις πτυχές γύρω από τη διεθνώς προβεβλημένη συμφωνία και το κλίμα που επικρατεί γύρω από αυτή λίγο πριν από τις επικείμενες εκλογές της Βραζιλίας τον Οκτώβριο, όπου ο Ζαΐχ Μπολσονάρου θα επιδιώξει την επανεκλογή του.
– Στον λαβύρινθο των πυρηνικών αποβλήτων – Σχεδόν επτά δεκαετίες χρήσης της εμπορικής ατομικής ενέργειας έχουν συσσωρεύσει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους ραδιενεργών καταλοίπων των οποίων η διαχείριση καθίσταται όλο και πιο προβληματική.
Παρά τα σχεδόν εβδομήντα χρόνια εμπορικής της χρήσης, ο έλεγχός μας επί της πυρηνικής ενέργειας παραμένει ατελής. Δεκαετίες λειτουργίας πυρηνικών εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρισμού δεν μας έχουν κάνει σοφότερους, για παράδειγμα, ως προς τον αποτελεσματικό τρόπο απαλλαγής από τα σκουπίδια τους: τα εξαντλημένα πυρηνικά καύσιμα ακτινοβολούν θανάσιμες δόσεις ραδιενέργειας επί χιλιάδες χρόνια. Καθώς η ατομική ενέργεια, η οποία μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα το 2011 είχε υποχωρήσει ως προτεραιότητα, επανέρχεται στο προσκήνιο ως δυνητικά σημαντικός αρωγός στην προσπάθεια αποτροπής της κλιματικής υπερθέρμανσης και γεγονότα όπως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στρέφουν την προσοχή στους κινδύνους επιβαρυμένων εγκαταστάσεων σαν το Τσερνόμπιλ, πλήθος κυβερνήσεων ανά τον κόσμο εξαναγκάζεται τα τελευταία χρόνια στη διαμόρφωση μιας διακριτής πολιτικής για την τύχη των πυρηνικών αποβλήτων.
O Μάρκος Καρασαρίνης διερευνά τις περιβαλλοντικές, πολιτικές και τεχνικές δυσχέρειες που περιλαμβάνει το συγκεκριμένο εγχείρημα και τη διαρκή αναζήτηση λύσεων, από προσωρινές «πυρηνικές χωματερές» ως μόνιμα «γεωλογικά αποθετήρια» στα έγκατα της γης.
- Zero-emission yachting – Οι εξελίξεις στον κόσμο του βιώσιμου σχεδιασμού θαλαμηγών «τρέχουν» με ιλιγγιώδη ταχύτητα χάρη στα σημαντικότερα ναυπηγεία του πλανήτη.
Κάθε χρόνο η εξέλιξη στον τομέα της ανάπτυξης «πράσινων» τεχνολογιών για την κατασκευή superyachts είναι εντυπωσιακή. Νέα projects «ρίχνονται στο νερό» με συστήματα που μόλις λίγα χρόνια πριν ήταν αδιανότητα ακόμη και για τους πιο έμπειρους designers. Πρωταγωνιστές είναι τα μεγάλα ναυπηγεία που διαθέτουν τους πόρους για να το επιτύχουν αυτό. Μόλις τον Απρίλιο του 2021 η Lürssen ανακοίνωσε το πρώτο της concept με τεχνολογία κυψελών καυσίμου. Εφέτος, η εταιρεία προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα, εγκαινιάζοντας ένα νέο εργαστήριο καινοτομίας με στόχο τη δημιουργία ενός υβριδικού συστήματος κυψελών καυσίμου θαλάσσης πάνω σε ένα σκάφος που τροφοδοτείται από μεθανόλη. Τα «πράσινα» refitting σε παλιά σκαριά δίνουν και παίρνουν, ενώ συνεχώς ανακοινώνονται καινούργια projects με μηχανές που βασίζονται στις βιώσιμες πηγές ενέργειας.
Η Ντιάνα Καρτσαγκούλη παρουσιάζει μερικά από τα πιο εντυπωσιακά οικολογικά superyachts που σχεδιάζονται ή κατασκευάζονται στα μεγάλα ναυπηγεία και που υπόσχονται να οδηγήσουν τον πολυτελή κόσμο του yachting στην αειφορία τα αμέσως επόμενα χρόνια.
– Νησιά Γκαλαπάγκος και άλλοι (σχεδόν) παρθένοι παράδεισοι – Ενα ταξίδι αφύπνισης και γνώσης στις προστατευόμενες περιοχές με την άγρια ζωή.
Μέρη ξεχωριστά, με ομορφιά ιδιαίτερη. Τόσο γοητευτικά αλλά και τόσο ευαίσθητα και «εύθραυστα» την ίδια στιγμή. Το «πράσινο» ταξίδι στον κόσμο ξεκινά από τα περίφημα νησιά Γκαλαπάγκος, έναν από τους τελευταίους παρθένους παραδείσους ενός πλανήτη που όμως υποφέρει όλο και περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και από τις φυσικές καταστροφές και τα ακραία φυσικά φαινόμενα που φέρνει μαζί της. Ακολούθως συνεχίζεται και σε άλλες προστατευμένες με αυστηρή νομοθεσία περιοχές σε όλο τον πλανήτη.
O Κοσμάς Βίδος μάς ξεναγεί σε σκηνικά γεμάτα μοναδικές καλλονές, τα οποία όμως απειλούνται να καταστραφούν με το ξέσπασμα όλο και πιο έντονων καιρικών φαινομένων. Και με τους κινδύνους της εξάντλησης της φυσικών πόρων, του υπερπληθυσμού, της απώλειας της βιοποικιλότητας, της καταστροφής του όζοντος, της ρύπανσης του νερού κ.λπ. να ανησυχούν και να τρομάζουν τους κατοίκους τους αλλά και κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη. Βλέπουμε πώς θα ήταν ο κόσμος μας χωρίς την καταστροφική παρουσία του πιο ανήσυχου, δημιουργικού αλλά και παρεμβατικού (όχι πάντα για το καλό) ενοίκου του, του ανθρώπου. Και ελπίζουμε στις σωστές αποφάσεις και δράσεις που θα σώσουν και τους τελευταίους παρθένους παραδείσους από την καταστροφή και τον αφανισμό.
Διαβάστε περισσότερα στο BHMAgazino που κυκλοφορεί με το «Βήμα της Κυριακής»
