Την ώρα που η μείωση της κατανάλωσης σε βασικά τρόφιμα, όπως είναι το γάλα, το γιαούρτι και η φέτα, συνεχίζεται, με τις ανατιμήσεις να έχουν «γονατίσει» τους καταναλωτές, οι μεγάλες βιομηχανίες του κλάδου γαλακτοκομικών, έχοντας μετεξελιχθεί σε ομίλους τροφίμων, αναζητούν νέα πεδία δραστηριοποίησης προκειμένου να ενισχυθεί το ταμείο και να ισχυροποιήσουν την παρουσία τους στην αγορά.

Σε αυτή την κατεύθυνση οι ισχυροί mainstream γαλακτοβιομήχανοι αρχίζουν να υιοθετούν το δυναμικό trend των προϊόντων φυτικής προέλευσης (plant-based), που απευθύνεται στους vegan καταναλωτές και όχι μόνο.

Ζήτηση

Με δεδομένο ότι 8 στους 10 έλληνες καταναλωτές σκέφτονται να αγοράσουν ή αγοράζουν ήδη plant-based προϊόντα τροφίμων, ενώ 2 στους 10 είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν παραπάνω για τα εν λόγω είδη (στοιχεία της Nielsen IQ), η επέκταση στην κατηγορία φαίνεται να έχει νόημα.

Μετά τον όμιλο Ελληνικά Γαλακτοκομεία των αδελφών Δημήτρη και Μιχάλη Σαράντη που πρωτοπόρησε με τα φυτικά ροφήματα που παράγονται από ελληνικούς καρπούς, και η Δωδώνη, η οποία μαζί με τη Vivartia (ΔΕΛΤΑ) ανήκουν στην ιδιοκτησία του αμερικανικού επενδυτικού κεφαλαίου CVC, μπαίνει στα προϊόντα φυτικής προέλευσης λανσάροντας τα Plant’d, τα νέα φυτικά επιδόρπια με βάση τη βρόμη.

Ανοίγματα

Την ίδια ώρα, επενδυτική κίνηση προς την κατεύθυνση παραγωγής plant-based προϊόντων φαίνεται να προγραμματίζει και η ΜΕΒΓΑΛ της οικογένειας Χατζάκου με μέτοχο τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο, ενώ η πρωτοπόρος του είδους στη χώρα μας Arivia, η οποία πλέον βρίσκεται υπό τον έλεγχο της πολυεθνικής Upfield, αναπτύσσεται με γεωμετρική πρόοδο, αποτελώντας πλέον έναν σημαντικό διεθνή παίκτη.

Η Ελληνικά Γαλακτοκομεία με τα brands Ολυμπος, Ροδόπη, ΤΥΡΑΣ, Καρπός ήταν από τις πρώτες ελληνικές εταιρείες στον χώρο που έκαναν άνοιγμα και στην κατηγορία των plant-based ροφημάτων και επιδορπίων γιαουρτιού και ήδη έχει προχωρήσει στη μετατροπή του εργοστασίου τής Γαλακτοβιομηχανίας Ροδόπη στην Ξάνθη σε μονάδα αποκλειστικής παραγωγής των φυτικών προϊόντων του ομίλου.

Η διείσδυση

Είναι γεγονός ότι τη δική τους θέση στο καθημερινό τραπέζι των ελλήνων καταναλωτών έχουν αρχίσει να παίρνουν τα plant-based προϊόντα, με τη μεγαλύτερη διείσδυση να παρουσιάζουν τα φυτικά γαλακτοκομικά και ειδικά τα φυτικά ροφήματα. Η αξία της κατηγορίας των plant-based φθάνει πλέον τα 38 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen IQ.

Οι πωλήσεις των φυτικών ροφημάτων σημείωσαν αύξηση 24% το 2021 έναντι του 2020, ενώ οι πωλήσεις των φυτικών γιαουρτιών παρουσίασαν ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη, στο +34%. Μικρότερη άνοδο κατέγραψε το φυτικό τυρί, στο +8,5%, το 2021 σε σχέση με το 2020.

Σε ό,τι αφορά τώρα τα υποκατάστατα κρέατος, τα συγκεκριμένα προϊόντα δεν έχουν μεγάλο μερίδιο στην ελληνική αγορά, ωστόσο ως νέο λανσάρισμα παρουσιάζουν πολύ μεγάλη δυναμική. Με την αξία της κατηγορίας να φθάνει τα 2,5 εκατ. ευρώ στα ψυγεία των σουπερμάρκετ, η αύξηση το 2021 έναντι του 2020 άγγιξε το 160%, με βάση τα στοιχεία της Nielsen IQ.

Οι επενδύσεις

Στη «μάχη του γάλακτος», μια αγορά αξίας 1,3 δισ. ευρώ, που δίνουν εδώ και χρόνια οι ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες, μπαίνουν πλέον και νέα προϊόντα φυτικής προέλευσης και τα υποκατάστατα.

Ο όμιλος των αδελφών Σαράντη κατέχει αυτή τη στιγμή την πρώτη θέση στην ελληνική αγορά μεταξύ των παραγωγικών εταιρειών γαλακτοκομικών με τζίρο το 2021 στα 427 εκατ. ευρώ έναντι 404 εκατ. ευρώ το 2020.

Η Δωδώνη έχει προγραμματίσει επενδύσεις ύψους 5 εκατ. ευρώ, που περιλαμβάνουν νέα μονάδα παραγωγής στα Γιάννενα αλλά και εκσυγχρονισμό της μονάδας της στη Θήβα για την παραγωγή plant-based προϊόντων. Οι πωλήσεις της ηπειρώτικης γαλακτοβιομηχανίας αυξήθηκαν κατά περίπου 8 εκατ. ευρώ το 2021, στα 114 εκατ. ευρώ.

Εκτός συνόρων

Ο διαγκωνισμός μεταξύ των αδελφών Σαράντη και Δωδώνης, που μετράει αρκετά χρόνια και έχει περάσει διάφορα στάδια, μεταφέρεται και εκτός συνόρων και συγκεκριμένα στην Κύπρο.

Εκεί βρίσκεται από το 2016 με εργοστάσιο χαλουμιού η Δωδώνη, ενώ αυτές τις ημέρες ξεκινά την κατασκευή του δικού της εργοστασίου, επίσης χαλουμιού, η Ελληνικά Γαλακτοκομεία. Με συνολικό προϋπολογισμό 35 εκατ. ευρώ, η δυναμικότητα της εγκατάστασης σε πλήρη ανάπτυξη, που αναμένεται να επιτευχθεί σε 3-5 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας, θα ανέρχεται σε 180 τόνους γάλακτος/ημέρα.

Υπογραμμίζεται ότι το χαλούμι είναι το πρώτο σε εξαγωγές κυπριακό προϊόν, αποτελούμενο αποκλειστικά από ντόπιες πρώτες ύλες. Ενδεικτικά το 2021 έγιναν εξαγωγές 40 χιλιάδων τόνων, που μεταφράζονται σε 265 εκατ. ευρώ.

Κινητικότητα

Παράλληλα, η ΜΕΒΓΑΛ προανήγγειλε πριν από λίγους μήνες ένα επενδυτικό σχέδιο άνω των 24 εκατ. ευρώ σε βάθος πενταετίας για τον εκσυγχρονισμό της γαλακτοβιομηχανίας. Εν τω μεταξύ, ο μέτοχος της ΜΕΒΓΑΛ Σπύρος Θεοδωρόπουλος ακούγεται ότι ετοιμάζεται να σαλπάρει για την Κρήτη «μπαίνοντας» στο μετοχικό κεφάλαιο της κρητικής βιομηχανίας τροφίμων ΚΡΕΜΕΛ, η οποία δραστηριοποιείται στην κατηγορία των plant-based τροφίμων μέσω και της συνεργασίας της με την αμερικανική Good Planet Foods.

Ερχονται αυξήσεις σε γαλακτομικά, σιτηρά και ελαιόλαδο

Ανησυχίες για το αν θα είναι προσιτά βασικά είδη διατροφής στα φτωχά στρώματα του ευρωπαϊκού πληθυσμού, λόγω των υψηλών τιμών της αγοράς και των πληθωριστικών τάσεων, εκφράζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οπως εκτιμά σε έκθεσή της, ο αυξανόμενος πληθωρισμός και τα έξοδα παραγωγής είναι πιθανό να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στις τιμές καταναλωτή όσον αφορά τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Διατάραξη των αγορών

Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει διαταράξει σημαντικά τις παγκόσμιες γεωργικές αγορές. Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει μεγαλύτερη αβεβαιότητα όσον αφορά τη μελλοντική διαθεσιμότητα σιτηρών και ελαιούχων σπόρων και έχει επιφέρει πρόσθετη αστάθεια στις ήδη τεταμένες αγορές. Παρότι η ΕΕ είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης με τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα στον αγροδιατροφικό τομέα, η ανησυχία είναι μεγάλη για την επάρκεια και κυρίως τις τιμές των σιτηρών.

Για αυτόν τον λόγο, η Επιτροπή, προτείνει σε όλες τις χώρες μέτρα για την αύξηση της παραγωγής αροτραίων καλλιεργειών που θα ωθήσουν τους γεωργούς να αυξήσουν την έκταση σποράς αραβοσίτου, ηλίανθου και πρωτεϊνούχων καλλιεργειών. Κατά συνέπεια, η συγκομιδή της ΕΕ το 2022 μπορεί να είναι πολύ καλή για τα σιτηρά και τους ελαιούχους σπόρους, αν επικρατήσουν κανονικές καιρικές συνθήκες. Η παραγωγή σιτηρών στην ΕΕ προβλέπεται να ανέλθει εφέτος σε 297,7 εκατ. τόνους.

Τα ελληνικά αποθέματα

Στην Ελλάδα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γ. Γεωργαντάς δήλωσε ότι τα αποθέματα της χώρας σε ηλιέλαιο είναι 24,7 εκατ. λίτρα και επαρκούν για πέντε μήνες και σε σογιέλαιο είναι 20,6 εκατ. λίτρα και επαρκούν για εννέα μήνες, ακόμα κι αν δεν γίνει καμία εισαγωγή. Για το μαλακό σιτάρι και το καλαμπόκι αναζητούνται αγορές για να γίνουν εισαγωγές και να καλυφθούν τα ελλείμματα των αγορών από Ουκρανία και Ρωσία.