Την ανησυχία του για τον αυξανόμενο εξοπλισμό της Σερβίας σημειώνει στο «Βήμα» ο υφυπουργός Εξωτερικών και Διασποράς του Κοσόβου, Κρεσνίκ Αχμέτι, υπογραμμίζοντας ότι «καμία χώρα δεν αγοράζει αυτή την ποσότητα στρατιωτικού εξοπλισμού για να τον αποθηκεύσει». Παράλληλα, καλεί το Βελιγράδι «να αλλάξει προσέγγιση» και να εργαστεί για μια συμφωνία που «θα ωφελήσει τους πολίτες μας και θα συμβάλει στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής».
Σχετικά με τις σχέσεις Αθήνας και Πρίστινας -με αφορμή και την επίσκεψη του υφυπουργού Εξωτερικών Κωνσταντίνου Φραγκογιάννη στο Κόσοβο, ο Αχμέτι λέει ότι «προχωρούν θετικά σε πολλούς τομείς» ενώ προσθέτει ότι «δεν υπάρχει λόγος να μην επισημοποιηθούν οι εντατικές σχέσεις που χτίζουμε». Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρει ότι πιθανή αναγνώριση του Κοσόβου από την Ελλάδα και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που δεν το αναγνωρίζουν «θα έκλεινε μια για πάντα την πόρτα σε κάθε συνοριακό ρεβιζιονισμό στην περιοχή».
-Αθήνα και Πρίστινα εστιάζουν στην οικονομική τους σχέση, ιδιαίτερα σε κατασκευές, ενέργεια, εμπόριο και τουρισμό. Είστε ικανοποιημένος από την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων;
Είμαι χαρούμενος με την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων μεταξύ της Δημοκρατίας του Κοσόβου και της Δημοκρατίας της Ελλάδας. Ξεκινήσαμε φέτος με την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών και Διασποράς κας Donika Gervalla Schwarz στην Αθήνα, με οικοδεσπότη τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Δένδια. Η επίσκεψη ήταν παραγωγική και ακολούθησαν πλήθος δραστηριοτήτων.
Σε έναν από τους κινηματογράφους της Αθήνας προβλήθηκε η παγκοσμίου φήμης ταινία παραγωγής Κοσσυφοπεδίου, «Hive», ενώ ακολούθησε πάνελ με τη σκηνοθέτιδα Μπλέρτα Μπασόλι. Ο Έλληνας συγγραφέας Νίκος Χρυσός δημοσίευσε το αλβανικό μεταφρασμένο βιβλίο του «New Day» στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Κοσσυφοπεδίου, στην Πρίστινα. Ο υπουργός Παιδείας μας πραγματοποίησε επίσκεψη στη Θεσσαλονίκη και συναντήθηκε με τον Πρύτανη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, καθώς και με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Σύντομα θα συναντηθούν στην Πρίστινα για να επισημοποιήσουν την ακαδημαϊκή και επιστημονική συνεργασία τους. Αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Kurti και την ΥΠΕΞ Gervalla συμμετείχε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Και αυτή την εβδομάδα, καλωσόρισα τον Έλληνα ομόλογό μου, Κώστα Φραγκογιάννη, στην Πρίστινα όπου υπογράψαμε μια δήλωση προθέσεων, η οποία έχει στόχο να εντείνει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις μας.
Όλα αυτά έγιναν μέσα σε τέσσερις μήνες. Είναι λοιπόν σαφές ότι οι σχέσεις μας προχωρούν θετικά σε πολλούς τομείς.
-Ένα αισιόδοξο σημείο της διμερούς συνεργασίας είναι το ενεργειακό. Πείτε μας περισσότερα για αυτό.
Συμφωνώ. Υπάρχουν αισιόδοξες προοπτικές στην οικονομία γενικότερα, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα. Το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των χωρών μας είναι περίπου 208 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και οι εξαγωγές και των δύο πλευρών αυξάνονται χρόνο με το χρόνο. Ωστόσο, υπάρχουν περισσότερες δυνατότητες για τις οικονομίες μας να συνεργαστούν. Για να αξιοποιήσουμε αυτές τις δυνατότητες, προετοιμάζουμε το επόμενο Κοινό Οικονομικό Φόρουμ, που διοργανώνεται από τα υπουργεία Εξωτερικών, όπου οι επιχειρήσεις μας μπορούν να αλληλεπιδράσουν και να δημιουργήσουν νέους δρόμους συνεργασίας στο εμπόριο και τις επενδύσεις.
Πιστεύω ότι η ενεργειακή συνεργασία θα είναι μεταξύ των θεμάτων του επόμενου Φόρουμ και είμαι αισιόδοξος ότι οι επιχειρήσεις αυτού του κλάδου θα βρουν κοινό έδαφος και η κυβέρνησή μας θα είναι εκεί για να διευκολύνει τις επενδύσεις και τη συνεργασία μεταξύ των φορέων αυτού του κλάδου.
-Συχνά πραγματοποιούνται επισκέψεις αξιωματούχων σε Αθήνα και Πρίστινα αντίστοιχα, ενώ προ ημερών βρισκόσασταν με τον πρωθυπουργό και την ΥΠΕΞ στο Φόρουμ των Δελφών. Αυτό το διμερές κλίμα μπορεί να σηματοδοτήσει την αναγνώριση του Κοσόβου από την Ελλάδα;
Πιστεύω ότι δεν υπάρχει λόγος να μην επισημοποιηθούν οι εντατικές σχέσεις που χτίζουμε. Η ανεξαρτησία της Δημοκρατίας του Κοσόβου δεν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και αυτό δηλώνει και το Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης στις 22 Ιουλίου 2010. Το Κόσοβο ως ανεξάρτητο κράτος είναι αποτέλεσμα της βίαιης διάλυσης της πρώην Γιουγκοσλαβίας, από την οποία δημιουργήθηκαν επτά κράτη.
Ενδιαφέρομαι να αναπτύξω ουσιαστικά τις σχέσεις μεταξύ Κοσόβου και Ελλάδας και, στο μεταξύ, καλώ και τις πέντε χώρες της ΕΕ που δεν μας αναγνωρίζουν (σ.σ. Ελλάδα, Κύπρος, Σλοβακία, Ρουμανία και Ισπανία) να αναγνωρίσουν τη Δημοκρατία του Κοσόβου. Αυτό θα ήταν προς το συμφέρον της περιοχής μας και της Ευρώπης γενικότερα, ειδικά μετά τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ουκρανία. Η αναγνώριση από αυτές τις πέντε χώρες της ΕΕ θα έκλεινε μια για πάντα την πόρτα σε κάθε συνοριακό ρεβιζιονισμό στην περιοχή. Για εμάς, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα είναι υψίστης σημασίας.
-Ανησυχείτε για την αυξανόμενη αγορά όπλων από την Σερβία; Θα επιδιώξετε μια ταχύτερη ένταξη στο ΝΑΤΟ στη σκιά και του ρωσο-ουκρανικού πολέμου;
Πιστεύω ότι ολόκληρη η νοτιοανατολική Ευρώπη θα πρέπει να ανησυχεί για τον αυξανόμενο οπλισμό της Σερβίας από τη Ρωσία και την Κίνα. Καμία χώρα δεν αγοράζει αυτή την ποσότητα στρατιωτικού εξοπλισμού μόνο και μόνο για να τον αποθηκεύσει στους στρατώνες. Όταν το συνδυάσουμε με το γεγονός ότι η Σερβία είναι παράγοντας αστάθειας στην περιοχή, με την κακή επιρροή της στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και το Κόσοβο, στο πλαίσιο του ηγεμονικού σχεδίου της «Σερβικός Κόσμος», που επικυρώθηκε από την κυβέρνησή της, η κατάσταση γίνεται πολύ επικίνδυνη. Μόνο στα σύνορα με το Κόσοβο, η Σερβία διαθέτει 42 Προωθημένες Επιχειρησιακές Βάσεις του στρατού της. Για να είμαστε ξεκάθαροι, αυτό δεν είναι για άμυνα.
-Ο διάλογος Βελιγραδίου – Πρίστινας, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έχει σημειώσει πρόοδο. Μήπως πρέπει να αναθεωρηθεί ή να αντικατασταθεί από μια νέα πρωτοβουλία;
Ο διάλογος με το Βελιγράδι έχει διακοπεί για κάποιο χρονικό διάστημα λόγω των εσωτερικών διαδικασιών του Βελιγραδίου. Μέχρι τώρα, το Κόσοβο έχει προτείνει έξι συμφωνίες για έξι διαφορετικά ζητήματα, αλλά αντιμετωπίσαμε μια μη εποικοδομητική προσέγγιση από το Βελιγράδι, το οποίο απέρριψε ορισμένες από αυτές και δεν έλαβε υπόψη τις άλλες.
Πιστεύω ότι αυτή η διαδικασία του διαλόγου, με επίκεντρο την αμοιβαία αναγνώριση, όπως δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν, θα πρέπει να συνεχιστεί. Το Βελιγράδι πρέπει να καταλάβει ότι η ανεξαρτησία του Κοσόβου είναι «τετελεσμένο γεγονός» και δεν υπάρχει επιστροφή. Επομένως, θα πρέπει να αλλάξουν την προσέγγισή τους και να εργαστούν μαζί με εμάς και την ΕΕ για μια νομικά δεσμευτική συμφωνία, η οποία θα ωφελήσει τους πολίτες μας και θα συμβάλει στην ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής.
