Την ώρα που η πανδημία τίθεται πλέον υπό έλεγχο, οι ειδικοί προειδοποιούν πως οι αναδυόμενες απειλές προμηνύουν νέες υγειονομικές κρίσεις. Είναι ενδεικτικό πως, εκτός από τον κίνδυνο εντοπισμού μιας νέας μετάλλαξης του SARS-CoV-2 που θα σηκώσει νέο κύμα, τα περιστατικά της μυστηριώδους ηπατίτιδας στα παιδιά ανά τον κόσμο αλλά και οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις βρίσκονται ήδη στο… μικροσκόπιο, ενεργοποιώντας παράλληλους συναγερμούς. Ιδίως το ζήτημα των πολυανθεκτικών μικροβίων αποτελεί μείζον θέμα δημόσιας υγείας, που επανέρχεται εκ νέου στο προσκήνιο, με τους επιστήμονες να υπογραμμίζουν πως εάν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε δύο και πλέον δεκαετίες (το 2050 αποτελεί ορόσημο, σύμφωνα με τους ίδιους υπολογισμούς) θα είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Ο θανατηφόρος Candida Auris
Σήμερα στην ΕΕ/ ΕΟΧ καταγράφονται ετησίως τουλάχιστον 670.000 περιπτώσεις ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από μικρόβια που έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα τουλάχιστον 33.000 άνθρωποι να χάνουν τη ζωή τους. Αίσθηση, δε, προκάλεσε η πρόσφατη τοποθέτηση του καθηγητή Λοιμωξιολογίας Νίκου Σύψα, όταν την περασμένη εβδομάδα στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου με αφορμή το 21οΠανελλήνιο Συνέδριου Λοιμώξεων επισήμανε πως διαπιστώθηκε «έκρηξη» ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων στα χρόνια της πανδημίας, καθώς οι υπεύθυνοι αφιερώθηκαν στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Μάλιστα, ο ίδιος έδωσε έμφαση στον «επίμονο» και επικίνδυνο μύκητα Candida auris, που έχει κάνει την εμφάνισή του σε νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου, με αποτέλεσμα οι ειδικοί να κάνουν λόγο για «ένα πρόβλημα σε εξέλιξη, που θα το βρούμε μπροστά μας».
Τόσο το ευρωπαϊκό όσο και το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC και CDC) έχουν χαρακτηρίσει τον Candida auris σοβαρή παγκόσμια απειλή για τρεις λόγους. Πρώτον, έχει αναπτύξει ανθεκτικότητα στα αντιμυκητιασικά φάρμακα, δεύτερον, είναι δύσκολο να ανιχνευθεί με απλές εργαστηριακές μεθόδους και, τέλος, μπορεί να προκαλέσει επιδημίες σε νοσοκομειακές δομές. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί, όπως αποκάλυψε ο καθηγητής, πως κεντρικό νοσοκομείο της Νέας Υόρκης αναγκάστηκε να γκρεμίσει μια ολόκληρη πτέρυγά του προκειμένου να εκριζώσει τον επικίνδυνο μύκητα.
Εν τω μεταξύ, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα των ενδονοσοκομεικών λοιμώξεων που προκαλούν τα πολυανθεκτικά μικρόβια, ο ΕΟΔΥ έχει ήδη εισηγηθεί την καθολική επιτήρηση του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida auris σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη η εντατική καταγραφή της επίπτωσης των νοσοκομειακών λοιμώξεων στη χώρα μας, με στόχο τη χάραξη εθνικών στρατηγικών μείωσής τους στα ελληνικά νοσοκομεία, συμπεριλαμβανομένου του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida auris.
Ανεξήγητη ηπατίτιδα
Την ίδια ώρα, συνεχίζεται το μυστήριο με την ανεξήγητη ηπατίτιδα στα παιδιά. Στις ΗΠΑ, το CDC ανακοίνωσε πως μελετά 109 σχετικές περιπτώσεις σε συνολικά 25 Πολιτείες και περιοχές, που μπορεί να αποτελούν κρίκο της παγκόσμιας αλυσίδας περιστατικών.
Ακόμα πιο ανησυχητικό όμως είναι το δεδομένο πως στο 14% των περιπτώσεων οι μικροί ασθενείς κρίθηκε αναγκαίο να υποβληθούν σε μεταμόσχευση, ενώ πέντε παιδιά έχασαν τη ζωή τους. Και παρά τις μελέτες που τρέχουν, με τους ειδικούς να πασχίζουν να εντοπίσουν την αιτία, ο αδενοϊός (που έως σήμερα θεωρείται ο νούμερο 1 «ύποπτος») δεν εντοπίζεται σε όλες τις περιπτώσεις.
Υπενθυμίζεται, δε, πως, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του ECDC, έως και τις 20 Απριλίου είχαν εντοπιστεί 111 ακόμα περιστατικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ έκτοτε έχουν προστεθεί 52 ακόμα περιπτώσεις. Μάλιστα, 11 παιδιά υποβλήθηκαν επίσης σε μεταμόσχευση. Παγκοσμίως, κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, από την αδικαιολόγητη (προς το παρόν) ηπατίτιδα έχουν χτυπηθεί τουλάχιστον 300 ανήλικοι σε 20 χώρες.
Οι παραλλαγές του κοροναϊού
Παράλληλα, και ενώ οι επιστήμονες έχουν θέσει στο μικροσκόπιο και άλλους επικίνδυνους ιούς, όπως η νέα μετάλλαξη του ιού Ζίκα, άγνωστες παραμένουν εν ολίγοις και οι… διαθέσεις του SARS-CoV-2.
Οπως επισήμανε, στην ίδια συνέντευξη Τύπου, ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να προβλεφθεί η πορεία της πανδημίας και είναι πιθανό να υπάρξουν παραλλαγές του ιού με ενδεχομένως υψηλότερη μεταδοτικότητα και οι οποίες θα διαφεύγουν της ανοσίας από τον εμβολιασμό ή τη νόσηση.
Γι’ αυτό, όπως τόνισε για μία ακόμα φορά, είναι πολύ σημαντική η επιδημιολογική επιτήρηση για τον εντοπισμό νέων παραλλαγών του ιού.
Παρ’ όλα αυτά, στο ερευνητικό μέτωπο οι προσπάθειες συνεχίζονται με πυρετώδεις ρυθμούς. Ο ίδιος επικαλέστηκε δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό «Nature», σύμφωνα με την οποία βρίσκονται υπό ανάπτυξη οκτώ νέα εμβόλια κατά του κορωνοϊού, που θα χορηγούνται από τη μύτη και θα αναπτύσσουν βλεννογονική ανοσία. Η προσπάθεια αφορά την ανάπτυξη ενός εμβολίου με ολόκληρο τον ιό και όχι μόνο μέρος της ακίδας, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη κάλυψη.
