Πριν από έναν χρόνο, η στασιμότητα είχε καθηλώσει το ΠΑΣΟΚ στη ζώνη του λυκόφωτος των μικρών κομμάτων: Σε άρθρο μου, που δημοσιεύθηκε στην αγγλική έκδοση το «Βήμα», είχα θέσει ένα ρητορικό ερώτημα: «The return of Pasok A Midsummer Night’s Dream?». Η απάντησή μου ήταν θετική. Το όνειρο μπορούσε να γίνει πραγματικότητα.
Πεποίθησή μου, η επιστροφή ήταν δυνατή και επιβεβαιώθηκε με τη μαζική συμμετοχή στην κάλπη και στα δημοσκοπικά ευρήματα σήμερα. Πεποίθησή μου ήταν ότι, δεν ταιριάζει στην ιστορική παράταξη σιωπή και αναμονή. Οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες αντικειμενικά ήταν θετικές για αυτό το νέο εγχείρημα. Οι πολίτες αναζητούσαν εναλλακτικές προτάσεις διαχείρισης των κοινών μας υποθέσεων. Συμπολίτευση και αντιπολίτευση δεν ικανοποιούσαν τις ανάγκες και τα συναισθήματα του εκλογικού σώματος.
Η ανάγκη για πολιτική αλλαγή πρόβαλε επιτακτική. Έναν χρόνο πριν σε πλούσια αρθρογραφία μου είχα επισημάνει ότι: «Το ενδιαφέρον του κόσμου, των μελών και φίλων θα πάρει φωτιά, αν φουντώσει ο δημόσιος πολιτικός διάλογος για τα διακυβεύματα της εποχής. Μονάχα ο δημόσιος διάλογος μπορεί να πείσει και να ενεργοποιήσει τις δημοκρατικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου, σε ένα νέο πολιτικό εγχείρημα αλλαγής των πολιτικών συσχετισμών.
Το ενδιαφέρον του δημοκρατικού κόσμου θα πάρει φωτιά, αν ακουσθούν και μπούνε στο τραπέζι του διαλόγου εναλλακτικές προτάσεις για τη διαχείριση της κρατικής εξουσίας και την οργανωτικο-πολιτική ταυτότητα της παράταξης. Οι πολίτες θα συσπειρωθούν, αν οριοθετηθούν οι πολιτικές θέσεις, τα κοινωνικά και οικονομικά διακυβεύματα – πρότυπα του νέου ενιαίου ΠΑΣΟΚ.
Ο πολιτικός δρόμος της επιστροφής είναι δύσκολος και δύσβατος. Απειλούνται συμφέροντα και παγιωμένες καταστάσεις. Το έργο και η προσφορά του ΠΑΣΟΚ στα δημόσια πράγματα αντέχει να συγκριθεί με κάθε κυβερνητική πολιτική εξουσία, άλλου κόμματος στη χώρα.
Με το βλέμμα στο αύριο, τις νέες προκλήσεις και αλλαγές στον παραγωγικό και κοινωνικό χώρο, το ΠΑΣΟΚ μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση κοινωνικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων, που να δίνουν λύσεις σε προβλήματα και να αντέχουν στον χρόνο. Κεντρικοί θεσμοί, όπως η αποκέντρωση της δημόσιας εξουσίας (Τ.Α – Περιφέρεια), το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου, ΕΣΤ, ΑΣΕΠ, Διαφάνεια, κ.ά. να αντέξουν στον χρόνο και να εξυπηρετούν ζωτικά συμφέροντα μέχρι σήμερα. Παρόμοιους θεσμούς, ούτε η Ν.Δ ούτε το ΣΥΡΙΖΑ άφησαν στον χρόνο.
Η σοσιαλδημοκρατία, στις διάφορες αποχρώσεις της, αποτελεί τρόπο ζωής. Κυρίαρχο στοιχείο της η κοινωνική συνοχή και ευημερία των πολιτών. Για να κερδηθεί αυτό το στοίχημα, χρειάζεται ισχυρή παραγωγική βάση και αειφόρος ανάπτυξη. Συμμετοχή στην οικονομία της γνώσης, της καινοτομίας και της τεχνητής νοημοσύνης. Έργα και δείγματα πρακτικά σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής χάραξε ο 30ετής δρόμος εξουσίας του ΠΑΣΟΚ. Με νέα πνευματικά εργαλεία, ιδέες, σκέψεις και προτάσεις, καθώς και συλλογικές δράσεις ο πασοκικός κόσμος μπορεί να αλλάξει τους πολιτικούς συσχετισμούς».
Τα δημόσια σχόλια δεν ήταν κολακευτικά, ίσως και ειρωνικά, για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ. Ήταν βαθιά όμως η πεποίθησή μου ότι η δημοκρατική παράταξη αναζητούσε διέξοδο για να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή. Βήμα – βήμα οι προεκλογικές διεργασίες για τον νέο αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ άρχισαν να κερδίζουν πολιτικό χώρο και επικοινωνιακό έδαφος. Στις αρχές του 2021 ήταν ανάμεικτα τα συναισθήματα στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, αλλά και των πολιτών, θολός φάνταζε ο ορίζοντας της επιστροφής.
Κι όμως οι διαδικασίες για την εκλογή νέου Προέδρου και νέας πολιτικής ηγεσίας διαμόρφωσαν μια καθοριστική κοινωνική και πολιτική δυναμική οδεύοντας προς την κάλπη. Τα πολιτικά συνθήματα: «Επιστροφή με το ΠΑΣΟΚ», «ΠΑΣΟΚ δύναμη εξουσίας», «Με το ΠΑΣΟΚ για την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών», «Με το ΠΑΣΟΚ – δημοκρατική παράταξη», «Με το ΠΑΣΟΚ δύναμη προοδευτική σοσιαλδημοκρατική αλλάζουμε σελίδα» κ.ά. κυριάρχησαν ως μηνύματα ενέργειας που συγκίνησαν τον νου και τα συναισθήματα του δημοκρατικού κόσμου.
Ο αδόκητος θάνατος της Φώφης, η κάθοδος του Γιώργου και των άλλων συνυποψηφίων, Γερουλάνου, Καστανίδη, Ανδρουλάκη, Λοβέρδου, κινητοποίησαν όλες τις «φυλές» και τις γενιές του Πασοκικού – δημοκρατικού κόσμου για να συμμετάσχουν στο νέο εγχείρημα για την επανεκκίνηση της παράταξης.
Ο Ν. Ανδρουλάκης κέρδισε την εμπιστοσύνη, πρώτος στη μαζική κάλπη των 270 χιλιάδων μελών και φίλων. Αναδείχθηκε Πρόεδρος της παράταξης με μεγάλη πλειοψηφία στις 5 Δεκέμβρη 2021 και 170 χιλιάδες στην κάλπη.
Το δικό του πολιτικό αφήγημα, λακωνικό, ρεαλιστικό και προοδευτικό θα σηματοδοτήσει πιστεύω τις πολιτικές εξελίξεις στη δεκαετία που διανύουμε.
Τι πετύχαμε όμως σε λίγους μήνες:
- Ανατρέψαμε την οργανωτική, ιδεολογική και πολιτική στασιμότητα της παράταξης. Το «παρκαρισμένο» ΠΑΣΟΚ, βρίσκεται και πάλι στην κεντρική, πολιτική σκηνή. Επαναβεβαιώθηκε ξανά η εμπιστοσύνη των πολιτών με τεράστια συμμετοχή 180 χιλιάδων μελών στην εκλογή των οργάνων και της ηγεσίας της παράταξης.
- Η επιστροφή του ΠΑΣΟΚ απενοχοποίησε την παράταξη, που «βούλιαξε» κάτω από το βάρος της απειλής της χρεωκοπίας των μνημονίων και της ανελέητης επίθεσης των άλλων κομμάτων (Ν.Δ – ΣΥΡΙΖΑ). Φαίνεται όμως και η δεύτερη προσπάθεια πολιτικής «λεηλασίας» του ΠΑΣΟΚ που επιχειρήθηκε από αριστερά και δεξιά, τελικά δεν ευδοκίμησε. Το 1989 κάτω από διαφορετικές συνθήκες πόλωσης επιχειρήθηκε και πάλι η «λεηλασία» του ΠΑΣΟΚ. Η παράσταση όμως της «ανίερης συμμαχίας» (όπως καθιερώθηκε) χρεοκόπησε και η παράταξη επέστρεψε και πάλι στην εξουσία. Φαίνεται να είμαστε στο ίδιο έργο θεατές με θετικά τα πρώτα σημάδια για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στη διακυβέρνηση της χώρας.
Τα στοιχεία επανεκκίνησης της παράταξης είναι ενθαρρυντικά. Το στοίχημα της μαζικότητας κερδήθηκε σε τρεις επανειλημμένες ψηφοφορίες. Τα δημοσκοπικά ευρήματα είναι επίσης ενθαρρυντικά.
Καθημερινά με θέσεις και συλλογικές δράσεις καταγράφεται ξανά το ΠΑΣΟΚ στη συνείδηση των πολιτών ως δύναμη εξουσίας που πειστικά διεκδικεί τη δημοκρατική και προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας.
- Η αναγέννηση, ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ, ως δημοκρατικό και προοδευτικό κόμμα απαιτεί βήμα – βήμα να αποκτήσουμε συλλογική συνείδηση παράταξης (και όχι ομάδων και παρέας) με ιδεολογική και πολιτική ταυτότητα στη βάση των αξιών της σοσιαλδημοκρατίας και της κεντροαριστεράς.
- Στο Συνέδριο της Ελπίδας πρέπει να ανοίξουμε έναν νέο κύκλο μεγάλων ιδεών για τη διαχείριση της εξουσίας, το μέλλον της χώρας και την ευημερία των πολιτών. Να συγκριθούμε με τους πολιτικούς μας αντιπάλους, όχι στο άγονο πεδίο των κομματικών μονολόγων, αλλά και κύρια στο πεδίο των ιδεών, των πολιτικών και των εναλλακτικών προτάσεων για την επίλυση των εθνικών, οικονομικών και κοινωνικών αναγκών της πατρίδας.
- Το ύφος και το ήθος του πολιτικού μας λόγου οφείλει να αναβαθμίσει τον πολιτικό πολιτισμό μας, τόσο εντός των τειχών όσο και εκτός. Μονάχα με αυτό τον τρόπο θα ζωντανέψουμε τη Δημοκρατίας μας. Ο δικός μας πολιτικός λόγος και η δράση σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, οφείλει να δημιουργεί γέφυρες εμπιστοσύνης με τους πολίτες, τους φορείς και την κοινωνία. Να γυρίσουμε την πλάτη μας στις «μπηχτές» και τα συντροφικά «μαχαιρώματα» καθώς και στις λογικές οι «δικοί μας» και οι «δικοί τους».
Η αναγέννηση της παράταξης πάνω απ’ όλα σημαίνει να αλλάξουμε νοοτροπία και συμπεριφορές. Η στρατηγική εξουσίας σημαίνει πολιτικό σχέδιο και διαμόρφωση κοινωνικής και πολιτικής δυναμικής. Να γίνει πραγματικά η κοινωνία και ο πολίτης πρωταγωνιστής και η πολιτική να μην αποτελεί προνόμιο για τους λίγους.
Στο επίκεντρο της στρατηγικής εξουσίας, ο πόλεμος στις ανισότητες εισοδήματος, πλούτου και ευκαιριών. Η εθνική στρατηγική δεν αφορά μονάχα την διαφύλαξη των εθνικών συνόρων, αλλά και την οικονομική ανάπτυξη με ανθρώπινο πρόσωπο, καθώς και την ευημερία των πολιτών.
Το Συνέδριο Ελπίδας πρέπει να ερμηνεύσει σωστά τα συναισθήματα των πολιτών και να αφουγκρασθεί τις ανάγκες και τα προβλήματά τους.
