Για την αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στη Γαλλία, τον κίνδυνο εκλογής της Λεπέν και τους αριστερούς ψηφοφόρους του Μελανσόν που θα ψηφίσουν την ακροδεξιά υποψήφια στον β’ γύρο «για να τινάξουν το σύστημα στον αέρα» μιλάει στο «Βήμα» η κυρία Ταρά Βαρμά, επικεφαλής του think tank ECFR στο Παρίσι.
Στις εκλογές της περασμένης Κυριακής ολοκληρώθηκε η πλήρης ανατροπή του γαλλικού πολιτικού σκηνικού. Πώς φθάσαμε ως εδώ;
«Η αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού στη Γαλλία είχε ξεκινήσει στις εκλογές του 2017, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν ανέβηκε στην εξουσία χωρίς να εκπροσωπεί κανένα κόμμα και θέλοντας να δημιουργήσει μια νέα δυναμική – την οποία κατάφερε, κυρίως στην Εθνοσυνέλευση, όπου έκανε κάτι το οποίο δεν θεωρούσαμε πιθανό το 2017. Η αναδιαμόρφωση που ξεκίνησε τότε δεν ολοκληρώθηκε διότι, αν και το LREM (του Μακρόν) ήρθε πρώτο σε βουλευτές, στην Εθνοσυνέλευση εκπροσωπούνταν ακόμη τα παραδοσιακά κόμματα, δηλαδή οι Ρεπουμπλικανοί (δεξιοί) και το PS (Σοσιαλιστές). Σήμερα ολοκληρώνεται η αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού με την Αν Ινταλγκό (υποψήφια του PS) να παίρνει 1,8% στον α’ γύρο των προεδρικών και τη Βαλερί Πεκρές (υποψήφια των Ρεπουμπλικανών) 4,8%. Τα ποσοστά αυτά δεν επιτρέπουν σε κανένα από τα δύο κόμματα να αποζημιωθεί για τα έξοδα της προεκλογικής εκστρατείας και τούτο σηματοδοτεί πραγματικά την εξαφάνιση των δύο αυτών παραδοσιακών κομμάτων.
Παρατηρούμε επίσης την περαιτέρω ενίσχυση του Ζαν-Λικ Μελανσόν και της Ανυπότακτης Γαλλίας, αν και πολλοί αριστεροί έριξαν ψήφο τακτικής – δηλαδή δεν ήταν εξαρχής Ανυπότακτη Γαλλία αλλά την ψήφισαν για να εμποδίσουν τη Μαρίν Λεπέν να περάσει στον β’ γύρο, ώστε να προκριθούν ο Μακρόν και ο Μελανσόν. Συνεπώς η αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού έχει ξεκινήσει για τα καλά και θα ολοκληρωθεί στις βουλευτικές εκλογές αυτού του Ιουνίου, όπου έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιοι θα είναι οι συσχετισμοί. Υπάρχουν πολλοί, κυρίως από την Ανυπότακτη Γαλλία, που λένε «αφού δεν περάσαμε στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, ας προσπαθήσουμε στον γ’ γύρο», όπως αποκαλούν τις βουλευτικές, «να πάρουμε την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση και να αναγκάσουμε τον Μακρόν να συγκατοικήσει με έναν πρωθυπουργό από την Αριστερά». Μέχρι στιγμής οι δύο πρωθυπουργοί που είχαμε από το 2017 μέχρι το 2022 προέρχονταν από τη Δεξιά. Εμείς προσπαθούμε να δούμε πού θα οδηγήσουν όλα αυτά, αλλά το βέβαιο είναι ότι όσα προσπάθησαν να κάνουν το LRΕM και ο Μακρόν το 2017 δεν λειτουργούν σήμερα, γι’ αυτό θα δούμε νέα πράγματα».
«Υπάρχει μια μερίδα ψηφοφόρων του Μελανσόν που απεχθάνεται τόσο πολύ τον Μακρόν, που προτιμά να ψηφίσει Λεπέν, εν μέρει για να τινάξει το σύστημα στον αέρα» σημειώνει η Ταρά Βαρμά
Η αντισυστημική ψήφος – Ζεμούρ, Λεπέν και Μελανσόν – ξεπέρασε το 50%. Πώς το εξηγείτε;
«Υπάρχει ένα είδος απογοήτευσης α λα γαλλικά, επικρατεί η άποψη ότι τίποτα δεν λειτουργεί, οι Γάλλοι έχουν πραγματική δυσαρέσκεια προς τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, υπάρχει η εντύπωση ότι οι άνθρωποι «γλιστρούν» σε χαμηλότερη κοινωνική τάξη, ότι υποβαθμίζονται κοινωνικά. Η Γαλλία δεν βίωσε τόσο βίαιη οικονομική κρίση όπως η Ελλάδα ή άλλες χώρες, αλλά το αίσθημα απογοήτευσης είναι πολύ έντονο στους Γάλλους. Και όχι μόνο δεν περιορίστηκε, αλλά έχει την τάση να επιβεβαιώνεται σε ορισμένα τμήματα του πληθυσμού που διατηρούν την εντύπωση ότι ο Μακρόν εκπροσωπεί τους πλούσιους. Αυτό θα τον δυσκολέψει πολύ στον β’ γύρο, γιατί η Λεπέν προσπαθεί να προσελκύσει τη λαϊκή ψήφο, υποστηρίζει ότι θα υπερασπιστεί τα πιο ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού. Εκλέγεται στη Βόρεια Γαλλία, σε μια περιοχή φτωχή, ενώ στην πραγματικότητα η ίδια εκπροσωπεί μια πολιτική ελίτ. Αν και προέρχεται από πολιτική δυναστεία και είναι προσωπικά πολύ πλούσια, έχει καταφέρει να παρουσιαστεί σαν μια υποψήφια που εκπροσωπεί τον λαό, ενώ ο Μακρόν μπορεί να αποτύχει σε αυτό. Δεν λέω ότι η Λεπέν θα κερδίσει στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, αλλά είναι μια πιθανότητα την οποία δυστυχώς δεν μπορούμε να παραβλέψουμε».
Αν εκλεγεί η Μαρίν Λεπέν, οι επιπτώσεις θα είναι τρομερές για τη Γαλλία διότι θα ακολουθήσει μια λογική «κλεισίματος» της χώρας απέναντι στην ΕΕ και στους διεθνείς θεσμούς
Υψηλό ποσοστό ψηφοφόρων του Μελανσόν στον α’ γύρο δηλώνει ότι θα ψηφίσει Λεπέν στον β’. Πώς γίνεται;
«Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μέχρι στιγμής ότι οι ψηφοφόροι του Μελανσόν είναι εκείνοι που θα κρίνουν τον β’ γύρο των εκλογών. Διαιρούνται a priori σε τρεις κατηγορίες: εκείνοι που θα απέχουν ή θα ψηφίσουν λευκό, εκείνοι που θα ψηφίσουν Μακρόν και εκείνοι που θα ψηφίσουν Λεπέν. Οι τρεις αυτές κατηγορίες είναι περίπου ίσες μεταξύ τους, δηλαδή το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του Μελανσόν η καθεμία. Υπάρχει μια μερίδα των ψηφοφόρων του που απεχθάνεται τόσο πολύ τον Μακρόν και απορρίπτει τόσο τις πολιτικές του, που προτιμά να ψηφίσει Λεπέν, εν μέρει για να τινάξει το σύστημα στον αέρα. Υπάρχουν ορισμένοι που θεωρούν ότι τους εκπροσωπεί στα κοινωνικά ζητήματα που εκείνη έθεσε στο τραπέζι ως μεγαλύτερη προτεραιότητα απ’ όσο ο Μακρόν, ο οποίος άλλωστε προσπαθεί να κερδίσει έδαφος στα κοινωνικά και να αναφερθεί εκτενέστερα σε αυτά γιατί έχει καταλάβει ότι θα κάνουν τη διαφορά στον β’ γύρο. Οι ψηφοφόροι αυτοί είναι διατεθειμένοι να δώσουν μια κλωτσιά και να ανατρέψουν το σύστημα. Δεν ξέρω αν αυτό θα επιβεβαιωθεί στην κάλπη, αλλά οι δημοσκοπήσεις προς το παρόν δείχνουν ότι το ένα τρίτο των ψηφοφόρων του Μελανσόν θα ψηφίσει Λεπέν γιατί θεωρεί ότι εκπροσωπείται από την εξτρεμιστική λογική της».
Πόσο πιθανό είναι να εκλεγεί η Λεπέν στην προεδρία και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για τη Γαλλία και την Ευρώπη;
«Δεν είναι απίθανο να εκλεγεί, αν και θέλω να πιστεύω ότι τελικά θα νικήσει ο Μακρόν. Αν εκλεγεί η Μαρίν Λεπέν, οι επιπτώσεις θα είναι τρομερές για τη Γαλλία διότι θα ακολουθήσει μια λογική «κλεισίματος» της χώρας απέναντι στην ΕΕ και στους διεθνείς θεσμούς. Θα έχει επίσης αμέσως επιπτώσεις στη διεθνή δράση της Γαλλίας: συμμαχία με τον Βίκτορ Ορμπαν στα θέματα μετανάστευσης, άμεσο τέλος στην παράδοση όπλων στην Ουκρανία, άρση των κυρώσεων προς τη Ρωσία… Η Γαλλία θα ακολουθήσει έναν εντελώς διαφορετικό άξονα και μια ανταλλακτική λογική στην οποία η Λεπέν δεν θα επιδιώκει παρά όσα θεωρεί ευθέως προς το συμφέρον της Γαλλίας εις βάρος των συμφερόντων όλων των υπολοίπων και κυρίως των Ευρωπαίων».
