Παρότι οι δημοσκοπήσεις δίνουν νικητή τον Εμανουέλ Μακρόν στον κρίσιμο, για τη Γαλλία, την Ευρώπη και τον κόσμο, δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών, το αποτέλεσμα παραμένει αμφίρροπο.
O Μακρόν παραμένει δημοφιλής στους φιλο ευρωπαϊστές, σε όσους πιστεύουν στο μέλλον, όμως η πλευρά του «άριστου μαθητή της τάξης» ενοχλεί πολλούς, λέει ο Πιερ Ματιό
Λίγο πριν από το κρίσιμο débat, την «τηλεμαχία» μεταξύ του προέδρου Μακρόν και της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν που έγινε την περασμένη Τετάρτη, «Το Βήμα» συνομίλησε με τον καθηγητή Πιερ Ματιό, διευθυντή του τμήματος Sciences Po (Σχολή Πολιτικών Επιστημών) του Πανεπιστημίου της Λιλ, ο οποίος εξέφρασε την ανησυχία του για την έκβαση των εκλογών.
Πιστεύατε ότι η Μαρίν Λεπέν θα περνούσε στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ότι θα συνέβαινε ό,τι έγινε το 2002 όταν ο πατέρας της, ο Ζαν-Μαρί Λεπέν, πέρασε στον δεύτερο γύρο απέναντι στον Ζακ Σιράκ, αποκλείοντας τον υποψήφιο των Σοσιαλιστών, Λιονέλ Ζοσπέν;
«Οχι, όμως έχουν αλλάξει πολλά την τελευταία εικοσαετία στη Γαλλία, ειδικά σε ό,τι αφορά τη νέα γενιά. Το 2002 ήμουν ήδη καθηγητής στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Τότε, εν όψει του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών υπήρχε έντονος διάλογος μεταξύ των φοιτητών, υπήρχαν νέοι που έκλαιγαν εξαιτίας του αποτελέσματος του πρώτου γύρου, υπήρχαν διαμαρτυρίες. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτε απολύτως».
Ο Μακρόν πρέπει να πείσει όχι τόσο ότι κάνει αριστερή στροφή, αλλά ότι δεν είναι επηρμένος και κυρίως ότι σέβεται τους Γάλλους, ότι αναγνωρίζει τις προσπάθειές του
Πού το αποδίδετε; Στην αδιαφορία των νέων;
«Οφείλεται, νομίζω, στην «κανονικοποίηση» της ψήφου υπέρ της Ακροδεξιάς. Επίσης στο γεγονός ότι οι νέοι είναι πολύ εχθρικοί απέναντι στον Μακρόν και στο ότι η Λεπέν κατόρθωσε να αποτινάξει το στίγμα της δαιμονοποίησης του κόμματός της: για πολλούς νέους σήμερα, η Μαρίν Λεπέν δεν παραπέμπει στον πατέρα της, τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, ακροδεξιό που προκαλούσε φόβο. Για τους νέους, ο πατέρας Λεπέν και το Εθνικό Μέτωπο είναι κάτι πολύ μακρινό. Σε αυτό συνέβαλε και η ανάδυση του ακροδεξιού Ερίκ Ζεμούρ που κατέστησε τη Λεπέν πιο συμπαθή σε τμήμα του εκλογικού σώματος».
Ανησυχείτε για την έκβαση των εκλογών;
«Ασφαλώς, αλλά νομίζω ότι από τη στιγμή που η Λεπέν άρχισε να παρουσιάζει λεπτομερώς το πρόγραμμά της, οι αληθινές προθέσεις της αποκαλύπτονται. Στη συνέντευξη Τύπου για την εξωτερική πολιτική (13/4/2022) είπε τρελά πράγματα, ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συνάψει συμφωνία με τη Ρωσία. Βέβαια, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ψηφοφόροι, όπως εγώ, ενδιαφέρονται πολύ για τη διεθνή κατάσταση, για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν είμαι όμως σίγουρος ότι οι ψηφοφόροι που δεν ενδιαφέρονται για την Ευρώπη ή την Ουκρανία ανησυχούν επειδή η Λεπέν είναι άσχετη με την εξωτερική πολιτική. Και υπάρχουν πολλοί τέτοιοι τόσο στο στρατόπεδο της Λεπέν όσο και του ακροαριστερού Μελανσόν, ψηφοφόροι που τους απασχολούν τα εσωτερικά ζητήματα. Θυμίζω ότι το 1992, στις ΗΠΑ ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος έκανε προεκλογική εκστρατεία προτάσσοντας τη νίκη του στον πρώτο πόλεμο στον Περσικό. Ο Μπιλ Κλίντον όμως εστίασε προεκλογικά στην κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας και στα κοινωνικά ζητήματα και κέρδισε τις εκλογές. Οι Γάλλοι που θεωρούν ότι όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία είναι πιο σημαντικά από την αγοραστική τους δύναμη είναι άνθρωποι όπως εγώ, αστοί, που ζουν άνετα. Πολλοί άλλοι όμως δεν ζουν έτσι και αυτό που τους απασχολεί πρωτίστως είναι η οικονομία».
- Διαβάστε επίσης: Ο Μακρόν της Ευρώπης, η Λεπέν των… φτωχών
Οι Γάλλοι δεν αντιλαμβάνονται ότι για την αύξηση των τιμών των προϊόντων δεν ευθύνεται η πολιτική του Μακρόν αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία;
«Νομίζω ότι υπάρχουν ψηφοφόροι τόσο του Μακρόν όσο και του Μελανσόν που θεωρούν ότι αν ο πόλεμος τελειώσει ακόμη και με προσάρτηση της Ουκρανίας από τον Πούτιν, τότε θα ρυθμιστούν τα ζητήματα της αύξησης των τιμών, τόσο των καυσίμων όσο και των σιτηρών. Οταν ρώτησαν τη Λεπέν αν ο πόλεμος στην Ουκρανία θα τελειώσει σύντομα, απάντησε «εμένα αυτό που με ενδιαφέρει είναι η αγοραστική δύναμη των Γάλλων» υπονοώντας ότι απαιτείται ειρήνη με οποιονδήποτε τρόπο, να πιεστεί ο Ζελένσκι να αποδεχθεί την ειρήνη που θα του επιβάλουν. Μου θυμίζει το 1938, όταν ο τότε πρωθυπουργός της Γαλλίας, Νταλαντιέ, επέστρεφε στο Παρίσι έχοντας υπογράψει τις Συμφωνίες του Μονάχου και ανησυχούσε ότι ο κόσμος θα τον αποδοκίμαζε. Αντιθέτως του επεφύλαξαν θερμή υποδοχή και εκείνος είπε σε υπουργό της κυβέρνησής του, «Α, οι μ…ς! (Ah, les cons!) Δεν αντιλαμβάνονται ότι δεν τους φέρνω την ειρήνη», εννοώντας ότι οι άνθρωποι προτιμούν την ψευδαίσθηση ειρήνης από τις πραγματικές συνέπειες μιας συμφωνίας. Νομίζω ότι κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και τώρα με τους ψηφοφόρους των λαϊκών στρωμάτων: οι άνθρωποι που βλέπουν τους λογαριασμούς του ρεύματος να φουσκώνουν, την τιμή της βενζίνης και των βασικών ειδών να εκτοξεύονται, σκέφτονται ότι σημασία έχει να τελειώσει το γρηγορότερο ο πόλεμος στην Ουκρανία ακόμη και με νίκη του Πούτιν. Αυτό εκμεταλλεύεται η Μαρίν Λεπέν και φοβάμαι ότι στην τηλεμαχία της με τον Μακρόν θα το επαναλαμβάνει διαρκώς».
Πάντως στην αντίστοιχη τηλεμαχία του 2017, η Λεπέν δεν εμφανίστηκε καθόλου προετοιμασμένη σε σχέση με τον Μακρόν. Επιπλέον παρατηρούμε ότι ο Μακρόν επιχειρεί αριστερή στροφή σε σειρά θεμάτων (π.χ. συντάξεις, περιβάλλον).
«Το 2017 η Λεπέν ήξερε ότι θα χάσει. Πολλοί ψηφοφόροι ήταν επίσης περίεργοι για τον Μακρόν, ένα εντελώς νέο πρόσωπο. Πέντε χρόνια αργότερα ο Μακρόν παραμένει δημοφιλής στους φιλοευρωπαϊστές, σε όσους πιστεύουν στο μέλλον, όμως η πλευρά του «άριστου μαθητή της τάξης» ενοχλεί πολλούς. Αν στην τηλεμαχία «ισοπεδώσει» τη Λεπέν, γιατί είναι πολύ καλύτερος, πιο κατηρτισμένος, πιο καλλιεργημένος, πιο εντυπωσιακός, αυτό μπορεί να στραφεί εναντίον του. Στην αρχή όλοι συμπαθούν τον άριστο της τάξης, όμως με τον καιρό εκνευρίζονται όταν απαντά πάντα σωστά και τα ξέρει όλα! Η Λεπέν μπορεί να προκαλέσει συμπάθεια ακριβώς γιατί δεν είναι καλή μαθήτρια αλλά και γιατί μπορεί να τον παρασύρει στο δικό της τερέν, το ζήτημα της αγοραστικής δύναμης των Γάλλων. Ο Μακρόν πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός, πρέπει να πείσει όχι τόσο ότι κάνει αριστερή στροφή αλλά ότι δεν είναι επηρμένος και κυρίως ότι σέβεται τους Γάλλους, ότι αναγνωρίζει τις προσπάθειές τους. Ακόμη και αν νικήσει, με μικρή διαφορά, θα πρέπει να είναι προσεκτικός μέχρι τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου γιατί υπάρχει κίνδυνος κοινωνικής αναταραχής στη Γαλλία, κίνδυνος που δεν βλέπω να αποσοβείται σύντομα».
