Η εφετινή άνοιξη ήταν από όλες τις απόψεις διαφορετική. Καθυστέρησε απρόσμενα, έμοιαζε κυριολεκτικά και μεταφορικά με ατελείωτο βαρύ χειμώνα. Το ψύχος μακράς διαρκείας, η πανδημία επίμονη και ο πόλεμος φονικός και αποδιοργανωτικός των πάντων, των προσδοκιών συμπεριλαμβανομένων. Ακόμη και η φύση δοκιμάστηκε από τη βραδύτητα και την καθυστέρηση της ανθοφορίας των δέντρων. Παρέτειναν κι αυτά τη χειμερία νάρκη, έμειναν παγωμένα, αναμένοντας περισσότερες ηλιόλουστες μέρες για να ανθίσουν με ασφάλεια.
Μπορεί άραγε να αισιοδοξεί κανείς μετά από τόσους δυσμενείς οιωνούς; Οι έμπειροι γεωργοί, ωστόσο, γνωρίζουν ότι οι βαρείς χειμώνες αναγεννούν τη γη, η μακρύτερη χειμερία νάρκη δυναμώνει τα δέντρα και τα φυτά, το ξύπνημά τους λαμβάνει διαστάσεις μοναδικές και η ανάπτυξή τους ευνοείται… σκανδαλωδώς.
Η μεταφυσική ίσως δεν είναι η καταλληλότερη να εξηγήσει την εποχή, ούτε να δικαιολογήσει την προσδοκώμενη Ανάσταση που η γιορτή του Πάσχα υπαινίσσεται. Γι’ αυτό ας επιστρέψουμε στου ορθολογισμού την κοίτη. Οσο βασανιστική όμως και αν αποδεικνύεται η τρέχουσα, πολλαπλών διαστάσεων κρίση, έχει και πλευρές ξεχωριστές που μπορεί να την καθιστούν διαχειρίσιμη εν τέλει.
Ο πόλεμος, για παράδειγμα, παρότι επί του παρόντος παρατείνεται και βαθαίνει, κάποια στιγμή θα τελειώσει, γιατί απλούστατα κλονίζει και εκείνους που τον επέλεξαν. Η πανδημία επίσης, παρά το βάθος και τις όποιες επιφυλάξεις πηγάζουν από την ένταση και τη διάρκειά της, δίδει ενθαρρυντικά σημάδια υποχώρησης. Και η πληθωριστική έξαρση των τελευταίων μηνών που ήλθε ως αποτέλεσμα των πανδημικών και πολεμικών συνθηκών θα καμφθεί μόλις εκλείψουν οι γενεσιουργές αιτίες που την προκάλεσαν. Πολύ περισσότερο μάλιστα αν υπάρξουν τα πολλά προαναγγελλόμενα κατευναστικά μέτρα και η κοινωνία ξεπεράσει τα ανατιμητικά σύνδρομα που ειδικά στη χώρα μας και η μακρά περίοδος αποπληθωρισμού ευνόησε.
Αλλά παρά ταύτα τα πιο αισιόδοξα σήματα πηγάζουν από το γεγονός ότι για πρώτη φορά τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζεται, μεσούσης μιας τόσο πολυσήμαντης κρίσης, ως αδύναμος κρίκος.
Στη δεκαετία του ’90, για παράδειγμα, η χώρα μας συνοδευόταν από πλήθος διαρθρωτικών προβλημάτων και αδυναμιών, από δόγματα και ιδεοληψίες που απέτρεπαν κάθε απόπειρα εκσυγχρονισμού. Αργότερα, στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, βαρυνόταν από χρέη αρρύθμιστα, από θηριώδη ελλείμματα και μια καταστροφική συνδικαλιστικού τύπου κουλτούρα που δεν επέτρεπε ούτε ένα βήμα. Η μεγάλη διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 τη βρήκε οικονομικά ανοχύρωτη και πολιτικά απαράσκευη. Τότε αναφερόταν διεθνώς ως ο αδύναμος κρίκος της Ευρώπης. Ως αδύναμος κρίκος υπέστη τα πάνδεινα.
Και η υγειονομική κρίση που ακολούθησε τη βρήκε καταπονημένη, με τις δομές της δημόσιας υγείας κλονισμένες και τις δυνατότητες περιορισμένες. Ωστόσο μπόρεσε υποτυπωδώς να σταθεί, παρότι μέτρησε και μετράει μεγάλες ανθρώπινες απώλειες. Η οικονομία δεν κατέρρευσε, η κοινωνία άντεξε και το κράτος δεν διαλύθηκε, παρά προχώρησε σε αλλαγές σημαντικές που επέτρεψαν την προικοδότησή του με σημαντικούς πόρους για τη μεταπανδημική περίοδο.
Και τώρα στον πόλεμο η Ελλάδα δεν αποτελεί τον αδύναμο κρίκο της Ευρώπης. Οι ηγέτιδες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου αντιμετωπίζουν υπαρξιακού τύπου διλήμματα στην τρέχουσα πολεμική κρίση και όχι η Ελλάδα.
Η χώρα μας δεν θα μείνει ούτε από αέριο ούτε από καύσιμα. Διαθέτει εναλλακτικές πηγές προμηθειών, η ίδια μπορεί να ανοίξει νέους ενεργειακούς δρόμους και μαζί με το πλήθος των αλλαγών που η ελληνική κοινωνία πια αποδέχθηκε τα προηγούμενα χρόνια, τις αξίες της ενίσχυσε, τα περιουσιακά της στοιχεία επαύξησε και τις ευκαιρίες που εντός της περικλείει πολλαπλασίασε. Επιπλέον την άμυνά της ενίσχυσε, τις συμμαχίες της διεύρυνε και τη γεωπολιτική της θέση ανέδειξε.
Η Ελλάδα δεν προσέρχεται ως πρόβατον επί σφαγήν σε τούτη την κρίση. Πέρασε πάμπολλους Γολγοθάδες τα προηγούμενα χρόνια και τώρα μόνο Ανάσταση της πρέπει…
ΤΟ ΒΗΜΑ
