Η Σερβία, η οποία βγήκε από το τούνελ του εμφύλιου πολέμου πριν από δύο περίπου δεκαετίες, δεν είναι μια πλούσια χώρα. Παρ’ όλα αυτά, ο πρόεδρος και η κυβέρνησή της, με νωπή τη λαϊκή εντολή, μοιάζουν να διαθέτουν αρκετά δισ. ευρώ για την αγορά νέων και προηγμένων οπλικών συστημάτων, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην οικονομία.

Όπως δήλωσε την Δευτέρα ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ήδη προχωρούν οι διαπραγματεύσεις με το Παρίσι για την προμήθεια σημαντικού αριθμού μαχητικών τύπου Rafale. «Συζητούμε αυτή την αγορά 12 αεροσκαφών εδώ και ένα χρόνο, ενώ παράλληλα εξετάζουμε το ενδεχόμενο να αγοράσουμε άλλα 12 μεταχειρισμένα από άλλη χώρα (της Δύσης)», είπε χαρακτηριστικά στο Reuters ο Βούτσιτς, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Διαπραγματεύσεις και deal

Ο ίδιος, δύο ημέρες νωρίτερα, είχε αναφερθεί σε μία ακόμη πιθανή αγορά, αυτή τη φορά από την Τουρκία. «Σε συνάντησή μας με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, του είπα ότι επιθυμούμε να αγοράσουμε Bayraktar και εκείνος μου υποσχέθηκε ότι μπορούμε να τα πάρουμε», τόνισε, αναφερόμενος στα γνωστά και εξαιρετικά δημοφιλή μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία έχουν λάβει μέρος σε όλες τις πολεμικές συγκρούσεις των τελευταίων ετών (και στην Ουκρανία).

Η κυβέρνηση και ο πρόεδρος της Σερβίας δεν σταματούν, όμως, εκεί. Όπως μεταδόθηκε από αρκετά ΜΜΕ και επιβεβαιώθηκε και από σχετικές φωτογραφίες, το Σάββατο προσγειώθηκαν σε πολιτικό αεροδρόμιο του Βελιγραδίου έξι γιγαντιαία μεταγωγικά αεροσκάφη από την Κίνα, τύπου Y-20, τα οποία μετέφεραν ολοκληρωμένα συστήματα πυραυλικής αεράμυνας.

Ο Βούτσιτς δεν δίστασε να επιβεβαιώσει την αγορά, τονίζοντας ότι η σχετική συμφωνία είχε υπογραφεί το 2019. Υποσχέθηκε δε να παρουσιάσει δημοσίως αυτή την εβδομάδα «το νεότερο καμάρι» των ενόπλων δυνάμεων της Σερβίας – το οποίο, όπως λένε οι ειδικοί, μπορεί να ανταγωνιστεί τους ρωσικούς S-300 και τους αμερικανικούς Patriot.

Αυτή, μάλιστα, δεν είναι η πρώτη αγορά κινεζικού στρατιωτικού υλικού από τη Σερβία. Για του λόγου το αληθές, το 2020 είχε γίνει η παραλαβή μη επανδρωμένων τύπου Chengdu Pterodactyl-1, ενώ πληροφορίες κάνουν λόγο και για άλλες συμφωνίες σε εξέλιξη ή στη φάση της διαπραγμάτευσης. Ένα δε χρόνο πριν, το 2019, η χώρα είχε αγοράσει και αριθμό γαλλικών πυραύλων εδάφους-αέρος τύπου Mistral.

Γιατί τώρα;

Οι εξελίξεις αυτές φανερώνουν, όπως εκτιμάται, δύο πράγματα: Αφενός, την πρόθεση του Βελιγραδίου να εκσυγχρονίσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα το οπλοστάσιό του, αξιοποιώντας όλες τις δυνατές πηγές και κάθε προμηθευτή. Αφετέρου, να διαφοροποιηθεί από τα σοβιετικά και ρωσικά συστήματα, τα οποία αυτή τη στιγμή κυριαρχούν σε στρατό ξηράς και αεροπορία, χωρίς παράλληλα να προσδεθεί στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.

Το ερώτημα που τίθεται, βεβαίως, αφορά τον λόγο που κάνει τη Σερβία να προχωρά σε αυτές τις κινήσεις, οι οποίες απειλούν να τινάξουν στον αέρα τα δημοσιονομικά της. «Υπάρχουν τρεις χώρες (…) και μεγάλος ανταγωνισμός εκεί έξω» είπε ο Βούτσιτς, χωρίς να δώσει περισσότερες εξηγήσεις.

Αρκετοί θεωρούν πως αυτή η κούρσα εξοπλισμών, που μοιάζει να αφορά και άλλες χώρες στα Βαλκάνια, δεν προοιωνίζεται κάτι καλό. Ειδικά καθώς υπάρχουν πολλά άλυτα προβλήματα – Κόσοβο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη κ.λπ.