Ο 46ος Αρχιεπίσκοπος Πεκίου, Μητροπολίτης Βελιγραδίου και Καρλοβακίου και Πατριάρχης των Σέρβων κ. Πορφύριος βρέθηκε στα Σκόπια – για να συλλειτουργήσει, σήμερα Τρίτη, με αφορμή την γιορτή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου με το παλαιό ημερολόγιο το οποίο ακολουθείται στην περιοχή- με τον μέχρι πρότινος σχισματικό Αρχιεπίσκοπο κ. Στέφανο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για την δεύτερη συνάντηση των 2 εκκλησιαστικών ηγετών αφού μόλις την περασμένη εβδομάδα οι κ.κ. Πορφύριος και Στέφανος συλλειτούργησαν στον Ναό του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι.
Και αξίζει να σημειωθεί ότι το αυριανό συλλείτουργο θα τελεστεί στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Κλήμη της Αχρίδος εκεί όπου συλλειτούργησαν για τελευταία φορά στις 25 Μαΐου του 1962 ο Πατριάρχης των Σέρβων Γερμανός και ο αποκαλούμενος από το Βελιγράδι «Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Σκοπίων και Μητροπολίτης Μακεδονίας» (sic) Δοσίθεος με την συμμετοχή και του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών Αλεξίου το Α’.
Το συλλείτουργο των μακαριστών Πατριαρχών Αλεξίου, Γερμανού και Δοσιθέου πραγματοποιήθηκε εν μέσω των διαρκών προβλημάτων που αντιμετώπιζε τότε Πατριαρχείο Σερβίας με την Αρχιεπισκοπή Σκοπίων. Το οριστικό σχίσμα επήλθε το 1966 όμως τα προβλήματα ξεκίνησαν από τις αρχές της δεκαετίας του ΄40.
Χρονολογικός Πίνακας
1940: Οι επισκοπές Ζλετόβου – Στρωμνίτσης, Αχρίδος Βιτωλίων και η Μητρόπολη Σκοπίων αποτελούν επαρχία του Πατριαρχείου Σερβίας.
1941: Οι Γερμανοί εισβάλλουν στην περιοχή. Οι Σέρβοι αρχιερείς των Σκοπίων αντικαθίστανται από Βουλγάρους
Νοέμβριος 1944: Τα Σκόπια απελευθερώνονται. Οι Βούλγαροι Αρχιερείς απομακρύνονται. Και οι ντόπιοι κληρικοί απαιτούν την αυτονομία της Εκκλησίας τους από τους Σέρβους.
Δεκέμβριος 1944: Ο Στρατάρχης Τίτο δηλώνει ότι στόχος είναι η επανένωση «όλων των τμημάτων της Μακεδονίας που διασπάστηκαν το 1912 -13 από τους ιμπεριαλιστές των Βαλκανίων».
Μάρτιος 1945: Η Κληρικολαική Συνέλευση των «μακεδόνων ιερέων και λαικών» αποφασίζει «να ιδρυθεί Αρχιεπισκοπή Αχρίδος ως Μακεδονική (sic) Αυτόνομη Εκκλησία, η οποία δεν θα είναι υποταγμένη σε καμία τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία. Η Εκκλησία θα έχει εθνικούς επισκόπους και εθνικό κλήρο που θα διαφυλάσσουν την ιδιαιτερότητα του μακεδονικού λαού».
Ιούνιος 1955: το Πατριαρχείο Σερβίας παραχωρεί ειδικά δικαιώματα στα Σκόπια.
Αρχές Μαίου 1958: το Εκκλησιαστικό Δικαστήριο της επαρχίας των Σκοπίων αποστέλλει τ ονόματα 4 υποψηφίων Επισκόπων προς εκλογή στο Πατριαρχείο Σερβίας το οποίο απορρίπτει το αίτημα καθώς είναι έγγαμοι.
Ιούλιος – Αύγουστος: συνέρχεται στα Σκόπια «η Ολομέλεια του λεγομένου Συμβουλίου πρωτοβουλίας δια την ίδρυση Ορθοδόξου Εκκλησίας εν Μακεδονία, η οποία ασχολησθείσα την ρύθρμισιν των εκκλησιαστικών πραγμάτων της Σερβικής Μακεδονίας, έλαβε διαφόρους αποφάσεις». Όπως προστίθεται στο επίσημο έντυπο της Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος της εποχής εκείνης «η ολομέλεια του λεγομένου Συμβουλίου πρωτοβουλίας «διεπίστωσεν, ότι η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν εξεπλήρωσε τας υποχρεώσεις της, αίτινες απορρέουν εκ
της συναφθείσης συμφωνίας μεταξύ του Συμβουλίου πρωτοβουλίας και της Ιεράς Συνόδου της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας σχετικώς προς την εκλογήν γηγενών επισκόπων δια τας επαρχίας της Μακεδονίας(…)».
15 Σεπτεμβρίου: ενθρονίζεται νέος Πατριάρχης των Σέρβων ο Επίσκοπος Ζίτσης Γερμανός Τζόριτς παρουσία του υπουργού Θρησκευμάτων Ραντοσάλεβιτς.
Οκτώβριος: Συνεδριάζει με την συμμετοχή 203 κληρικών και λαικών η λεγόμενη «Μακεδονική Λαικο – εκκλησιαστική Συνέλευσις προς ρύθμισιν των εκκλησιαστικών πραγμάτων εις την Σερβικήν Μακεδονία» και αποφάσισε: την «επανασύστασιν της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, η νέα αυτόνομος «Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία» παραμείνη εν κανονική ενότητι μετά της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της οποίας ο Πατριάρχης αναγνωρίζεται και «ως Πατριάρχης της «Μακεδονικής Ορθοδόξου Εκκλησία».
Ο Πρώτος Μητροπολίτης της Σερβικής Μακεδονίας φέρη τον τίτλον «Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος και Σκοπίων και Μητροπολίτης Μακεδονίας». Μερικές ώρες αργότερα Αρχιεπίσκοπος εκλέγεται ο Επίσκοπος του Σερβικού Πατριαρχείου Δοσίθεος υπό την προεδρία του οποίου εκλέχθηκαν στην συνέχεια και άλλοι Επίσκοποι.
Ιούνιος: Η Σύνοδος της Ιεραρχίας του Πατριαρχείου Σερβίας συνεδριάζει έξι μήνες μετά τις αποφάσεις των Σκοπίων και προβαίνει σε αλλαγές στο Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας των Σκοπίων και δεν επιβάλλει ποινές κατά του Δοσίθεου ο οποίος παραβίασε κάθε εντολή του Βελιγραδίου
Νοέμβριος 1966: οι Σκοπιανοί ενημερώνουν το Βελιγράδι ότι αποφάσισαν να ζητήσουν το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας τους. Κα μερικούς μήνες αργότερα ο Δοσίθεος συναντάται στο Βελιγράδι με τον Πατριάρχη Γερμανό ο οποίος απορρίπτει τις διεκδικήσεις του.
17 Ιουλίου 1967: Η κληρικολαική συνέλευση αποτελούμενοι από 4 επισκόπους και 34 μέλη κληρικούς και λαικούς αποφασίζουν μονομερώς την ανακήρυξη της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας του. Ο δε Δοσίθεος λαμβάνει από τον στρατάρχη Τίτο το Παράσημο της Γιουσκολαβικής Σημαίας.
14 Σεπτεμβρίου 1967: Η Σύνοδος της Σερβικής Ιεραρχίας χαρακτηρίζει τα Σκόπια «Σχισματική θρησκευτική Οργάνωση» και ενημερώνει όλες της Ορθόδοξες Εκκλησίες οι οποίες υιοθετούν την απόφαση της.
