Σχέδιο για τη σύσταση κοινού Ταμείου Άμυνας για τα κράτη μέλη ύψους σε πρώτη φάση 500 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη να προχωρήσουν σε κοινές αγορές όπλων, να μειωθεί το κόστος και να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των αμυντικών δαπανών της Ένωσης.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανεβάζει ρυθμούς στην προσπάθεια της να χτίσει μια ισχυρότερη ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Χρειάζεται να ξοδέψουμε περισσότερα για την άμυνα και χρειάζεται να το κάνουμε με έναν συντονισμένο τρόπο. Σήμερα ανακοινώνουμε συγκεκριμένα μέτρα για την ενδυνάμωση της αμυντικής μας δυνατότητας» τόνισε χαρακτηριστικά η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισημαίνοντας πως το σχέδιο δράσης θα διασφαλίσει και μια πιο αποτελεσματική συνεισφορά της Ένωσης στο ΝΑΤΟ.
Member States are increasing defence spending.
⁰This money should be spent in a coordinated way and address capability gaps identified by the EU and NATO.
⁰We will set up a taskforce with Member States to coordinate immediate replenishment and procurement needs. pic.twitter.com/oeNsMGDWDs— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 18, 2022
Ο ρόλος του πολέμου
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, τα κράτη μέλη προχώρησαν σε αυξήσεις στους αμυντικούς τους προϋπολογισμούς δρομολογώντας επιπλέον κονδύλια ύψους 200 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια. Αν και οι αυξήσεις αυτές είναι σημαντικές, έρχονται μετά από αρκετά χρόνια μειωμένων επενδύσεων στον αμυντικό και στρατιωτικό κλάδο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η Ε.Ε. βρίσκεται αρκετά πίσω σε επίπεδο στρατιωτικών δαπανών έναντι άλλων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Κίνας. Είναι χαρακτηριστικό πως, από το 1999 έως το 2021, οι αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών της Ε.Ε. αυξήθηκαν, όταν οι αντίστοιχες δαπάνες από τις ΗΠΑ έχουν αυξηθεί κατά 66%, της Ρωσίας κατά σχεδόν 292% και της Κίνας κατά 592%. Το χάσμα αυτό για να καλυφθεί απαιτεί, κατά την Κομισιόν, συντονισμένη δράση σε συλλογικό επίπεδο από την Ένωση.
Βραχυπρόθεσμα δε, ο στόχος είναι ο εκσυγχρονισμός της αεράμυνας της Ε.Ε., όπως και η αγορά τανκς, τεθωρακισμένων οχημάτων, όπως και drones.
Τα κονδύλια
Τα κονδύλια του Ταμείου θα προέλθουν κυρίως από τον κοινό προϋπολογισμό της Ε.Ε. όπως επίσης και από ιδιωτικά κεφάλαια, με κοινό παρονομαστή την ανάγκη βελτίωσης της στρατιωτικής δυνατότητας της Ε.Ε. υπό τα νέα δεδομένα που προκαλεί η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Τα έκτακτα κονδύλια θα είναι διαθέσιμα από το 2023 και το 2024, αφού βέβαια επικυρωθούν οι προτάσεις από όλα τα κράτη μέλη.
«Είναι σαφές πως πρέπει να αυξήσουμε τις δαπάνες, όμως το να ξοδέψουμε περισσότερα δεν είναι η μόνη απάντηση. Πρέπει και να ξοδέψουμε καλύτερα, που σημαίνει από κοινού δαπάνες για να χτίσουμε μελλοντικά τις αμυντικές δυνατότητες μας» τόνισε χαρακτηριστικά η αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, κατά την παρουσίαση του σχεδίου.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ τόνισε πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία λειτούργησε σαν καμπανάκι αφύπνισης για το μπλοκ. «Ο χρόνος για να αντιδράσουμε είναι τώρα» ξεκαθάρισε, καθώς «η επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας άλλαξε το τοπίο ασφάλειας στην Ευρώπη».
Το σχέδιο δρομολογήθηκε μετά την απόφαση και τις σχετικές οδηγίες που έδωσαν οι αρχηγοί των κρατών μελών της Ένωσης, κατά τη σύνοδο κορυφής στις Βερσαλλίες.
