Ένα ρήγμα διατρέχει τη ρωσόφωνη κοινότητα της Γερμανίας. Και αναμένεται να γίνει πιο βαθύ στις 9 Μαΐου, ανήμερα της νίκης του Κόκκινου Στρατού επί της Γερμανίας του Χίτλερ, το 1945. Εκείνη την ημέρα αναμένεται να κορυφωθούν οι εκδηλώσεις των ρωσόφωνων της χώρας που έχουν διαιρεθεί ανάμεσα σε αυτούς που επικροτούν τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία και σε αυτούς, οι οποίοι είναι και η πλειοψηφία, που τον καταδικάζουν. Είναι ένα ρήγμα που διατρέχει όχι μόνο τη ρωσόφωνη κοινότητα στη χώρα, αλλά και τις οικογένειες, τους φίλους, τις σχέσεις γενικότερα οδηγώντας πολλές φορές στη διάλυσή τους.
«Προβάλετε και τις αντιδιαδηλώσεις»
Στις 8 και 9 Μαΐου έχουν προγραμματιστεί πολλές διαδηλώσεις ρωσόφωνων υποστηρικτών του Ρώσου προέδρου που με τα αυτοκίνητά τους, με ρωσικές σημαίες στα χέρια και χτυπώντας τις κόρνες θα διαδηλώσουν στο Βερολίνο και σε άλλες πόλεις. Βέβαια έχουν προγραμματιστεί και αντιδιαδηλώσεις με τον υπαρκτό κίνδυνο να οδηγηθεί η κατάσταση σε συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο ομάδες. Η Μεντίνα Σάουμπερτ, εθελόντρια διευθύντρια της Ένωσης Vision στο Βερολίνο, εφιστά την προσοχή στους υπεύθυνους ώστε τα ρεπορτάζ που θα δημοσιευθούν και προβληθούν να μην δώσουν στρεβλή εικόνα της ρωσόφωνης κοινότητας στη Γερμανία.
«Μόλις γίνεται διαδήλωση με αυτοκινητοπομπή ή κάποια άλλη διαδήλωση, λίγο αργότερα η διαδικτυακή πύλη της ρωσικής Ria Novosti ανεβάζει το βίντεο με τις διαμαρτυρίες των ανθρώπων. Αυτό επενεργεί σωρευτικά γιατί το βλέπουν ρωσόφωνοι που αισθάνονται ανασφαλείς ή βρίσκονται υπό την επιρροή της ρωσικής προπαγάνδας και λένε, εντάξει, όταν κατεβαίνουν αυτοί στο δρόμο, γιατί να μην το κάνω κι εγώ. Γι αυτό και η έκκληση, ‘προβάλετε και τις αντιδιαδηλώσεις’. Είμαι σίγουρη ότι θα γίνουν πάρα πολλές στις 8 και 9 Μαΐου. Δεν πρέπει να δοθεί η εικόνα ότι στη ρωσική κοινότητα ανήκουν μόνο άνθρωποι που στηρίζουν τον Πούτιν. Διότι έτσι προωθείται η ολοκληρωτική απομάκρυνση των ρωσόφωνων από την υπόλοιπη κοινωνία». Η Μεντίνα Σάουμπερτ είναι ίδια θύμα αυτής της προπαγανδιστικής μηχανής του Πούτιν μέσα στην ίδια την οικογένειά της.
Δεν μιλιούνται τα μέλη της ίδιας οικογένειας
«Έχουμε ανθρώπους που παρακολουθούν σε υπερβολικό βαθμό ρωσικά ΜΜΕ και μετά είναι τόσο ενθουσιώδεις από την πειθαρχία και την τάξη του Πούτιν, αν και δεν έχουν πάει ποτέ στη Ρωσία για να το αξιολογήσουν οι ίδιοι. Αυτό συμβαίνει σε τέτοιο βαθμό από πότε που επιβλήθηκαν οι κυρώσεις σε σχέση με την προσάρτηση της Κριμαίας ώστε δυο θείοι μου δεν μιλούν πλέον μεταξύ τους. Έχουν περάσει πολλά χρόνια τώρα, αλλά όταν καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι, μετά σηκωνόμαστε με κατακόκκινα πρόσωπα από τις φωνές». Πόσοι ανήκουν στη ρωσόφωνη κοινότητα της Γερμανίας; Υπολογίζονται γύρω στα 3,5 εκ. Ανάμεσά τους είναι και μετανάστες από τη Ρωσία αλλά και από κράτη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Πληροφορίες για τον τρόπο και τα μέσα που χρησιμοποιούν για την ενημέρωσή τους δεν υπάρχουν προς το παρόν. Είναι βέβαιο ωστόσο ότι τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης παίζουν σημαντικό ρόλο σε ορισμένες οικογένειες με αποτέλεσμα να τις διχάζουν, όπως εξηγεί η Μεντίνα Σάουμπερτ.
Ο Σεργκέι Προκόπιν, δικηγόρος και εκπαιδευτής κατά των διακρίσεων, προειδοποιεί για fake news και στοχευμένη προπαγάνδα σε σχέση με εικαζόμενα αντιρωσικά αδικήματα. «Στις διαδηλώσεις με αυτοκινητοπομπές κατά της δήθεν ρωσοφοβίας μερικές φορές επινοούνται περιστατικά διακρίσεων», λέει. «Γι αυτό οι αυτοκινητοπομπές ελάχιστα βοηθούν διότι δημιουργούν κλίμα μίσους προς τους ανθρώπους από την Ουκρανία». Είναι βέβαιο ότι η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ θα παρακολουθήσει πολύ στενά τις φιλορωσικές διαδηλώσεις της 9ης Μαΐου. Πριν μερικές εβδομάδες έγραψε στο twitter ότι η αστυνομία έχει στρέψει την προσοχή της σε εκείνους που «θεοποιούν» τον επιθετικό πόλεμο του Πούτιν. Στη Γερμανία θα μπορούσε να συνιστά και ποινικό αδίκημα.
Ραλφ Μπόζεν
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου
