Έντονες διαβουλεύσεις διεξάγονται στις Βρυξέλλες, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη η έκτακτη σύνοδος κορυφής, με τους ευρωπαίους ηγέτες να προσπαθούν να καταλήξουν σε συμφωνία αναφορικά με το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
Όπως προκύπτει από τις έως τώρα πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, και τα προσχέδια της τελικής συμφωνίας που έχουν διαρρεύσει, η ΕΕ δεν φαίνεται να καταλήγει σε κοινή απόφαση για απαγόρευση στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου παρά το παζάρι της τελευταίας στιγμής πριν από τη διεξαγωγή της συνόδου κορυφής.
Οι ηγέτες των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συμφωνήσουν επί της αρχής σε εμπάργκο πετρελαίου, έδειξε το προσχέδιο των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής, αλλά θα αφήσουν τις πρακτικές λεπτομέρειες και τις σκληρές αποφάσεις για αργότερα.
Το «αγκάθι» του 6ου πακέτου
Η ΕΕ έχει εκδώσει πέντε πακέτα κυρώσεων κατά της Ρωσίας από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση πριν από περισσότερους από τρεις μήνες, επιδεικνύοντας αχαρακτήριστη ταχύτητα και ενότητα δεδομένης της πολυπλοκότητας των μέτρων.
Ωστόσο η συμφωνία για το πετρελαϊκό εμπάργκο έχει αποδειχθεί άπιαστο όνειρο εδώ και εβδομάδες, επειδή τόσες πολλές χώρες εξαρτώνται από το ρωσικό αργό.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η ΕΕ δεν είναι κοντά σε συμφωνία για το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Χαμηλές προσδοκίες
«Δεν ήταν ποτέ εύκολο. Το ίδιο συμβαίνει τώρα με το έκτο πακέτο», είπε κατά την άφιξή της στη Σύνοδο Κορυφής. «Δεν είμαστε ακόμα εκεί». Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει δικαιοσύνη για όλους, δεν έχουμε βρει ακόμα λύση για αυτό».
«Οι προσδοκίες μου είναι χαμηλές ότι θα λυθεί τις επόμενες 48 ώρες. Αλλά είμαι βέβαιη ότι στη συνέχεια θα υπάρξει δυνατότητα», προσέθεσε η επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας της Ε.Ε.
Πρόσθεσε επίσης ότι υπάρχει συμφωνία σε όλα εκτός από το πετρέλαιο.
Υπάρχει ευρεία συμφωνία για το υπόλοιπο πακέτο, συμπεριλαμβανομένης της εξαίρεσης της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας, της Sberbank από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT, της απαγόρευσης των ρωσικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων από την ΕΕ και της προσθήκης ατόμων σε μια λίστα των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία έχουν δεσμευτεί.
Ωστόσο, ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε ότι ολόκληρο το πακέτο, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, θα πρέπει να εγκριθεί σε μία απόφαση.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, το οποίο επικαλείται το Reuters – το οποίο μπορεί ακόμη να αναθεωρηθεί ξανά – μελετάται μια συμφωνία για κυρώσεις πετρελαίου που μεταφέρεται μέσω δεξαμενόπλοιων, και παραπέμπονται για αργότερα οι όποιες αποφάσεις αναφορικά με το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία.
Απαισιοδοξία
Νεότερες πληροφορίες ωστόσο, αναφέρουν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα οριστικοποιήσουν τους όρους για αυτήν την προσωρινή εξαίρεση. Αντίθετα, θα ζητήσουν από διπλωμάτες και υπουργούς να βρουν μια λύση, η οποία θα αποτρέπει τον αθέμιτο ανταγωνισμό μεταξύ εκείνων που θα εξακολουθούν να παίρνουν ρωσικό πετρέλαιο και εκείνων που δεν θα έχουν πρόσβαση.
Ορισμένοι ηγέτες της ΕΕ εμφανίστηκαν απαισιόδοξοι σε οποιαδήποτε προοπτική για μια συνολική συμφωνία στη σύνοδο κορυφής, με την πρωθυπουργό της Εσθονίας Κάγια Κάλλας να λέει ότι είναι πιο ρεαλιστική η επίτευξη συμφωνίας τον επόμενο μήνα.
«Δεν νομίζω ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία σήμερα. Θα προσπαθήσουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία μέχρι τη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου, αυτή είναι η ρεαλιστική προσέγγιση μέχρι τώρα», είπε η Κάλλας.
Η επόμενη σύνοδος κορυφής έχει προγραμματιστεί για τις 23-24 Ιουνίου.
Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρου είπε ότι «δεν είναι εύκολες αποφάσεις», προσθέτοντας: «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι εντός των επόμενων ημερών, των επόμενων εβδομάδων, θα ληφθούν αποφάσεις».
Το έκτο πακέτο κυρώσεων
Μια κατ’ αρχήν συμφωνία για την απαγόρευση του πετρελαίου θα μπορούσε να βοηθήσει στο ξεκλείδωμα του υπόλοιπου έκτου πακέτου κυρώσεων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της εξαίρεσης της μεγαλύτερης τράπεζας της Ρωσίας, της Sberbank από το σύστημα SWIFT, της απαγόρευσης των ρωσικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων από την ΕΕ και της προσθήκης περισσότερων ατόμων σε μια λίστα των οποίων τα περιουσιακά στοιχεία έχουν παγώσει.
Ένα απτό αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής θα είναι η συμφωνία για ένα πακέτο δανείων της ΕΕ ύψους 9 δισεκατομμυρίων ευρώ (9,7 δισεκατομμύρια δολάρια), με μια μικρή συνιστώσα επιχορηγήσεων για την κάλυψη μέρους των τόκων, για να διατηρήσει η Ουκρανία την κυβέρνησή της και να πληρώσει μισθούς για περίπου δύο μήνες. Η απόφαση για το πώς θα συγκεντρωθούν τα χρήματα θα ληφθεί αργότερα.
Ταμείο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας
Σύμφωνα με το προσχέδιο συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής, οι ηγέτες θα στηρίξουν επίσης τη δημιουργία ενός διεθνούς ταμείου για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά τον πόλεμο, με λεπτομέρειες που θα αποφασιστούν αργότερα, και θα θίξουν το νομικό ζήτημα της δήμευσης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για αυτόν τον σκοπό.
Οι ηγέτες θα δεσμευτούν να επιταχύνουν τις εργασίες για να βοηθήσουν την Ουκρανία να μεταφέρει τα σιτηρά της από τη χώρα σε παγκόσμιους αγοραστές μέσω σιδηροδρόμου και φορτηγών καθώς το ρωσικό ναυτικό μπλοκάρει τις συνήθεις θαλάσσιες διαδρομές και να λάβει μέτρα για να γίνει πιο γρήγορα ανεξάρτητη από τη ρωσική ενέργεια.
Το προσχέδιο έδειχνε ότι οι ηγέτες θα διερευνούσαν τρόπους για να περιορίσουν τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανωτάτων ορίων τιμών, να μειώσουν τη γραφειοκρατία στην ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να επενδύσουν στη διασυνοριακή σύνδεση εθνικών ενεργειακών δικτύων για να βοηθήσουν καλύτερα ο ένας τον άλλον.
Αισιοδοξία Μητσοτάκη
«Το πρώτο θέμα το οποίο θα μας απασχολήσει στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο ξεκινά σε λίγο, θα είναι το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Πιστεύω ότι είμαστε κοντά στο να πετύχουμε μία συμφωνία η οποία θα συμπεριλαμβάνει κυρώσεις για την απαγόρευση εξαγωγών πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη Ρωσία. Θεωρώ ότι οι επιμέρους ενστάσεις κρατών-μελών μπορούν να καμφθούν για να καταλήξουμε, τελικά, στο επιθυμητό αποτέλεσμα».
Αυτό δήλωσε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την άφιξή του στην έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Διαβάστε επίσης – ΕΕ: Συμφωνία «επί της αρχής», αλλά όχι «επί της ουσίας» για το εμπάργκο στο ρωσικό αργό
Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε ότι «θα έχουμε, επίσης, την ευκαιρία να συζητήσουμε τις πολύ σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε ως Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ενέργειας. Όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη αντιμετωπίζουν σήμερα πολύ υψηλές τιμές ενέργειας, αποτέλεσμα υπερβολικά υψηλών τιμών φυσικού αερίου, τιμές οι οποίες -όπως έχω πει πολλές φορές- δεν δικαιολογούνται από τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης».
«Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να επαναφέρουμε τη συζήτηση για ένα πλαφόν στη χονδρική τιμή φυσικού αερίου, ώστε με αυτόν τον τρόπο να μπορέσουμε να συμπαρασύρουμε προς τα κάτω συνολικά τις τιμές ενέργειας και φυσικά τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας» υπογράμμισε.
Διαβάστε περισσότερα: Μητσοτάκης: Πλαφόν στη χονδρική τιμή φυσικού αερίου
Το νέο σχέδιο REPowerEU
Ο πρωθυπουργός είπε επίσης ότι θα συζητηθούν οι πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις που έχει καταθέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα πλαίσια του νέου σχεδίου REPowerEU, το οποίο και η Ελλάδα μπορεί να εκμεταλλευτεί, απορροφώντας σημαντικούς πρόσθετους πόρους από τα αναξιοποίητα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).
«Σε κάθε περίπτωση, θέλω να επαναλάβω ότι η ελληνική κυβέρνηση θα σταθεί δίπλα στους Έλληνες καταναλωτές, στις επιχειρήσεις, στα νοικοκυριά έτσι ώστε να συγκρατήσει, στο μέτρο του εφικτού, τις υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας» επανέλαβε, υπενθυμίζοντας ότι μέσα στις επόμενες 15 ημέρες θα ανοίξει η σχετική πλατφόρμα, προκειμένου να επιστραφεί το 60% της υπερβάλλουσας αύξησης που έχουν καταβάλει νοικοκυριά στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος από τις αρχές του έτους. «Και από τις αρχές Ιουλίου θα τεθεί σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας, με παρεμβάσεις στην χονδρική αγορά, έτσι ώστε πραγματικά να εξουδετερωθεί η ρήτρα αναπροσαρμογής και οι αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος να είναι λελογισμένες» ανέφερε.
Περισσότερες εγγυήσεις ζητά η Ουγγαρία
Περισσότερες εγγυήσεις για τον ανεφοδιασμό της χώρας του με πετρέλαιο ζητά ο Βίκτορ Όρμπαν, δηλώνοντας πως δεν υπάρχει «προς το παρόν» μια αποδεκτή «συμβιβαστική λύση» όσον αφορά το ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο.
«Δεν υπάρχει καμία συμβιβαστική λύση προς το παρόν» είπε στους δημοσιογράφους ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, προσερχόμενος στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, όπου οι 27 θα συζητήσουν την υιοθέτηση του έκτου πακέτου κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.
Εγγυήσεις
Ο Όμπαν είπε επίσης ότι η Ουγγαρία χρειάζεται εγγυήσεις ότι θα μπορεί να αγοράζει πετρέλαιο διά της θαλάσσιας οδού εάν σταματήσουν οι παραδόσεις μέσω του αγωγού Ντρουζμπά.
«Το πρόβλημα για εμάς, για το οποίο μαχόμαστε σήμερα, είναι ότι αν συμβεί κάτι στο ρωσικό πετρέλαιο που παραδίδεται μέσω αγωγού (…) αν δεν έρχεται το πετρέλαιο, τότε θα πρέπει να έχουμε το δικαίωμα να αγοράζουμε» πετρέλαιο που θα μεταφέρεται με πλοία. «Αυτή είναι η εγγύηση που χρειαζόμαστε», πρόσθεσε.
