Επανάληψη του πολιτικού σκηνικού του 2017 ή ολική ανατροπή; Μέχρι και αυτή την ώρα που έχουν ανοίξει οι κάλπες για τον σημερινό πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, το εκλογικό τοπίο είναι πιο θολό από ποτέ. Δώδεκα υποψήφιοι, από την Ακρα Δεξιά ως την Ακρα Αριστερά, διεκδικούν την προεδρία στην πιο περίεργη και αμφίρροπη αναμέτρηση των τελευταίων ετών.

Παρατηρητές έχουν μεν προεξοφλήσει επικράτηση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν στον πρώτο γύρο και μεταξύ τους αναμέτρηση στον δεύτερο, στις 24 Απριλίου, αλλά δεν θεωρούν απίθανη μια εκλογή στην προεδρία της ηγέτιδας της Ακροδεξιάς βάσει της δυναμικής που έχει αναπτύξει τις τελευταίες ημέρες.

Τα γκάλοπ δείχνουν κλείσιμο της ψαλίδας

Την εβδομάδα που πέρασε, η δημοσκοπική ψαλίδα έκλεισε από τις επτά στις πέντε μονάδες, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Ipsos Sopra Steria Cevipof για την εφημερίδα «Le Monde», που δίνει 26,5% στον Μακρόν και 21,5% στη Λεπέν.

Σφυγμομέτρηση της OpinionWay-Kéa Partners, για λογαριασμό της εφημερίδας «Les Echos», μειώνει τη διαφορά ακόμα περισσότερο στις τέσσερις μονάδες – στο 27% για τον Μακρόν έναντι 23% για τη Λεπέν -, ενώ το κέντρο Harris Interactive δείχνει οριακή διαφορά, 26,5% για τον Μακρόν και 23% για τη Λεπέν, ανατρέποντας το όποιο κλίμα εφησυχασμού υπήρχε.

Ενδεικτικές οι αναταράξεις στη γαλλική χρηματιστηριακή αγορά μόλις δημοσιεύθηκαν οι δημοσκοπήσεις την Τετάρτη, όπου ο δείκτης CAC υποχώρησε κατά 2,3%.

Ρητορική κινδυνολογίας

«Ο ορίζοντας που αναδύεται είναι πιο αβέβαιος από ποτέ» επισημαίνει η εφημερίδα «Le Monde», σχολιάζοντας ότι οι δημοσκοπήσεις φέρνουν πανικό στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Στην πρώτη προεκλογική του συγκέντρωση στο Παρίσι πριν από μόλις μία εβδομάδα, ο γάλλος πρόεδρος επιδόθηκε σε ρητορική κινδυνολογίας με στόχο να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους και να θέσει και πάλι το εκβιαστικό δίλημμα «ή εγώ ή η Λεπέν».

Προεξόφλησε αναταραχές

«Τίποτα δεν είναι αδύνατο. Ο ακραίος κίνδυνος υπάρχει και σήμερα είναι ακόμη μεγαλύτερος σε σχέση με λίγα χρόνια πριν, ακόμη και σε σχέση με λίγους μήνες πριν» είπε ο Μακρόν προεξοφλώντας, σε περίπτωση που κερδίσει η Λεπέν, το σενάριο μιας πολυεπίπεδης αναταραχής. Οχι μόνο στη Γαλλία αλλά και στο διεθνές περιβάλλον, όπως τόνισε.

Το σκηνικό εν τούτοις θα μπορούσε να ανατρέψει «μια εξ αριστερών ενέδρα», όπως επισημαίνει ο «Monde», αν ο επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, Ζαν Λικ Μελανσόν, κάνει την έκπληξη καθώς πλησιάζει ολοένα και περισσότερο τη Λεπέν. Ωστόσο το σενάριο αυτό απομακρύνεται καθώς ο αριστερός Μελανσόν έχει παγιώσει ένα ποσοστό μεταξύ 16%-17% και φαντάζει δύσκολο να υπερκεράσει αυτό της Λεπέν.

Η Λεπέν μίλησε στην τσέπη τους

Αναλυτές αποδίδουν το κλείσιμο της ψαλίδας σε μια σειρά παραγόντων. Από τη μία η ενίσχυση του προφίλ του Μακρόν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των διεθνών συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου, φάνηκε να είναι προσωρινή. Οι Γάλλοι έδειξαν να ενδιαφέρονται περισσότερο για την καθημερινότητά τους και τις οικονομικές προεκτάσεις του πολέμου παρά για τον ίδιο τον πόλεμο ή τις διεθνείς γεωπολιτικές του διαστάσεις.

Από την άλλη, η Λεπέν αντιλήφθηκε άμεσα αυτή τη δυναμική. Εκανε μια «αμείλικτη επιτόπια εκστρατεία» σε όλη την επικράτεια, όπως τη χαρακτηρίζει το «Politico», θέλοντας να δείξει ότι είναι κοντά στους πολίτες και αντί να επικεντρωθεί σε ζητήματα μετανάστευσης και ασφάλειας, εστίασε σε αυτό που καίει τους Γάλλους: την αγοραστική δύναμη που βάλλεται από τον πληθωρισμό και είναι η πρώτη τους ανησυχία βάσει των σφυγμομετρήσεων.

Οι μειώσεις φόρων και το όριο συνταξιοδότησης

Οι οικονομικές της εξαγγελίες – μεταξύ άλλων μείωση των φόρων σε ενέργεια και βασικά αγαθά – μαλάκωσαν την εικόνα της, προσελκύοντας περισσότερο τους ψηφοφόρους έναντι του Μακρόν, που έθιξε ένα από τα ιερά και όσια της γαλλικής κοινωνίας, μιλώντας για σταδιακή αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 65 έτη.

Την ίδια ώρα, το ακροδεξιό παραλήρημα του Ερίκ Ζεμούρ – τα ποσοστά του κινούνται στο 10% με 11% – έκανε τη Λεπέν να μοιάζει μετριοπαθής. Ενώ το αφήγημα της κεντροδεξιάς Βαλερί Πεκρές – που έχει κατακρημνίσει τους Ρεπουμπλικανούς στο 8,5% – για την εφαρμογή του νόμου και της τάξης που κάποτε διατύπωνε η Λεπέν απενεχοποίησε σε κάποιον βαθμό την ψήφο υπέρ της δεύτερης.

Οι Πράσινοι έμειναν εκτός προεκλογικής ατζέντας

Ηταν η μεγάλη ελπίδα της Αριστεράς που δεν συντάσσεται με τον Μελανσόν. Στις ευρωεκλογές το κόμμα των Πρασίνων είχε καταλάβει την τρίτη θέση με 13,5% και στις δημοτικές εκλογές του 2020 είχε κερδίσει πολλές μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Λυών και του Μπορντό. Αλλά ο αρχηγός τους Γιανίκ Ζαντό δεν κατάφερε «ούτε να επιβάλει τα θέματά του στον δημόσιο προεκλογικό διάλογο, ούτε να επιβάλει τον εαυτό του, μολονότι το περιβάλλον αποτελεί το τρίτο μέλημα των Γάλλων» όπως επισημαίνει η «Monde».

Ετσι, η κλιματική αλλαγή και η κλιματική μετάβαση απουσίασαν εντελώς από την προεκλογική δημόσια συζήτηση, ενώ στη σημερινή συγκυρία της κατακόρυφης ανόδου των τιμών της ενέργειας η αντίθεση του Ζαντό στην πυρηνική ενέργεια, ακόμη κι αν μιλούσε για σταδιακή απεξάρτηση, δεν θα μπορούσε να ήταν ελκυστική για τους ψηφοφόρους.

Προβλέψεις για «ιστορικά υψηλή αποχή»

Σημαντικό ρόλο στο αποτέλεσμα των εκλογών αναμένεται να παίξει η αποχή, που μοιάζει να είναι η απρόβλεπτη μεταβλητή της αναμέτρησης. Ο γαλλικός Τύπος κάνει λόγο για «ιστορικά υψηλή αποχή» στον πρώτο γύρο, καθώς τρεις στους 10 Γάλλους δηλώνουν ότι δεν θα πάνε σήμερα να ψηφίσουν.