Εναλλακτικά σενάρια έκτακτης ανάγκης για το ενδεχόμενο της (πιθανής) ευρωπαϊκής εμπλοκής στο θέμα της κοινής αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης μελετούν στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήδη έχει ανεβάσει τους τόνους στις δημόσιες παρεμβάσεις του και στις συνομιλίες με ευρωπαίους αξιωματούχους, ζητώντας εμφατικά την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και την αποσύνδεση της τιμής του από εκείνη του ηλεκτρικού ρεύματος. Παράλληλα, έχει προτείνει την αξιοποίηση των 230 δισ. ευρώ από τους αδιάθετους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για την αντιστάθμιση των ανατιμήσεων στην ενέργεια.

Μελετούν πρόταση, ετοιμάζουν αντίδραση

Σύμφωνα με πληροφορίες και όσο δεν φαίνεται να υπάρχει προθυμία και ομοθυμία για μια κοινή και συντονισμένη λύση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το επιτελείο του Πρωθυπουργού ετοιμάζει μια συγκεκριμένη πρόταση προς τα ευρωπαϊκά όργανα, με αντικείμενο τη χρηματοδότηση από τους αδιάθετους πόρους του Ταμείου. Η διαδικασία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός των ημερών, ώστε το σχέδιο να υποβληθεί εν όψει της έκτακτης Συνόδου Κορυφής του Μαΐου.

Παρά ταύτα, η επιφυλακτικότητα για την ευρωπαϊκή αντίδραση είναι έντονη και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός δεν είναι ιδιαιτέρως αισιόδοξος, όπως μεταδίδουν συνομιλητές του.Υπό αυτή τη συνθήκη, οι ίδιες πηγές έχουν διακρίνει μια διάθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη να υιοθετήσει μια επιθετικότερη ρητορική έναντι της Ευρώπης και των κυβερνήσεων, οι οποίες παρακωλύουν την εξεύρεση μιας κοινής λύσης, προτού προχωρήσει στην εφαρμογή του εναλλακτικού, εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης των μέχρι στιγμής ανεξέλεγκτων ανατιμήσεων στην ενέργεια και στο ηλεκτρικό ρεύμα.

Κατά τα όσα μεταδίδονται από το περιβάλλον του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίζεται αποφασισμένος ως προς αυτά και εξετάζει όλα τα πιθανά ενδεχόμενα χρηματοδότησης των εθνικών λύσεων, είτε αυτές περιλαμβάνουν την περαιτέρω αύξηση του δανεισμού είτε τη μετακίνηση πόρων του προϋπολογισμού για τον συγκεκριμένο σκοπό.

Αναζητώντας δραστική λύση

Ηδη έχουν προαναγγελθεί επιπλέον 500 εκατομμύρια ευρώ σε επιδοτήσεις για τον επόμενο μήνα, ωστόσο από το Μέγαρο Μαξίμου μεταδίδεται ότι «είναι σαφές πως απαιτούνται πιο δραστικές λύσεις». Ωσπου αυτές να εξευρεθούν και να ανακοινωθούν, η κυβέρνηση προχωρεί στις ήδη εξαγγελθείσες παροχές, όπως τα 200 ευρώ της «επιταγής ακρίβειας» εν όψει Πάσχα, τα επιδόματα τέκνων, η αύξηση του κατώτατου μισθού και η κατάρτιση του σχεδίου πολιτικής για τη στέγαση και τις επιδοτήσεις ενοικίων για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών. Η συνθήκη η οποία διαμορφώνεται και κυριαρχεί στο κοινωνικό πεδίο έχει πάντως τροποποιήσει και πάλι τον σχεδιασμό και έχει εντείνει την ανησυχία στο κυβερνητικό επιτελείο ως προς τις πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης των ενεργειακών ανατιμήσεων. Σε αυτό το περιβάλλον, τα σενάρια ανασχηματισμού επανέρχονται, όσο και αν επισήμως διαψεύδονται.

Το μέτωπο με τον λαϊκισμό

Ο Πρωθυπουργός έχει συνδέσει τη νέα κρίση με την ενίσχυση των λαϊκιστικών δυνάμεων και υπό αυτό το πρίσμα το βλέμμα του ιδίου και του επιτελείου του είναι στραμμένο και στο αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Μιλώντας σχετικά σε κομματική εκδήλωση στο Χαλάνδρι, εν όψει του συνεδρίου της ΝΔ στις 6-8 Μαΐου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε στις αρχές της εβδομάδας: «Αυτό το οποίο παρατηρούμε στην Ελλάδα δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, είναι και ευρωπαϊκό φαινόμενο. Αν δείτε τι γίνεται σήμερα στη Γαλλία, θα διαπιστώσετε ότι ουσιαστικά η μάχη μεταξύ του προέδρου Μακρόν και της Μαρίν Λεπέν δεν είναι μια ιδεολογική μάχη. Είναι μια μάχη μεταξύ δύο διαφορετικών αντιλήψεων, περί προόδου και συντήρησης.Με τον ίδιο τρόπο πιστεύω ότι διαμορφώνονται και τα πολιτικά διλήμματα στη χώρα μας. Πείτε μου εσείς αν όλα αυτά τα ωραία πράγματα που κάνουμε στο gov.gr έχουν κομματικό χρώμα. Αν είναι δεξιά, αν είναι κεντρώα, αν είναι αριστερά. Δεν είναι ούτε δεξιά ούτε κεντρώα ούτε αριστερά. Είναι σωστά και προοδευτικά. Είναι μέτρα που σέβονται τον πολίτη και είναι μέτρα που αποδεικνύουν ότι αυτή η παράταξη βάζει πάντα τον πολίτη στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός της.Αυτές, λοιπόν, οι νέες διαχωριστικές γραμμές θα διαμορφώσουν το πολιτικό τοπίο και καθώς θα πηγαίνουμε και προς τις επόμενες εθνικές εκλογές, που θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, το ’23».

Προβληματισμός για την εκλογική στρατηγική

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα. Ο Πρωθυπουργός έχει ζητήσει εμφατικά από τους Ευρωπαίους την επιβολή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και την αποσύνδεση της τιμής του από εκείνη του ηλεκτρικού ρεύματος

Δεδομένου του «παραθύρου» το οποίο έχει ανοίξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης για συμμαχικές κυβερνήσεις, μετά τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση και εφόσον δεν έχει επιτευχθεί ο στόχος της αυτοδυναμίας, ήδη παρασκηνιακά επανεξετάζεται η σκοπιμότητα μιας τέτοιας επιλογής. Υπό αυτό το πρίσμα και ενώ οι πιέσεις προς το ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ εντείνονται από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, από ορισμένους εκδηλώνεται ο προβληματισμός ως προς το αν η ΝΔ θα πρέπει να σχεδιάσει μια εκλογική στρατηγική για την πρώτη κάλπη, προκειμένου: α) να έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες από μια προεξοφλούμενη αναμέτρηση «χαλαρής ψήφου» και β) να εξασφαλίσει την πρωτοβουλία της συζήτησης για τον σχηματισμό κυβέρνησης ακόμη και σε συνθήκες απλής αναλογικής, ώστε να αποφευχθεί η περιπέτεια της δεύτερης κάλπης και της παρατεταμένης εκκρεμότητας.Από το Μέγαρο Μαξίμου δεν επιβεβαιώνεται πάντως σήμερα μια τέτοια αλλαγή των στρατηγικών στόχων. Συνεργάτες του Πρωθυπουργού σημειώνουν ότι εφόσον ο Νίκος Ανδρουλάκης συνεχίζει και επιμένει στον σχηματισμό μιας κυβέρνησης με σοσιαλδημοκρατικό κορμό, η επιδίωξη της αυτοδυναμίας της ΝΔ στη δεύτερη αναμέτρηση με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής παραμένει αναλλοίωτη. Απορρίπτουν πάντως ως «αστείες» τις εκτιμήσεις ότι ενδέχεται να υπάρξει και τρίτη εκλογική αναμέτρηση.

Το συνέδριο της ΝΔ και το κοινωνικό προφίλ

Εν αναμονή της αναμέτρησης στη Γαλλία και των αποτελεσμάτων των συνεδρίων του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προετοιμάζει τη δική του πολιτική (επανα)τοποθέτηση στο συνέδριο της ΝΔ, στις αρχές του επόμενου μήνα. Κατά τα όσα μέχρι στιγμής σχεδιάζονται, στόχος του θα είναι να παρουσιαστεί ένα νέο προγραμματικό πλαίσιο για την περίοδο έως τις εκλογές και πέρα από αυτές, ταυτόχρονα όμως ο Πρωθυπουργός αναμένεται να επιχειρήσει έναν επαναπροσδιορισμό του κοινωνικού προφίλ της ΝΔ, υπό την πίεση των νέων συνθηκών. Οπως άλλωστε ήδη αναγνωρίζεται από τον ίδιο και το επιτελείο του, σχεδόν τίποτε από τα όσα ίσχυαν όταν κέρδισαν τις τελευταίες εκλογές το 2019 δεν ισχύει πλέον και όλες οι προτεραιότητες και σχεδιασμοί τελούν υπό επανεξέταση και επαναξιολόγηση.

Η αγωνία για το φθινόπωρο

Παρά την επίμονη και επαναλαμβανόμενη αναφορά στον χρόνο των εκλογών, η ανησυχία των κυβερνητικών στελεχών για τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης παραμένει έντονη.

Οι περισσότεροι καταλήγουν στο ότι οι εξελίξεις μπορεί να οδηγήσουν σε ανατροπή αποφάσεων ανά πάσα στιγμή και υπό αυτή την έννοια συναρτούν πολλά, αφενός με τις αποφάσεις στο ευρωπαϊκό επίπεδο, αφετέρου με τη συνθήκη η οποία θα έχει διαμορφωθεί το ερχόμενο φθινόπωρο. Με αυτόν τον χρονικό ορίζοντα κινείται σήμερα ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός, ο οποίος καθορίζει και την εκλογική στρατηγική της κυβέρνησης. Ο Πρωθυπουργός αναμένεται να διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό περίγραμμα στο συνέδριο της ΝΔ, ωστόσο φαίνεται ότι έως τις εκλογές θα υπάρξουν διάφορες αφορμές για αναθεωρήσεις και αναπροσαρμογές, τακτικού και στρατηγικού χαρακτήρα.

Καθυστερήσεις και αναβολές στις μεταρρυθμίσεις

Οσο η ενεργειακή κρίση κυριαρχεί στις προτεραιότητες και ο χρονικός ορίζοντας των αποφάσεων τοποθετείται στο προσεχές φθινόπωρο, ενδείξεις μιας έντονης προεκλογικής αγωνίας διαπιστώνονται στην κυβερνητική δραστηριότητα. Παρά τις εμφατικές διαβεβαιώσεις για συνέχιση και επίσπευση των μεταρρυθμίσεων, σε διάφορα πεδία παρατηρούνται καθυστερήσεις, αναβολές ή και σκόπιμες αλλαγές προτεραιοτήτων. Ενδεικτικά επισημαίνονται κάποιες αποφάσεις των τελευταίων ημερών, όπως:

  • Η νέα παράταση στις προθεσμίες κατεδάφισης αυθαιρέτων σε παραθαλάσσιες περιοχές. Παρά τη σχετική, θετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι αποφάσεις δεν εκτελούνται και οι παραβάσεις διατηρούνται, με προφανή αγωνία για το πολιτικό κόστος.
  • Η κατάργηση των μέτρων προστασίας κατά της εξάπλωσης της πανδημίας, παρά τον συνεχιζόμενο υψηλό αριθμό θανάτων, συνοδεύεται και από την αναστολή των προστίμων για ανεμβολίαστους πολίτες άνω των 60 ετών, ενώ, παρ’ όλη την ένταση των προηγούμενων μηνών, σύντομα θα πάψει να ισχύει οποιοδήποτε μέτρο και πιστοποιητικό (εμβολιασμού, rapid test, νόσησης), ακόμη και στους εσωτερικούς χώρους.
  • Παρά τις φιλόδοξες και πομπώδεις εξαγγελίες για την πάταξη της οπαδικής βίας έπειτα από τη δολοφονία του Αλκη Καμπανού, τα πρόσφατα περιστατικά και τα επεισόδια που δημιουργήθηκαν στη Μασσαλία από οργανωμένους οπαδούς του ΠΑΟΚ φανερώνουν ότι καμία πρόοδος δεν έχει σημειωθεί στο συγκεκριμένο πεδίο.
  • Ως προς την έναρξη της λειτουργίας της πανεπιστημιακής αστυνομίας και ενώ αυτή έχει εξαγγελθεί για τον Μάιο, προσφάτως αποφασίστηκε ότι τα στελέχη της θα τοποθετηθούν σε πρώτη φάση σε ανώτατα ιδρύματα τα οποία βρίσκονται εκτός αστικών κέντρων, με ό,τι αυτό θα συνεπάγεται για την κατάσταση στο Μετσόβιο, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο κ.α.