Η Αθήνα από χθες αποτελεί την δεύτερη πόλη στην Ευρώπη, μετά την Κρακοβια, στην οποία δημιουργείται κόμβος Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Heritage Hub) από την Europa Nostra, την πανευρωπαϊκή ομοσπονδία οργανώσεων πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το γεγονός αποτελεί σημαντική εξέλιξη για την προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στην περιοχή. Ο συγκεκριμένος κόμβος θα καλύπτει την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (με ιδιαίτερη έμφαση στα Δυτικά Βαλκάνια) και της Ανατολικής Μεσογείου ενώ η Κρακοβία, καλύπτει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
Για την υλοποίηση του Heritage Hub στην Αθήνα, συνεργάζονται η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (η οποία επιλέχθηκε από την Europa Nostra για τον συντονισμό, τη διαχείριση και την εκπροσώπηση του Hub), ο Δήμος Αθηναίων και η Europa Nostra.
Στους βασικούς άξονες δραστηριοτήτων περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
– Η ανάδειξη του ρόλου των πόλεων και των τοπικών αρχών στη διατήρηση και προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς, που αποτελεί θεματική προτεραιότητα για τον Δήμο Αθηναίων και η μελέτη/ εντοπισμός καλών πρακτικών από πόλεις και περιφέρειες της Ε.Ε., με πρώτο παράδειγμα τη μελέτη των καλών πρακτικών στην Ευρώπη για την στήριξη της κατοικίας στις ιστορικές πόλεις.
– Η εμπλοκή της νέας γενιάς στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, με προγράμματα ευαισθητοποίησης, κατάρτισης και διασύνδεσης.
-Η ανάπτυξη ενός προγράμματος «SOS για την Κληρονομιά σε κίνδυνο», βασισμένο στη μακρόχρονη εμπειρία της ΕΛΛΕΤ στην εκστρατεία για τη διάσωση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς σε κίνδυνο, που εκτείνεται σε περισσότερα από 50 χρόνια.
– Επέκταση του προγράμματος «Μονοπάτια Πολιτισμού» της ΕΛΛΕΤ στις χώρες που συμμετέχουν στο hub.
H παρουσία του Europa Nostra Heritage Ηub στην πρωτεύουσα, αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην αντιμετώπιση του καίριου ζητήματος της προστασίας της κατοικίας στο Ιστορικό Κέντρο της Αθήνας σε σχέση με τον αστικό ιστό της. Μέσω της λειτουργίας του Κόμβου, θα μελετηθούν οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές για την ενίσχυση της κατοικίας στις ιστορικές πόλεις με χρήσιμα συμπεράσματα για τις υπόλοιπες πόλεις που θα εκπροσωπούνται στο Hub.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, κεντρική προτεραιότητα θα είναι η ανάδειξη της κατοικίας στο κέντρο -και η συγκράτηση του φαινομένου της απομάκρυνσης των κατοίκων από αυτό- καθώς και η αξιοποίηση του εγκαταλελειμμένου παλαιού κτιριακού αποθέματος, με ταυτόχρονη διαφύλαξη της πλούσιας διαπολιτισμικής και κοινωνικής ποικιλότητας της πόλης.
Ιστορική στιγμή
Η παρουσίαση του 2ου Europa Nostra Heritage Hub έγινε χθες, Τρίτη 31 Μαΐου, στα γραφεία της ΕΛΛΕΤ στην Πλάκα με ομιλητές τον Δήμαρχο Αθηναίων κ. Κώστα Μπακογιάννη, την Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού κ. Λυδία Καρρά, την Γενική Γραμματέα της Europa Nostra κ. Sneška Quaedvlieg–Mihailović και την εκπρόσωπο της ΕΛΛΕΤ στην Europa Nostra κ. Αλεξάνδρα Μαμαλίγκα-Προκοπίου.
«Σήμερα μοιραζόμαστε μια ιστορική στιγμή» ανέφερε η κ. Λυδία Καρρά, «ανοίγοντας» την εκδήλωση. «Θέλω να ευχαριστήσω την Εuropa Nostra που πρότεινε την ΕΛΛΕΤ ως συντονιστή του Κόμβου Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Αθήνα και τον Δήμο Αθηναίων που από την αρχή θέλησε να στηρίξει την πρωτοβουλία αυτή – κάτι που ήταν απαραίτητο για την λειτουργία του Hub. Θεωρώ ότι το Hub θα μάς δώσει την ευκαιρία να μελετήσουμε καλές πρακτικές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να τις προωθήσουμε στις χώρες που συμμετέχουν από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο. Θεωρώ επίσης ότι θα μάθουμε πολλά και προσβλέπουμε στις ιδέες που θα έρθουν από τις χώρες αυτές. Πρόκειται για μια εξαιρετική πρωτοβουλία της Europa Nostra και πραγματική τιμή για την χώρα μας. Πιστεύω ειλικρινά ότι οι πιο γερές βάσεις για την Ευρώπη μας είναι οι πολιτιστικές βάσεις: η κληρονομιά κάθε λαού που αποτελεί και κοινή κληρονομιά όλων μας – η αίσθηση των Ευρωπαίων πολιτών ότι ανήκουν σε μια κοινότητα, μια αίσθηση που δεν μπορεί να καλύψει μόνο η οικονομία», τόνισε η Πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ.
Στη συνέχεια, παίρνοντας τον λόγο η κ. Αλεξάνδρα Μαμαλίγκα-Προκοπίου, εκπρόσωπος της ΕΛΛΕΤ στην Europa Nostra ανέφερε: «Πρόκειται για μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία που αναγνωρίζει από πλευράς Europa Nostra την τόσο σημαντική δουλειά της ΕΛΛΕΤ και που θα ενδυναμώσει ακόμα περισσότερο μια εποικοδομητική συνεργασία χρόνων, προς όφελος της πολιτιστικής και φυσικής, κοινής μας κληρονομιάς. Εξάλλου, η κοινή πολιτιστική μας κληρονομιά είναι αυτή που ενώνει όλους τους λαούς της Ευρώπης».
Η Γενική Γραμματέας της Europa Nostra κ. Sneška Quaedvlieg–Mihailović τόνισε, μεταξύ άλλων, το γεγονός πως είναι συμβολικό το ότι η έναρξη του Hub πραγματοποιείται την χρονιά που η ΕΛΛΕΤ γιορτάζει τα 50 χρόνια δράσης της. «Σε μια τόσο ξεχωριστή μέρα θα ήθελα να αποτίσω φόρο τιμής στον συνιδρυτή της ΕΛΛΕΤ και εκλιπόντα Αντιπρόεδρο της Europa Nostra, Κώστα Καρρά. Ενώ δεν είναι πλέον φυσικά μαζί μας, η κληρονομιά του θα ζήσει και θα συνεχιστεί από το έργο αυτού του Hub», τόνισε και παρουσίασε ειδική έκδοση του περιοδικού της Europa Nostra «Heritage in Action» με μεγάλο αφιέρωμα στην Ελλάδα και εξώφυλλο το γεφύρι της Πλάκας.
«Η Αθήνα είναι ένα φυσικό εργαστήρι όταν μιλάμε για τον πολιτισμό, τη φύση, την ειρήνη και την δημοκρατία» επεσήμανε ο κ. Μπακογιάννης. «Με τη στρατηγική αυτή σύμπραξη που εγκαινιάζουμε σήμερα με την ΕΛΛΕΤ και τη Europa Nostra, δίνουμε επιπλέον ώθηση σε αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα. Εμπλουτίζουμε με γνώση και καλές πρακτικές τον συνολικό σχεδιασμό μας για την Αθήνα του «αύριο» με σεβασμό στην Αθήνα του «χθες». Ιδιαίτερα σημαντικό, και μάλιστα στη δεδομένη συγκυρία, είναι το γεγονός ότι μέσω αυτής της σύμπραξης, θα πετύχουμε την ανάδειξη της κατοικίας στο ιστορικό κέντρο και την αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων κτιρίων, που υπήρξαν κομμάτι της ταυτότητας της πόλης. Σήμερα κάνουμε μια οραματική αρχή. Να ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο το δίκτυο, να μάς πάει μακριά και να μάς κάνει υπερήφανους», κατέληξε ο Δήμαρχος Αθηναίων.
