Πολλαπλασιάζει τους βομβαρδισμούς και τις πολεμικές επιχειρήσεις η Μόσχα τις τελευταίες ημέρες στην Ουκρανία σε μια προσπάθεια να αποκτήσει ένα αφήγημα για να παρουσιάσει στην αυριανή ρωσική εθνική εορτή. Η επικρατέστερη εκδοχή για το τι θα παρουσιάσει είναι η πτώση της Μαριούπολης που δήθεν θα επισφραγίσει τη νίκη των Ρώσων επί των «ναζιστών του τάγματος Αζόφ». Ομως ενώ στο κέντρο της ισοπεδωμένης πόλης γίνονται, σύμφωνα με το Κίεβο, προετοιμασίες για ρωσική παρέλαση, στο εργοστάσιο της Αζοφστάλ στα περίχωρα ο ρωσικός στρατός πολεμάει με τον ουκρανικό.
Νέο πλήγμα σε ρωσική φρεγάτα
Αν επιβεβαιωθεί και πλήγμα εναντίον της ρωσικής φρεγάτας «Ναύαρχος Μακάροφ» στη Μαύρη Θάλασσα στα ανοιχτά της Οδησσού την Παρασκευή, πιθανότατα από ουκρανικούς πυραύλους, αυτό θα αποτελέσει νέο πλήγμα στο κύρος της ρωσικής «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία. Η φρεγάτα αυτή, κατασκευής 2017, είναι από τις νεότερες του ρωσικού στόλου και τυχόν απώλειά της θα προστεθεί σε εκείνη της ρωσικής ναυαρχίδας «Μόσκβα» τον περασμένο μήνα.
Την ίδια στιγμή, η ΕΕ διχάζεται για το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη, επειδή περιλαμβάνει εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Αν και η Γερμανία μαλάκωσε τη στάση της – δεδομένου ότι δεν πρόκειται για εμπάργκο στο ρωσικό αέριο -, η Βουδαπέστη δηλώνει ότι θα θέσει βέτο, ενώ αναζητείται φόρμουλα για να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας και άλλων μελών.
Η τελευταία μάχη στο Αζοφστάλ
Η «τελευταία μάχη» της Μαριούπολης, που διεξάγεται στις εγκαταστάσεις της χαλυβουργίας Αζοφστάλ, παραλληλίζεται με τις Θερμοπύλες από τη «Washington Post» και άλλα αμερικανικά μέσα. Ρώσοι στρατιώτες έχουν καταφέρει να εισέλθουν στο τεράστιο εργοστάσιο όπου παραμένουν και ουκρανοί στρατιώτες (υπολογίζονταν γύρω στις 2.000 αργά την Παρασκευή) και άμαχοι (απέμεναν γύρω στους 200) οι οποίοι έχουν βρει καταφύγιο στις υπόγειες αίθουσες και στα τούνελ που είναι κατασκευασμένα για να αντέχουν ακόμη και πυρηνική επίθεση.
Οι ουκρανοί στρατιώτες δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να παραδοθούν και ότι θα πολεμήσουν μέχρι τέλους στο Αζοφστάλ. Κατά διαστήματα γίνονται προσπάθειες για την ασφαλή αποχώρηση των αμάχων από το εργοστάσιο, μερικές επιτυχημένες, άλλες όχι λόγω των ρωσικών πυρών. Ανθρωποι που κατάφεραν να βγουν με ασφάλεια τις τελευταίες ημέρες αναφέρονται σε δεκάδες παιδιά που παραμένουν στο υπόγειο καταφύγιο σχεδόν επί δύο μήνες χωρίς να έχουν δει τον ήλιο. Αλλες προσπάθειες εκκένωσης αμάχων από τον ΟΗΕ και τον Ερυθρό Σταυρό κατέληξαν στο κενό ή αντιμετώπισαν ρωσικά πυρά. Η Μόσχα, αν και ισχυρίστηκε ότι πραγματοποίησε εκεχειρία στο Αζοφστάλ, διαψεύδεται από τις άλλες πλευρές (Κίεβο, Ουάσιγκτον κ.λπ.) που τονίζουν ότι οι Ρώσοι ενέτειναν τον βομβαρδισμό του εργοστασίου, από το έδαφος και από αεροπλάνα, για να το καταλάβουν.
Ετοιμάζουν παρέλαση στη Μαριούπολη
Το Κρεμλίνο ετοιμάζεται να γιορτάσει με μεγαλοπρέπεια την αυριανή Ημέρα της Νίκης, που τιμά τη νίκη της Σοβιετικής Ενωσης επί της ναζιστικής Γερμανίας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομως, όσο αντιστέκονται οι ουκρανοί στρατιώτες που πολεμούν στο εργοστάσιο της Αζοφστάλ, «χαλάνε» το αφήγημα του Κρεμλίνου περί νίκης επί των σύγχρονων «ναζιστών του Αζόφ». Το Κίεβο υποστηρίζει ότι η Μόσχα ετοιμάζει παρέλαση αύριο στη Μαριούπολη, αλλά το Κρεμλίνο το αρνήθηκε την Παρασκευή. Στην πόλη όμως έχουν μεταβεί κορυφαίοι δημοσιογράφοι-προπαγανδιστές του Κρεμλίνου που περιγράφουν στη ρωσική τηλεόραση ανύπαρκτες σκηνές για κατοίκους της Μαριούπολης που τους καλωσορίζουν και τους αγκαλιάζουν.
Αν πέσει το Αζοφστάλ, και κατά προέκταση η Μαριούπολη, η Ρωσία θα απελευθερώσει στρατιώτες της που πολεμούν στην περιοχή για να τους στείλει στο Ντονέτσκ και στο Λουχάνσκ, όπου διεξάγονται οι σφοδρότερες μάχες τις τελευταίες εβδομάδες. Ο ρωσικός και ο ουκρανικός στρατός μάχονται «από χωριό σε χωριό», αλλά, παρά την υπεροχή τους, οι Ρώσοι έχουν σημειώσει μόνο μηδαμινά κέρδη στο έδαφος, σύμφωνα με δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Χάνουν έδαφος στο Χάρκοβο
Πιο βόρεια, αντίθετα, στο Χάρκοβο – τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας που έχει υποστεί τους περισσότερους βομβαρδισμούς μετά τη Μαριούπολη – ο ρωσικός στρατός χάνει έδαφος. Οι ουκρανικές δυνάμεις κατάφεραν τις τελευταίες ημέρες να τον απωθήσουν 40 χλμ. μακριά, ώστε πολλά βλήματα να μη φθάνουν στην πόλη.
Οι ουκρανικές δυνάμεις που υπερασπίζονται το Χάρκοβο ετοιμάζονται για αντεπίθεση προκειμένου να αναγκάσουν τη Μόσχα να αποσπάσει στρατό από άλλα μέτωπα στην Ουκρανία και να τα στείλει στην περιοχή. Η αντεπίθεσή τους βασίζεται στη στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση και στις μυστικές πληροφορίες που τους παρέχουν οι αμερικανικές υπηρεσίες και εκείνες άλλων χωρών, όπως της Βαλτικής. Οπως παραδέχθηκαν αμερικανοί αξιωματούχοι στον αμερικανικό Τύπο, η Ουάσιγκτον παρέχει πολύτιμες πληροφορίες στον ουκρανικό στρατό και χάρη σε αυτές ουκρανικοί πύραυλοι βύθισαν τη ρωσική ναυαρχίδα «Μόσκβα» στη Μαύρη Θάλασσα πριν από λίγες εβδομάδες.
Προληπτικά μέτρα για την Ημέρα της Νίκης
Οι ουκρανικοί πύραυλοι Neptune, που χρησιμοποιήθηκαν εναντίον του ρωσικού καταδρομικού, άρχισαν να κατασκευάζονται πολύ πρόσφατα και είναι λίγοι και πολύτιμοι για να τους σπαταλάει το Κίεβο χωρίς να έχει πολύ αξιόπιστες πληροφορίες για τον στόχο. Πάντως ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Πενταγώνου Τζον Κέρμπι αρνήθηκε – με πολύ προσεκτική διατύπωση – οποιαδήποτε ανάμειξη των ΗΠΑ «στην απόφαση να πληγεί» το καταδρομικό «Μόσκβα».
Αυτό το Σαββατοκύριακο, πάντως, η μεγαλύτερη ανησυχία που επικρατεί στην Ουκρανία αφορά την αυριανή ρωσική Ημέρα της Νίκης και έχει αναγκάσει τις Αρχές πολλών ουκρανικών πόλεων να πάρουν προληπτικά μέτρα. Στο Ιβανο-Φρανκίβσκ, πόλη της Δυτικής Ουκρανίας, ο δήμαρχος παρότρυνε τους πολίτες να καταφύγουν στην γύρω ύπαιθρο και να μη συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους στην πόλη. Στη Ζαπορίζια, πόλη στη Νοτιοανατολική Ουκρανία, θα επιβληθεί απαγόρευση κυκλοφορίας από απόψε (Κυριακή) το βράδυ ως την Τρίτη το πρωί.
Το σχέδιο Πούτιν για προσάρτηση εδαφών
Σύμφωνα με τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, το σχέδιο του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι να προσαρτήσει η Ρωσία το Ντονέτσκ, το Λουχάνσκ και τη Χερσόνα, όπως έχει κάνει με την Κριμαία. Το πιθανότερο σενάριο, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, είναι ότι η Μόσχα θα σκηνοθετήσει δημοψηφίσματα στις περιοχές αυτές στα μέσα Μαΐου, στα οποία οι πολίτες τους θα ψηφίσουν υπέρ του να αποσχιστούν από την Ουκρανία και να προσαρτηθούν στη Ρωσία, η οποία θα διορίσει φιλορώσους ηγέτες για να τις διοικούν. Ηδη η Μόσχα προσπαθεί να επιβάλει το ρούβλι ως νόμισμα στη Χερσόνα.
Αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον διεθνώς το τι θα ανακοινώσει ο ρώσος πρόεδρος κατά την αυριανή ομιλία του στη μεγάλη παρέλαση στη Μόσχα για την εθνική εορτή της Ημέρας της Νίκης. Το αμερικανικό θινκ τανκ Institute for the Study of War και πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι ο Πούτιν θα παρουσιάσει νίκη στη Μαριούπολη, την οποία αποζητεί λυσσαλέα τις τελευταίες ημέρες, ως συμβολική νίκη κατά του ναζισμού – και ότι αποκλείεται να ανακοινώσει ολοκληρωτική νίκη και τέλος του πολέμου. Αντίθετα, κυκλοφορούν και σενάρια ότι ο ρώσος πρόεδρος θα κηρύξει διεύρυνση του πολέμου και γενική επιστράτευση – αν και η τελευταία δεν θα ήταν καθόλου δημοφιλής στους Ρώσους. Αλλοι αναλυτές αναμένουν ότι ο ρώσος πρόεδρος θα «χαρίσει» τη Μαριούπολη στη «Λαϊκή Δημοκρατία του Ντονέτσκ», την οποία η Μόσχα αναγνώρισε τον Φεβρουάριο, δύο ημέρες προτού εισβάλει στην Ουκρανία.
Μαύρος… καπνός στην ΕΕ για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο
Στις Βρυξέλλες γίνονται προσπάθειες για να βρεθεί φόρμουλα εφαρμογής του εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο που θα έχει την υποστήριξη των «27». Αυτό που συζητείται είναι παράταση της προθεσμίας για την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο για ορισμένα μέλη πέρα από τον χρονικό ορίζοντα του τέλους του 2022 που αναφέρει η πρόταση της Κομισιόν.
Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία από τις μόνιμες αντιπροσωπείες εντός του Σαββατοκύριακου, ο ύπατος εκπρόσωπος της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ θα συγκαλέσει συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών αυτή την εβδομάδα. Ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν παρομοίασε το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο με «ατομική βόμβα» που θα πέσει στην οικονομία της χώρας του και παρέμενε ανένδοτος. Οι περισσότεροι αναλυτές πάντως αναμένουν ότι σύντομα θα συμφωνήσουν οι «27» επειδή δεν θα ρισκάρουν να μην περάσει το πακέτο κυρώσεων εξαιτίας μερικών παραχωρήσεων προς χώρες (Ουγγαρία και Σλοβακία) που δεν καταναλώνουν μεγάλο μέρος του ρωσικού πετρελαίου σε σύγκριση με το σύνολο της ΕΕ.
Ζητούν παράταση για την απεξάρτηση
Το πακέτο κυρώσεων της ΕΕ, το έκτο κατά σειρά που επιβάλλουν οι Βρυξέλλες στη Μόσχα λόγω της εισβολής στην Ουκρανία, πρέπει να εγκριθεί με ομοφωνία από τους «27». Ομως η Τσεχία και η Βουλγαρία πρόβαλαν απαιτήσεις για παράταση της απεξάρτησης από το ρωσικό πετρέλαιο αν ισχύσει για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, ενώ υπάρχουν πληροφορίες ότι η Ελλάδα είναι δυσαρεστημένη με την πρόταση της Κομισιόν για απαγόρευση στα πλοία ευρωπαϊκών συμφερόντων να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο προς οποιονδήποτε προορισμό λόγω του πλήγματος που θα επιφέρει στην ελληνική ναυτιλία.
«Στην αρχή του πολέμου, ορισμένα μέλη της ΕΕ με επικεφαλής τη Γερμανία είχαν την ψευδαίσθηση ότι ήταν δυνατό να πιέσουν τον Βλαντίμιρ Πούτιν χωρίς να κάνουν καμία θυσία» σχολίασε κύριο άρθρο του «Monde». «Αδιανόητη πριν από λίγες εβδομάδες, η πιθανότητα ενός εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο βρίσκεται πλέον προ των πυλών».
Κατηγορίες για άτολμο πακέτο κυρώσεων
Η Ευρώπη προμηθεύεται το 26% του πετρελαίου της από τη Ρωσία (για το αέριο το ποσοστό φθάνει το 40%). Εκτός Ευρώπης, στις ΗΠΑ, που είναι πολύ λιγότερο εξαρτημένες από τη ρωσική ενέργεια, τονίζεται ότι το νέο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ είναι άτολμο γιατί δεν περιλαμβάνει εμπάργκο στο ρωσικό αέριο. Η Ευρώπη «απαντάει» ότι το πετρέλαιο είναι πιο πολύτιμο για τη Ρωσία από το αέριο επειδή οι Δυτικοί αγοράζουν το 70% των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου, ότι το πετρέλαιο φέρνει στη Ρωσία τριπλάσιο συνάλλαγμα από το αέριο και ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο αποτελούν το 60% των εσόδων του προϋπολογισμού της Ρωσίας.
Μελέτη πάντως του φινλανδικού θινκ τανκ Center for Research on Energy and Clean Air (CREA) υπολόγισε ότι από την αρχή του πολέμου οι Ευρωπαίοι έχουν πληρώσει 53 δισ. ευρώ για ρωσική ενέργεια – από τα οποία 21 δισ. για πετρέλαιο, σχεδόν 31 δισ. για αέριο και 881 εκατ. ευρώ για άνθρακα. Δηλαδή, οι Ευρωπαίοι χρηματοδοτούν ουσιαστικά τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία συνεχίζοντας να αγοράζουν ρωσική ενέργεια.
Οι νέες αγορές για το Κρεμλίνο
Αν όμως η Μόσχα πάψει να πουλάει πετρέλαιο στην Ευρώπη, θα το πουλήσει στην Κίνα, στην Ινδία και σε άλλες αγορές. Ηδη τις τελευταίες εβδομάδες χώρες όπως η Ινδία και η Αίγυπτος έχουν αυξήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου – τις οποίες η ΕΕ προσπαθεί με διπλωματικά μέσα να τις πείσει να μειώσουν. Οι πιο απαισιόδοξοι αναφέρουν το σενάριο ότι η Μόσχα μπορεί να βγει κερδισμένη από το ευρωπαϊκό εμπάργκο αν καταφέρει να πουλήσει το πετρέλαιό της πιο ακριβά σε νέες αγορές. Οι πιο αισιόδοξοι τονίζουν ότι οι κυρώσεις δεν φέρνουν αποτέλεσμα από τη μια μέρα στην άλλη και ότι η επιτυχία τους έρχεται σιγά-σιγά με τη διάρκειά τους.
ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΑΙ ΚΑΜΠΑΕΒΑ
Οπως και τα προηγούμενα, το έκτο πακέτο κυρώσεων στοχεύει και πρόσωπα – ανάμεσά τους ο Πατριάρχης της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας Κύριλλος, η πρώην ολυμπιονίκης Αλίνα Καμπάεβα (που λέγεται ότι έχει δύο παιδιά με τον Πούτιν) και τα παιδιά του εκπροσώπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.
